استاد دكتر حسین محمد زاده صدیق
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلی
استاد دكتر حسین محمد زاده صدیق
ولادت و تحصیلات
دكتر حسین محمدزاده صدیق در 15 تیرماه 1324 در محله‌ى باستانى سرخاب تبریز واقع در دامنه‌هاى كوه «عینالى» دیده به جهان گشودند. پدرشان نوه‌ى آقا میرعلى سرخابى صاحب كتاب ربیع الشّریعه و پیشنماز مسجد و مادر ایشان، دختر عباسقلى خان از خوانین اردبیل و از رزمندگان خوشنام نهضت مشروطه و قیام شیخ محمد خیابانى بود كه در گیر و دار مشروطه به تبریز كوچیده و در محله‌ى سرخاب ساكن شده بود. مادر پرهیزگار ایشان، نام حسین را به او برگزید تا یاد آور روشنگری‌هاى امام حسین (ع) باشد. در كودكى او را به مسجد جامع تبریز فرستادند و در آنجا نزد آقا میرزا غلامحسین هریسى، آقا میرزا عمران و مرحوم وقایعى مشكات تبریزى به تعلیم قرآن، فلسفه اسلام، فقه، احكام و اصول دین مشغول شد. پس از آن، ایشان را به مكتب خانه فرستادند. حسین كه 8 یا 9 سال داشت به خاطر استعداد و تیزهوشى، در مسجد و گاهى در منزل آنچه را آموخته بود به افراد بی‌سواد محله تعلیم می‌داد و توانست تعداد زیادى از آنان را باسواد كند.در سال 1337 تحصیلات ابتدایى را به پایان رسانیده و در رشته‌ى علوم ادبى در دبیرستان مشغول به تحصیل شدند.از جمله نكات بارز دوران نوجوانى استاد، آشنایى، مطالعه و تلاش وافر ایشان از اوخر دوره‌ى راهنمایى براى یادگیرى الفباى اوستایى و خواندن متون مربوط به آن است. این مهارت باعث شد كه استاد دروس دبیرستان خود را به زبان تركى و به الفباى اوستایى بنویسند، و این در حالى بود كه همكلاسی‌ها سعى می‌كردند از این خطوط غریب سر در بیاورند.
سوابق تحصیلى
1. دیپلم دانشسراى مقدماتى. سال اخذ دیپلم: 1342، محل: دانشسراى مقدماتى تبریز.
2. دیپلم كامل. رشته: ادبى. سال اخذ مدرك: 1343.
3. لیسانس: زبان و ادبیات فارسى دانشگاه تبریز. سال ورود: 1344. سال اخذ مدرك: 1348.
4. فوق لیسانس: زبانشناسى كهن تركى در دانشگاه استانبول. سال ورود: 1358. سال اخذ مدرك: 1360.
5. دكترى (PH.D) زبان و ادبیات تطبیقى فارسى، تركى و عربى در دانشگاه استانبول. سال ورود: 1360. سال اخذ مدرك: 1362.
مسؤول انتشار هفته‌نامه‌ى سهند وابسته به روزنامه‌ى اطلاعات براى جمهوری‌هاى قفقاز از سال 1368 تا 1381.
استاد دانشگاه آزاد اسلامى واحد رودهن.
استاد دانشگاه آزاد اسلامى واحد زنجان.
استاد دانشگاه سوره.
استاد دانشگاه تهران (دانشكده ابوریحان پاكدشت).
استاد دانشگاه‌هاى تهران، صنعتى شریف، شهید بهشتى، صنعتى اصفهان و غیره (تدریس زبان و ادبیات تركى آذرى و استانبولى).
فعالیتها و سوابق شغلى:
پس از طى دوران تحصیل در دانش سرا، مشغول به تدریس در روستاهاى آذربایجان از جمله هریس شده و در همان حال به تحصیل در رشته‌ى ادبیات دانشگاه تبریز همت گماشتند.در سال 1347 مجله «هنر و اجتماع» را در تبریز به دو زبان تركى و فارسى منتشر ساختند كه پس از چاپ هفتمین شماره، توسط ساواك دستگیر و به زندان روانه شدند. پس از مدتى از زندان آزاد گردید، لیكن مدرك لیسانس‌شان را تا سال 1350 نگه داشته و ندادند. دو سال قبل از این تاریخ (1348) توسط دانشگاه استانبول پذیرفته شدند ولى ایشان را ممنوع الخروج كردند. در سال‌هایى كه در دبیرستان‌هاى اردبیل تدریس می‌كردند با همكارى دانش آموزان به گردآورى فولكلور و ادبیات شفاهى آذربایجان همت گماشته و سعى كردند در جلسات خصوصى به دانش آموزان، خواندن و نوشتن به زبان مادرى را بیاموزند. به همین دلیل ساواك در شهر اردبیل استاد را احضار كرده و 41 روز تحت آزار و بازجویى قرار دادند اما نتوانستند تهمت خود را دال بر وابستگى به احزاب اثبات كنند لاجرم ایشان را فقط به جرم اقدام علیه امنیت كشور به دادگاه نظامى كشاندند و ایشان را به شش ماه زندان و پنج سال تعلیق از خدمت دولتى محكوم كردند.پس از آنكه از زندان آزاد شدند ایشان را مجبور به ترك تبریز كردند. لاجرم به تهران آمدند تا به كارى مشغول شوند. در این زمان در انتشارات امیركبیر و به صورت غیر رسمى در هنرستان به كار پرداختند. در این سال‌ها كتاب شعر صمد بهرنگى منظومه‌سى را سرودند. بعد از گذشت مدتى در صدا و سیما مشغول به كار شدند. اما پس از نه ماه، از طرف ساواك رد صلاحیت گردید.
در همین ایام در دانشگاه تهران در مقطع كارشناسى ارشد پذیرفته و همچنین از طرف كانون پرورش فكرى كودكان و نوجوانان به عنوان مترجم دعوت به كار شدند. در آنجا كتاب‌هاى زیادى از جمله «دوقلوهاى ترك»، «چیل مایدان»، «قارا آت» و «دوقلوهاى ایرانى» را براى كودكان چاپ آماده كردند. در سال 1357 جمعیت فرهنگ آذربایجان را تأسیس كرده و نشریه‌ى یولداش و آزادلیق را منتشر ساختند. و سرانجام پس از پیروزى انقلاب اسلامى جهت تحصیل در مقطع دكترى در دانشگاه استانبول عازم كشور تركیه شدند و در سال 1362در رشته‌ى زبانشناسى تطبیقى تركى، فارسى و عربى با پایان نامه‌اى تحت عنوان «چهار تیاتر از میرزا آقا تبریزى» فارغ التحصیل شده و علیرغم دعوت بعضى از كشورهاى همسایه جهت تدریس در دانشگاه‌هایشان - به خاطر همان روحیه‌ى حركتِ پیوسته و آهسته- مجددا به كشور ایران بازگشتند.در دوران پس از انقلاب اسلامى مجددا دعوت به كار شدند و به تدریس - هم در تربیت معلم و هم در دانشگاه‌ها- اشتغال ورزیدند. در طى این سال‌ها همچنان به تحقیق، ترجمه، تألیف و تدوین كتب مختلف همت گماشتند. در سال 1359 نشریه انقلاب یولوندا و در سال 1362 نشریه‌ى یئنى یول را راه اندازى كردند. در سال 1364 در كنار تدریس، به عنوان مترجم رسمى قوه‌ى قضائیه مشغول به كار شدند و درسال 1369 هفته‌نامه سهند (ضمیمه‌ى روزنامه اطلاعات) را به زبان تركى، به تنهایى به مدت پانزده سال براى چاپ آماده كردند كه متأسفانه این همكارى به نحو نامناسبى منقطع گردید. در این اثناء براى تدریس زبان و ادبیات تركى و فارسى در سراسر ایران از هیچ كوششى فروگذار نكردند. از آن جمله تدریس در دانشگاه شهرهاى: تبریز، ارومیه، اردبیل، تكاب، همدان، اصفهان، قزوین، زنجان، سمنان و شیراز را می‌توان نام برد. تا آنكه در سال 1373 ایشان را بازنشسته كردند ولى استاد دمى از پاى ننشست.
معلم و مدیر دبستان: از سال 1342 تا 1348.
دبیر دبیرستان‌هاى آذربایجان شرقى از سال 1348 تا 1350.
دبیر دبیرستان‌هاى تهران از سال 1350 تا 1357
ویراستار بخش بین المللى انتشارات امیر كبیر از سال 1351 تا 1357.
مدرس تمام وقت مراكز تربیت معلم تهران از سال 1362 تا 1373.
بازنشسته از تربیت معلم در سال 1373.
مترجم رسمى قوه قضائیه از سال 1364 تا كنون.
مسؤول بخش بین الملل انتشارات بعثت و نظارت بر نشر 300 عنوان كتاب به زبان‌هاى كشورهاى همسایه و آسیاى میانه از سال 1369 تا 1373.
سخنرانی‌ها
1. سخنرانى در كنگره‌ى بین المللى نظامى گنجوى تبریز 1370
2. سخنرانى در كنگره‌ى بین المللى خواجو در كرمان، 1373.
3. سخنرانى در كنگره‌ى بین المللى حافظ در شیراز، 1371.
4. سخنرانى در كنگره‌ى بین المللى ابن سكّیت در اهواز، 1374.
5. سخنرانى در كنگره‌ى بین المللى سبك آذربایجانى در ارومیه.
6. سخنرانى در كنگره بین المللى حكیم میرزا جهانگیر خان قشقایى در اصفهان، 1377.
7. سخنرانى در كنگره كتیبه و متون در شیراز، 1382.
8. سخنرانى در كنگره بین المللى توركولوژى در استانبول، 1982.
9. سخنرانى در هفتمین كنگره‌ى جهانى نویسندگان آذربایجان در باكو 1981.
10. سخنرانى در كنگره زبان و ادبیات تركى در دانشگاه غازى آنكارا، 2004.
هم اكنون این استاد با كوله‌بارى از تجربه علمى و روحیه‌اى وارسته از تمنّیات مادى به سفتن دُرر و گهر ادبیات ایران زمین مشغول هستند.
آثار استاد:
-
تكمیل و تحویل ترجمه‌ی تركی قرآن مجید به ناشر.
-
تكمیل و تحویل «فرهنگ تركی به فارسی دكتر صدیق» در دو جلد به ناشر.
-
تكمیل و تحویل فرهنگ سنگلاخ در دو جلد به ناشر.
-
تكمیل و تحویل كتاب «حاج بكتاش ولی و متون بكتاشیه».
-
چاپ دیوان اشعار عربی فضولی با ترجمه‌ی منظوم تركی.
-
چاپ قصیده‌ی «بُرده از بوصیری» با ترجمه‌ی منظوم تركی.
-
چاپ «سه رساله‌ی فارسی از فضولی».
-
چاپ مجموعه‌ی كامل آثار «میرزا فتحعلی آخوندزاده» با ترجمه‌ی جعفر قراجه‌داغی.
-
چاپ دیوان تركی «جبار باغچه‌بان».
-
چاپ متن كامل «هوپ هوپ نامه».
-
چاپ «دیوان فارسی نسیمی».
-
چاپ متن «حدیقة الشعرا» از «اسرار تبریزی».
-
چاپ مجموعه‌ی كامل ضرب المثل‌های تركی.
-
چاپ ترجمه‌ی كتاب «میزان الاوزان» اثر «امیر علیشیر نوایی».
-
چاپ مثنوی‌های «جنونی اردبیلی».
-
چاپ كتاب «گویش‌های غیر تركی در آذربایجان».
جدول زیر مربوط به مقاله‌هایی است كه بعد از تاریخ 16 / 11 / 1387 بر اساس شماره منظم شده‌اند. آخرین مقاله‌ای كه در جدول قرار می‌گیرد بیشترین عدد را به خود اختصاص می‌دهد.
نام مقاله |
| 1. محموعه مقالات شهریارشناسی (در هفده بخش ) |
| 2. قواعدنامه‌های تركی |
جدول زیر، شامل مقالاتی است كه تا قبل از تاریخ 16 / 11 / 1387 بر اساس ترتیب الفبایی در سایت قرار گرفته‌اند.
برای مطالعه مقالات ، بر روی آنها كلیك كنید...
|
نام مقاله |
ادبیات عاشیق‌ها |
|
ادبیات عامیانه‌ی
مردم تركمن صحرا |
|
ادبیات كودك و ایرج
میرزا |
|
آشنایی با رسالات عربی موسیقی |
|
افسانه‌های محلی
آذربایجان |
|
پیرامون آثار یغمای
جندقی |
|
پیرامون اشتباه مرحوم
تربیت درباره قارا مجموعه |
|
پیرامون برخی مواد
فولكلور در دهات اطراف« هریس» |
|
پیرامون حماسه‌های
دده قورقود |
|
پیرامون «صحاح الفرس» |
|
پیروان مكتب نظامی در
سده‌ی هشتم |
|
پیرامون
نمایشنامه‌نویسی در ایران |
|
تاریخ زاد و مرگ شیخ
محمود شبستری |
|
تازی سرایان
آذربایجان |
|
تأملی درباره‌ی
زبان‌ها و موقعیت زبان تركی |
|
تبریز، زادگاه صائب |
|
تحلیل محتوای
نمایش‌نامه‌ی موسیو ژوردان |
|
ترجمه‌ی بوستان |
|
تركی جغتایی و آثار
نوایی |
|
تغزّل نظامی |
|
تمثیلات تماشاخانه و
میرزا محمد جعفر قراجه داغی |
|
جاریه‌ی گرجی در
«خزاین ملكوت» |
|
جریان‌های ادبی در
آذربایجان در سده‌ی هشتم(قسمت
اول) |
|
جریان‌های ادبی در
آذربایجان در سده‌ی هشتم(قسمت
دوم) |
|
جریان‌های
ادبی در آذربایجان در سده‌ی هشتم (قسمت
سوم) |
|
حدیقة السُّعَدا
(قسمت اوّل) |
|
حدیقة السُّعَدا
(قسمت دوم) |
|
چـكامـــه‌ی لامیـه و
حافـــظ |
|
دسته‌بندی مطالب
رسالات موسیقی |
|
درباره‌ی قصه‌های
كودكانهبهرنگ |
|
زبان مادری |
|
سایاها |
|
سبك‌شناسی نثر رسالات موسیقی |
|
سخنان منظوم و ترانه‌های بومی
آذربایجانی |
|
سخندانى و زبان آورى
نظامی |
|
سنن
منظومه در شعر كردی (ترجمه و تحقیق) |
|
شاعر خنده‌های تلخ |
|
شرح غزلی از فضولی |
|
شعر نو در ادبیات
معاصر فارسی |
|
عاشیق‌ها، كاهنان
دلسوخته |
|
صناعت در موسیقی |
|
طنز در شعر و موسیقی
عاشیق‌های آذربایجان(قسمت اول) |
|
طنز در شعر و موسیقی
عاشیق‌های آذربایجان(قسمت دوم) |
|
فارسی سرایان آذربایجان
(افضل الدین خاقانی شیروانی) |
|
فارسی
سرایان آذربایجان
(الیاس
نظامی گنجوی) |
|
قاراآت، افسانه‌های
اسب در آذربایجان |
|
قارا مجموعه، افتخار
بین المللی |
|
قمری، مظلوم‌ترین
نوحه‌گر مصایب كربلا |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت اول) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت دوم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت سوم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت چهارم) |
|
قوپوزنوازان
دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت پنجم) |
|
قوپوزنوازان دلسوخته‌ی آذربایجان (قسمت
ششم) |
|
قوش‌دیـلی و
منطـق‌الطـیر |
|
كنگره‌ی حكیم هیدجی |
|
گفتاری در شیوه‌ی تصحیح قارا مجموعه |
|
گـلشـن راز شبستـری
به روایـت تـركی از شیـخ ولـی شیـرازی |
|
«لیلی و مجنون» نظامی
و «مجنون و لیلی» امیر خسرو |
|
محمد باقر خلخالی و
مثنوی ثعلبیه (قسمت اول) |
|
محمد
باقر خلخالی و مثنوی ثعلبیه (قسمت
دوم) |
|
مرتضی
قلی متولی اردبیلی (ظفر) |
|
معرفی رسالات فارسی موسیقی (1) |
|
معرفی رسالات فارسی موسیقی (2) |
|
معرفی رسالات فارسی موسیقی (3) |
|
معرفی رسالات فارسی موسیقی (4) |
|
معرفی رسالات فارسی موسیقی (5) |
|
نظامی شاعر بزرگ
آذربایجان(قسمت اول) |
|
نظامی
شاعر بزرگ آذربایجان (قسمت
دوم) |
|
نظامی
شاعر بزرگ آذربایجان (قسمت
سوم) |
|
نظامی
شاعر بزرگ آذربایجان (قسمت
چهارم) |
|
نظامی
شاعر بزرگ آذربایجان (قسمت
پنجم) |
|
نظامی شاعر بزرگ
آذربایجان (قسمت ششم) |
|
نظامی گنجوی:
اسكندرنامه |
|
نظامی گنجوی: خسرو
وشیرین |
|
نظامی گنجوی: لیلی ومجنون |
|
نظامی گنجوی: مخزن
الاسرار |
|
نظامی گنجوی: هفت
پیكر |
|
نگاره‌پژوهی‌های مردمی |
|
نگاهی به زندگی و
شخصیت بایسنغر میرزا - كاتب
قرآن |
|
نــــوروز |
|
نوع‌بندی زبان‌های
تركی |
|
«یوسف و زلیخا»ی
فردوسی |
