عالیم قاسمف آزربایجانین مقامی موسیقی سینین پارلاخ صنعت كاری

(عالیم قاسمف  (به تركی آذربایجانی: (Alim Qasımov) در ۱۹۵۷ در شماخی كشور جمهوری آذربایجان بدنیا آمد. او یكی از موسیقیدانان آن كشور است.او یكی از معروفترین خوانندگان موسیقی مقامی آذربایجان است. عالیم قاسمف در سال ۱۹۹۹ جایزه موسیقی یونسكوimcرا برنده شد. این جایزه را موسیقی‌دانان بزرگی چون شوستاكوویچ، برنشاین، راوی شانكار و نصرت فاتح علی خان دریافت كرده‌ است او در سال1989 در المان جایزه بون بن را دریافت كرد. در سال 1993 در فرانسه ودر سال 1994 در امریكا نشان با مدال موسیقی تلطیف شد. در سال 1999 كاست موسیقی موسیقی مقامی او پر فروش ترین كاست سال معرفی شد. در سال 2000 در مركز صداهای نادر اروپا صدای او ثبت شد در سال 2001 در فستیوال موسیقی شرق در سمرقند برنامه افتتاحیه خواند و به عنوان نفر اول به لقب بلبل شرق مفتخر شد. سازمان ملل در سال 2003 موسیقی مقام آذربایجانی راجزو شاهكارهای شفاهی و میراث معنوی بشر اعلام نمود. فضاپیمای كاوشگر ویجر ۱ نیز قطعه‌ای از موسیقی مقام به زبان تركی آذربایجانی با صدای عالیم قاسمف را برای پخش در فضا انتخاب نموده‌است. در سال 2009 البوم او در اروپا جزو 5 البوم پر فروش شناخته شد. او تاكنون كنسرت‌هایی در كشورهایهلند، ژاپن، چین، ایتالیا، كانادا، روسیه، كشور های اسیای میانه، فرانسه، ایران، انگلیس، آلمان، اسپانیا، بلژیك، برزیل و ایالات متحدهو ... برگزار كرده‌است.

عالیم قاسم اف در سال ۱۹۵۷ در روستای نابور در منطقه شاماخی در صد كیلومتری شمال غرب باكو متولد شد . پدر وی حمزه كه خود صدایی خوش دارد ومادرش تمیلا اصلی ترین مشوقان وی بوده اند واز همان اوایل كودكی استعداد موسیقی را در وی یافتند . از این رو وی در هفت سالگی وارد مكتب شد، وبه زودی استعداد خود را نشان داد در ۱۴ سالگی در یك كنسرت غیر رسمی حضور یافت اما چندان مورد استقبال قرار نگرفت ولی خوشبختانه موسیقی را رها نكرد .

در سال ۱۹۷۸ وارد مدر سه موسیقی آصف زینالی باكو شد .در سال ۱۹۸۳ به دانشگاه موسیقی راه یافت ودر سال ۱۹۸۹ تحصیلات دانشگاهی در موسیقی را با رتبه اول به پایان رسانید .

اولین اجرای رسمی وی درسن ۲۲ سالگی در تلویزیون آذربایجان بود كه دستگاه چهار گاه را با مشایعت تارزن بزرگ استاد حاجی محمد اف اجرا كرد . بعد از آن موفقیتهایی عظیم در داخل وخارج آز آذربایجان بدست آورد كه موجب شهرت وی و موسیقی آذربایجان در سطح جهان شد .

عالیم قاسم اف در سن ۲۵ سالگی برنده جایزه اول مسابقات موسیقی «‌جبار قارایاق دی اوغلو » شد .در سال ۱۹۹۹در شهر آخن آلمان به عنوان بهترین خواننده آواز ، جایزه سازمان یو نسكو ( معروف به نوبل موسیقی ) كه هر هنرمندی آرزوی دریافت آن را دارد به وی اعطا شد. در آگوست ، سال ۱۹۹۹ در فستیوال جهانی موسیقی در هر برن آلمان استقبال با شكوهی از وی به عمل امد كه از شبكه WDR آلمان به صورت زنده پخش شد CD عالیم قاسم اف برنده جایزهDeutschen schal platten kritik گشته .آلبومهای موسیقی عالیم قاسم اف بیش از همه در فرانسه عرضه شده وبخاطر درخشش هنری اش در این كشور جایزه Grand prix du disque را دریافت كرده است . مجله موسیقی Songlinاورا به عنوان Top of the world ستوده ونشریه معتبر Die zeit آلمان اورا استاد بزرگ زمانه نامیده است . روزنامه فرانسوی لومند صدای عالیم را یكی از باشكوه ترین صداهای جهان معرفی كرده ونیویورك تایمز از او به عنوان اعجوبه هنری از سرزمین آذربایجان نام میبرد ، در ۱۱ مارس ۲۰۰۰ از طرف مركز انتخاب صداهای نادر اروپا صدای عالیم قاسم اف جز صداهای نادر بشری ثبت شده است . به پاس احیا ومعرفی موسیقی اذربایجان در سطح جهان لوح برترین بهتربنها را از آن خود كرده است .در سپتامبر ۲۰۰۱ در فستیوال جهانی شرق كه از سوی یونسكو در سمرقند برگزار شد عالیم قاسم اف با اجرای قطعاتی از چهرگاه نشان اول فستیوال را دریافت كرد ودر یك كلام میتوان او را بلبل ترانه شرق نامید . وی به عنوان بزرگترین خواننده موسیقی مقامی در آذربایجان تاكنون ۹ آلبوم را عرضه كرده است وی كنسرتهایی در ایران شامل جشنواره فجر در تهران ، اردبیل ( دیماه ۸۰) وتبریز(۳تا ۱۵ مارس ۲۰۰۱) وهمچنین در كشورهای دیگری چون : فرانسه ، ایالت كینگ دام ، آلمان ، بلژیك، اسپانیا ، برزیل وامریكا اجرا كرده است كه اجرای آهنگ« ساری گلین » كه جزء آهنگهای ملی آذربایجان ( خالق ماهنسی ) می باشد احساسات بساری در آلمان وتبریز بر انگیخت .

مهارت عالیم تنها به آواز محدود نمی شود وی همچنین دارای مهارت كافی در تارنوازی وهمچنین بهترین نوازنده قاوال نیز به شمار می رود . وی در راه رسیدن به این افتخارات از محضر اساتید بزرگی چون : سیید خان شوشینسكی،ادی گوزل اف ، حاج بابا حسین اف وآقا خان عبداله یف بهره برده است اكنون وی صاحب دو دختر ویك پسر می باشد كه دختر بزرگتر او ( فرقانه) آواز را در حد استادی اجرا می كند.
بی شك بزرگترین افتخار عالیم قاسم اف كسب جایزه سازمان یو نسكو می باشد .

آذربایجان شمالی سرزمینی كه نزدیكی فرهنگی اش به ایران، موسیقی سنتی آن را برای ما جذابتر از موسیقی سنتی هر كشور دیگری كرده است و به همین دلیل است كه هرگاه كنسرتی با حضور بزرگان موسیقی جمهوری آذربایجان برگزار می شود و یا آلبومی با هنرمندی آنان -افرادی چون رامیز قلی اف ، هابیل علی اف و عالیم قاسیمف به بازار می آید همواره با استقبال مردم مواجه می شود.

اما حكایت عالیم حكایت دیگری است.

او هنرمندی از موسیقی آذربایجان است كه توانسته است قلل رفیع موسیقی جهان را فتح كند و آوازه اش بیش از سایرین ، ملل جهان را درنوردیده است. عالیم با صدای خود ، با انتخاب اشعار و با لحن و موسیقی خاص خود ، گویی شنونده را جادو می كند و می تواند تا هرگاه كه بخواهد تمام حواس شنونده را به خود معطوف كند“قاسیمف ضربی ها را بسیار با شور و حرارت اجرا می كند و آواز خود را با دایره ای كه خود می نوازد همراه می كند. وی خواننده ای جسور و بی باك است كه خلاقیت های خود را با شجاعت معرفی می نماید.” (۱)

قاسیمف كه البوم او به نام “هنر موسیقی مقامی” در سال ۲۰۰۱ منتشر شد و در كشورهائی چون فرانسه ، انگلستان ، آلمان، بلژیك ، اسپانیا، برزیل، ایالات متحده آمریكا و ایران به روی صحنه رفته است.
قاسیمف در سال ۱۹۹۹ جایزه موسیقی یونسكو را از آن خود كرد كه برای او بسیار غیر منتظره بود:«من فكر می كنم كه این جایزه به خاطر خلوصی كه در اجرای موسیقی دارم به من تعلق گرفته است. من هیچگاه فردی را كه برای شنیدن موسیقی آمده است را فریب نمی دهم. ممكن است من در زندگی به مردم آسیب رسانده باشم یا دروغ گفته باشم ، اما رفتار من دربرابر هنرم بسیار صادقانه و خالص است.

منظور من از این حرفها آن ست كه هیچگاه به شنونده به چشم راهی برای به سود رسیدن نگاه نكرده ام. من همیشه آنطور كه احساسم به من می گوید موسیقی اجرا می كنم، آنطور كه دلم می خواهد. من می توانم طوری بخوانم كه شنونده پسند باشد ولی اینكار را نمی كنم. من همیشه به طور مستقل می خوانم و رفتار می كنم. آنطور كه قلبم به من می گوید.فرغانه شاهد است كه من همیشه همینطور به اجرای موسیقی می پردازم. چه ۳ نفر شنونده داشته باشم چه هزار نفر.»

فرغانه دختر استاد است كه در چند آلبوم با او همكاری داشته است از جمله آلبوم دریای عمیق عشق كه در سال ۲۰۰۰ منتشر شده است.

● جایزه موسیقی یونسكو

جایزه ایست معتبر كه در سال ۱۹۷۵ پایه گذاری شد و هرساله به موزیسین ها و موسساتی كه در راه غنی سازی و توسعه موسیقی گام برمی دارند اهدا می شود. این جایزه در خدمت صلح، نزدیكی انسانها، همكاری های بین المللی و اهداف دیگر سازمان ملل متحد و سازمان یونسكو است.

این جایزه زمینه های اهدا می شود:

▪ آهنگ سازی :كه به آهنگسازان برای مجموعه آثار تولیدی آنان اهدا می شود.

▪ اجرا :كه به یك فرد یا گروه در زمینه های موسیقی سنتی ، پاپ ، كلاسیك و جاز ، برای اجراهای زنده

نان تعلق می گیرد.

▪ موسیقی شناسی / خبرنگاری موسیقی : كه به موسیقی دانان و منتقدان موسیقی برای تحقیقات و نقدهای می شود.

● مدرسان موسیقی

درك موسیقی مقامی -بخصوص برای آنان كه ترك و ترك زبان نیستند -آسان نیست. قاسیمف توجه به موارد زیر را برای آنان كه تازه در راه آشنائی با موسیقی مقامی گام نهاده اند پیشنهاد می كند:
« قبل از هرچیز باید به صدای دایره ، نوع خوانش خواننده و حركاتی كه او بروی سن انجام می دهد توجه كرد. همچنین باید به بداهه پردازی و وسعت صدای خواننده توجه داشت.»
برای او ارائه موسیقی مقامی به خارجی ها آسان تر است. او می گوید:«هنگامی كه در خارج از كشور به اجرای برنامه می پردازم، راحت تر هستم. در آذربایجان چیزی مانع وارد شدن من به دنیای خودم می شود.
در آذربایجان شنونده ۹۰% كاری كه قرار است ارائه شوند را می دانند و شنونده حرفه ای موسیقی مقامی هستند و من وظیفه دارم كه انتظارات آنها را به طور كامل برآورده كنم. احساس می كنم كه باید مراقب تمام حركاتم باشم.»

عالیم در كودكی وارد دنیای موسیقی مقامی شد، زمانی كه تنها برای دل خود می خواند . او در شهر شاماخی در صد كیلومتری شمال غربی باكو رشد كرد.

قاسیمف از دوران كودكی اش به یاد می آورد «هیچگاه فكر نمی كردم كه خواننده شوم و هیچكدام از اعضای خاواده ام تاثیری در روند حرفه ای من – حداقل به طور مستقیم – نداشته اند. پدرم صدای خوبی دارد ولی به طور حرفه ای نمی خواند.» پدر عالیم در مجالس عروسی آذربایجان می خواند.

ولی او می پذیرد كه تاثیراتی را از والدینش گرفته است:«مادرم بسیار پر انرژی است. پدرم صدای خوبی دارد ولی او تنها برای خودش می خواند. او بسیار ساكت و آرام است. من فكر می كنم كه انرژِی ام را از مادرم به ارث برده ام و صدایم را از پدرم و این تقدیر بود كه سرنوشتی اینچنین را برای من رقم زد.»

امروز عالیم و همسرش “تامیلا آسلانووا” در خانه ای زندگی می كنند كه اتاق هایش با پوسترهائی از اجراهای مختلف عالیم در سراسر جهان پوشیده شده است. آنها سه فرزند دارند، یك پسر به نام قدیر و دو دختر به نامهای فرغانه و دلربا. و فرغانه است كه چندسالی است همراه پدر به اجرای موسیقی مقامی می پردازد. «هرگاه فرغانه در كودكی گریه می كرد ، من برای ساكت كردن او به اجرای موسیقی مقامی می پرداختم. هنگامیكه زبان به سخن گشود به او غزل می اموختم و زمانی كه آموختن آواز به او را آغاز كردم ، فهمیدم كه پتانسیل لازم برای اجرای موسیقی را دارد.»

«گاهی بعضی از دوستان به من می گویند كه آرام باشم و برای اجرا به خودم زیاد فشار نیاورم; ولی من با نظر آنها موافق نیستم. تا خودتان را به پای هنر قربانی نكنید، هنر برای شما زنده نمی شود.»