علی موجودی دن ایكی شام غریبان نوحه‌سی
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلی
علی موجودی دن ایكی شام غریبان نوحه‌سی
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
بۇ گئجه فغانـه گلـدیـم
بــۇ بــالالارێـن الیـنــده
بۇ مكاندا جانه گلـدیــم
***
وای حسین وای دییه‌ره‌م شام-ی-غـریبان گئجه‌سـی
بــۇ اوْغــۇلسـۇزلارێــلان، نـالــه-وْ-افغــان گئجــه‌سی
شام غریبان نؤحه‌‌سی
قوْشار: موجودی
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
بۇ گئجه فغانـه گلـدیـم
بــۇ بــالالارێـن الیـنــده
بۇ مكاندا جانه گلـدیــم
غـم-ی-هــربـلا یئتیشـدی
مــن-ی-نـاتـوانـه قــارداش
بـۇ قـده‌ر وۇرۇبــلا قـمچـی
گلیب ایندی جانه قـارداش
یـۆزه قانلـێ گؤزیاشێمـێ
ائـده‌ره‌م روانــه قـــارداش
گئجه وقتـی بۇ قـارانـلێـق
غمه چوْخ نیشانـه گلـدیم
نئجه پُرخطردی قـارداش
بـۇ زمین-وْ-كـربـلاســی
یئتیشیب تمامـه ایندی
بۇ چؤلۆن غمی بلاسی
اوْزۆن اؤلدۆرۆر بۇ ساعت
علی اكبرین آناسێ
بۇیانان چادێردا جانه
من-ی-ناتوانه گلدیم
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
نه اۇمید نه چاره واردێ
كی بۇ دشت-ی-پُرخطرده
اۆره‌گیمده یاره واردێ
غمه غرق اولۇب بۇ زینب
بۇ باشێمدا قاره واردێ
همیشه آدۇن دیلیمده
بیلیسه‌ن فغانه گلدیم
اؤلۆب اكبریله قاسم
یۆزۆلۆبدۆ غملی حالیم
هانێ قارداشێم ابوالفضل
داغێلێب منیم جلالیم
باشیمین بلاسی واردێ
گئدیب الده‌ن اختیاریم
بالا قێزلارێن الینده
بیلیسه‌ن امانه گلدیم
ورۇلاندا اوْد خیامه
تۇتۇب اوْد یانێب آلێشدێ
حَرمون بۇ قێزلارۇندا
هره بیر دیاره قاشدێ
بۇ امام-ی-زین‌العابد
اوْد ایچینده چوْخ چالێشدێ
بۇ باجۇندا قتلگاهه
بئله یانه-یانه گلدیم
بۇ بلا چؤلۆنده قارداش
بئله بیر قیامت اوْلدۇ
هم اساس-ی-خانه، معجر
بیلیسه‌ن كی غارت اوْلدۇ
بیزه خارجی دییه‌رلر
نه قده‌ر شماتت اوْلدۇ
آنادان دوْغۇلمییئیدیم
بئله بد زمانه گلدیم
شام غریبان نوحه‌سی
وای حسین وای دییه‌ره‌م شام-ی-غـریبان گئجه‌سـی
بــۇ اوْغــۇلسـۇزلارێــلان، نـالــه-وْ-افغــان گئجــه‌سی
بــۇ گئجــه آل عبــا دیــده‌سـی گیـریـاندی حسین
آل-ی-پئیغمبـره بـاخ گـؤر نئجــه افغـانـدی حسیـن
حَرمون اوْلـدۇ اسیـر خئیمـه‌لــری یـانــدێ حسیــن
صبر ائده‌م منده گره‌ك عهدیمه پئیمان گئجه‌سـی
چوْخ قارانلێق گئجه‌دیر قارداش عَلَمداریم اؤلـۆب
زینبـه چــاره نـدیـر لئشگــریـم انـصـاریــم اؤلـۆب
اكبـر-وْ-قاسمیـلـه‌ن سـرور-وْ-سـرداریــم اؤلــۆب
آغلئیوب باشه وۇرام شام-ی-غریبان گئجه‌سی
وای حسین وای دییه‌ره‌م قلبیده یانمێش باجۇوام
كربلاده بۇ یامان گۆنلره قالمێش باجۇوام
یئددی قارداشێ اؤله‌ن خئیمه تالانمێش باجۇوام
قالان آواره باجۇن شام غریبان گئجه‌سی
نئیزه اوْخلار یاراسێ اینجیدیری پئیكریوی
اؤلدۆرۆبله‌ر اوْ جاوان اوْغلۇن علی اكبریوی
سۆدامه‌ر اوْخلادێلار تئشنه علی اصغریوی
نئیله‌سین زینب حسین شام غریبان گئجه‌سی
آغلئیورلار بۇ گئجه اوْغلۇ اؤله‌نلر آنالار
بۇ قارانلێق گئجه‌ده شیون ائدیرلر بالالار
جید-وْ-جهد ائیله‌ییره‌م خۇرداجا قێزلار یاتالار
من نگهبانم اؤزۆم شام-ی-غریبان گئجه‌سی
یازما موجودی قۇتار حالیم اوْلۇر حال-ی-دگـر
غــم‌افــزا ســؤزۆنـه الــده قلــم یانــدێ جیـگر
باجێ‌نێن قارداش اؤله قمچی وۇرارلار كی مگر
آغلێیان باشه وۇران شام-ی-غریبان گئجه‌سی
شام غریبان نوحه‌سی – قوْشار:؟
شیعه بۇ گۆن گلمیشیك شام-ی-غریبانه بیز
باش آچارێق آغلارێق شاه-ی-شهیدانه بیز
زینب-ی-بیچاره‌نین غملری طوغیان ائدیب
گاهی تسلّی وئریب نالـه و افغـان ائدیـب
آل-ی-علینی عدو، خمیده زینـدان ائدیـب
وئرمه‌گه باش ساغلێغێ زینب-ی-نالانه بیز
نازیلـه پــــرورده‌لــر قـــوْل قــــوْلا بـاغـلــێ قـالێــب
زینــب-وْ-كـلثــوم ایـلــه‌ن عالــه‌مــه لــرزه سالێـب
حضرت حۆسئینین باشێ، خولی‌یه مئهمان اوْلۇب
ناله-وْ-شیوه‌ن ائده‌ك، شام-ی-غریبانه بیز
شور دۆشۆبدۆر بـۇ گۆن كرب-وْ-بـلا دشتینـه
قاره چكیبله‌ر تمـام عـرض-وْ-سمـا عرشینـه
آغلایێن عبّاسه سیـز وۇردۇلار اوْخ مشگینـه
سینه وۇراق آغلایاق ناطیق-ی-قورآنه بیز
لئیلــی حـزین آغــلایێـــر اؤلـــدۆ علـــی اكبــری
اوْخـلادێ چـۆن حرملـه حـلـق-ی-علـی اصغـری
سوز-ی-عطه‌شده‌ن یانێب سوْلدۇ اوْنۇن لبله‌ری
ناله-وْ-شیوه‌ن ائده‌ك، اصغر-ی-نالانه بیز
كینه ائدیب ساریبان كسـدی حۆسئیـن اللــه‌ریـن
شئمر جیـدایـه وۇرۇب رأس-ی-حۆسئیـن انوه‌ریـن
زینب حۆسئن وای دئییب، اوْخشادێ بۇ غمله‌رین
آغلایارێق هر زامان، سروه‌ر-ی-خوبانه بیز
اوْلــدۇ خـرابــه مكــان زینــب-ی-بیچـاره‌یـه
خۇردا اۇشاقلار گلیب، گؤز یاشیله نالی‌یـه
وئـردی تسلّـی اوْ دم زینـب اوْ دل پـاره‌یــه
باشدا قارا گلمیشیك، شام-ی-غریبانه بیز
فـاطیمــه گلــدی اؤزۆ شــام-ی-غـریبـانینـه
گؤردۆ اوْغۇل باشێنێ چۆن بله‌شیب قانینـه
وای بالا وای ناله‌سی، شاه-ی-شهیدانینـه
گلمیشیك ائی شیعه‌لر شام-ی-غریبانه بیز
شامئ غریبان شوعارلارێ
معمولا" رسم بر این بوده و هست كه در شام غریبان عزادران از مسجدی به مسجد دیگر رفته و در بین راه با خواندن اشعاری خود را به مسجد و هیأت همسایه رسانده عزاداری كنند. در حین حركت عزاداران به دو گروه تقسیم شده و با خواندن نوحه های سه ضرب عزاداری می كنند. برای مثال اشعار زیر را اینجا می آورم. متاسفانه به متن نوحه "گلمیشیك ائی شیعه‌له‌ر" دست نیافتم
دسته اول
گلمیشیك ائی شیعه‌له‌ر، شامئ غریبانه بیز
وئـرمـه‌گه باش ساغلێغێ، زینب-ی-نالانه بیز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دسته دوم:
شیعــه باخێــن زینبیـن نالـه-وْ-افغــانینــه
بۇ گئجه بیز گلمیشیك، شامئ غریبانینه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و اشعار زیر كه گاها" بین دسته ها و بعد از شاه بیتهای اصلی خوانده می شود.
كرب-وْ-بلاده بۇ گۆن یئتمیش ایكـی گـۆل سوْلۇب
نــوایـه زهـرا گلیـب، جننـــه‌تــه ماتــه‌م قــوْنــۇب
ایاق یالێن، باش آچێق، شاه-ی-نجف، مصطفـی
یانێـق چادێـردا زینـب، مجلیـس-ی-ماته‌م قـۇرۇب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خـــولـــی ائـــوینـــده زهـــرا، رقیــــه قتلیگـاهــدا
شامــئ غریبـان تـۇتـۇب، مـوْلك-وْ-ملـه‌ك سمادا
یئـرده-گـؤیـده یـاس تـۇتـۇب، بـۇ گئجـه‌نـی اولیـاء
قـــاپێــدا دۇرمـــۇش بــــۆتـــۆن، اوصیـــا-وْ-انبیـــا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شیعـه اوْلان بــۇ گــۆنــده، ائتسیـن گره‌كـدیر افغان
چۆن شاه-ی-كربلانین، غوسلـی اوْلـۇبــدۇر القـــان
یـۆز پـاره نعشی اۆسته، آت گــزدیریبــدیـر عــدوان
عیتره‌ت-ی-پاكی قالمێش، یالقۇز، چؤلده هراسان
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
زهرایـه چــوْخ آغـێــردێـر، ائی شیعـه‌له‌ر بـۇ مطلـه‌ب
قوْل باغلی شامه گئدسین، ظۆلم-وْ-سیته‌مله زینب
آغــلا حــۆسئینــه شیعــه، بـاغـرێقــان اوْلـدۇ زینـب
بۇ گئجـه‌نـی ساخـلایێـب، شامـــئ غـریبــان زینـب
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
بۇ گئجه فغانـه گلـدیـم
بــۇ بــالالارێـن الیـنــده
بۇ مكاندا جانه گلـدیــم
***
وای حسین وای دییه‌ره‌م شام-ی-غـریبان گئجه‌سـی
بــۇ اوْغــۇلسـۇزلارێــلان، نـالــه-وْ-افغــان گئجــه‌سی
شام غریبان نؤحه‌‌سی
قوْشار: موجودی
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
بۇ گئجه فغانـه گلـدیـم
بــۇ بــالالارێـن الیـنــده
بۇ مكاندا جانه گلـدیــم
غـم-ی-هــربـلا یئتیشـدی
مــن-ی-نـاتـوانـه قــارداش
بـۇ قـده‌ر وۇرۇبــلا قـمچـی
گلیب ایندی جانه قـارداش
یـۆزه قانلـێ گؤزیاشێمـێ
ائـده‌ره‌م روانــه قـــارداش
گئجه وقتـی بۇ قـارانـلێـق
غمه چوْخ نیشانـه گلـدیم
نئجه پُرخطردی قـارداش
بـۇ زمین-وْ-كـربـلاســی
یئتیشیب تمامـه ایندی
بۇ چؤلۆن غمی بلاسی
اوْزۆن اؤلدۆرۆر بۇ ساعت
علی اكبرین آناسێ
بۇیانان چادێردا جانه
من-ی-ناتوانه گلدیم
آتام اوْغلۇ ای حسینیم
نه اۇمید نه چاره واردێ
كی بۇ دشت-ی-پُرخطرده
اۆره‌گیمده یاره واردێ
غمه غرق اولۇب بۇ زینب
بۇ باشێمدا قاره واردێ
همیشه آدۇن دیلیمده
بیلیسه‌ن فغانه گلدیم
اؤلۆب اكبریله قاسم
یۆزۆلۆبدۆ غملی حالیم
هانێ قارداشێم ابوالفضل
داغێلێب منیم جلالیم
باشیمین بلاسی واردێ
گئدیب الده‌ن اختیاریم
بالا قێزلارێن الینده
بیلیسه‌ن امانه گلدیم
ورۇلاندا اوْد خیامه
تۇتۇب اوْد یانێب آلێشدێ
حَرمون بۇ قێزلارۇندا
هره بیر دیاره قاشدێ
بۇ امام-ی-زین‌العابد
اوْد ایچینده چوْخ چالێشدێ
بۇ باجۇندا قتلگاهه
بئله یانه-یانه گلدیم
بۇ بلا چؤلۆنده قارداش
بئله بیر قیامت اوْلدۇ
هم اساس-ی-خانه، معجر
بیلیسه‌ن كی غارت اوْلدۇ
بیزه خارجی دییه‌رلر
نه قده‌ر شماتت اوْلدۇ
آنادان دوْغۇلمییئیدیم
بئله بد زمانه گلدیم
شام غریبان نوحه‌سی
وای حسین وای دییه‌ره‌م شام-ی-غـریبان گئجه‌سـی
بــۇ اوْغــۇلسـۇزلارێــلان، نـالــه-وْ-افغــان گئجــه‌سی
بــۇ گئجــه آل عبــا دیــده‌سـی گیـریـاندی حسین
آل-ی-پئیغمبـره بـاخ گـؤر نئجــه افغـانـدی حسیـن
حَرمون اوْلـدۇ اسیـر خئیمـه‌لــری یـانــدێ حسیــن
صبر ائده‌م منده گره‌ك عهدیمه پئیمان گئجه‌سـی
چوْخ قارانلێق گئجه‌دیر قارداش عَلَمداریم اؤلـۆب
زینبـه چــاره نـدیـر لئشگــریـم انـصـاریــم اؤلـۆب
اكبـر-وْ-قاسمیـلـه‌ن سـرور-وْ-سـرداریــم اؤلــۆب
آغلئیوب باشه وۇرام شام-ی-غریبان گئجه‌سی
وای حسین وای دییه‌ره‌م قلبیده یانمێش باجۇوام
كربلاده بۇ یامان گۆنلره قالمێش باجۇوام
یئددی قارداشێ اؤله‌ن خئیمه تالانمێش باجۇوام
قالان آواره باجۇن شام غریبان گئجه‌سی
نئیزه اوْخلار یاراسێ اینجیدیری پئیكریوی
اؤلدۆرۆبله‌ر اوْ جاوان اوْغلۇن علی اكبریوی
سۆدامه‌ر اوْخلادێلار تئشنه علی اصغریوی
نئیله‌سین زینب حسین شام غریبان گئجه‌سی
آغلئیورلار بۇ گئجه اوْغلۇ اؤله‌نلر آنالار
بۇ قارانلێق گئجه‌ده شیون ائدیرلر بالالار
جید-وْ-جهد ائیله‌ییره‌م خۇرداجا قێزلار یاتالار
من نگهبانم اؤزۆم شام-ی-غریبان گئجه‌سی
یازما موجودی قۇتار حالیم اوْلۇر حال-ی-دگـر
غــم‌افــزا ســؤزۆنـه الــده قلــم یانــدێ جیـگر
باجێ‌نێن قارداش اؤله قمچی وۇرارلار كی مگر
آغلێیان باشه وۇران شام-ی-غریبان گئجه‌سی
شام غریبان نوحه‌سی – قوْشار:؟
شیعه بۇ گۆن گلمیشیك شام-ی-غریبانه بیز
باش آچارێق آغلارێق شاه-ی-شهیدانه بیز
زینب-ی-بیچاره‌نین غملری طوغیان ائدیب
گاهی تسلّی وئریب نالـه و افغـان ائدیـب
آل-ی-علینی عدو، خمیده زینـدان ائدیـب
وئرمه‌گه باش ساغلێغێ زینب-ی-نالانه بیز
نازیلـه پــــرورده‌لــر قـــوْل قــــوْلا بـاغـلــێ قـالێــب
زینــب-وْ-كـلثــوم ایـلــه‌ن عالــه‌مــه لــرزه سالێـب
حضرت حۆسئینین باشێ، خولی‌یه مئهمان اوْلۇب
ناله-وْ-شیوه‌ن ائده‌ك، شام-ی-غریبانه بیز
شور دۆشۆبدۆر بـۇ گۆن كرب-وْ-بـلا دشتینـه
قاره چكیبله‌ر تمـام عـرض-وْ-سمـا عرشینـه
آغلایێن عبّاسه سیـز وۇردۇلار اوْخ مشگینـه
سینه وۇراق آغلایاق ناطیق-ی-قورآنه بیز
لئیلــی حـزین آغــلایێـــر اؤلـــدۆ علـــی اكبــری
اوْخـلادێ چـۆن حرملـه حـلـق-ی-علـی اصغـری
سوز-ی-عطه‌شده‌ن یانێب سوْلدۇ اوْنۇن لبله‌ری
ناله-وْ-شیوه‌ن ائده‌ك، اصغر-ی-نالانه بیز
كینه ائدیب ساریبان كسـدی حۆسئیـن اللــه‌ریـن
شئمر جیـدایـه وۇرۇب رأس-ی-حۆسئیـن انوه‌ریـن
زینب حۆسئن وای دئییب، اوْخشادێ بۇ غمله‌رین
آغلایارێق هر زامان، سروه‌ر-ی-خوبانه بیز
اوْلــدۇ خـرابــه مكــان زینــب-ی-بیچـاره‌یـه
خۇردا اۇشاقلار گلیب، گؤز یاشیله نالی‌یـه
وئـردی تسلّـی اوْ دم زینـب اوْ دل پـاره‌یــه
باشدا قارا گلمیشیك، شام-ی-غریبانه بیز
فـاطیمــه گلــدی اؤزۆ شــام-ی-غـریبـانینـه
گؤردۆ اوْغۇل باشێنێ چۆن بله‌شیب قانینـه
وای بالا وای ناله‌سی، شاه-ی-شهیدانینـه
گلمیشیك ائی شیعه‌لر شام-ی-غریبانه بیز
شامئ غریبان شوعارلارێ
معمولا" رسم بر این بوده و هست كه در شام غریبان عزادران از مسجدی به مسجد دیگر رفته و در بین راه با خواندن اشعاری خود را به مسجد و هیأت همسایه رسانده عزاداری كنند. در حین حركت عزاداران به دو گروه تقسیم شده و با خواندن نوحه های سه ضرب عزاداری می كنند. برای مثال اشعار زیر را اینجا می آورم. متاسفانه به متن نوحه "گلمیشیك ائی شیعه‌له‌ر" دست نیافتم
دسته اول
گلمیشیك ائی شیعه‌له‌ر، شامئ غریبانه بیز
وئـرمـه‌گه باش ساغلێغێ، زینب-ی-نالانه بیز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دسته دوم:
شیعــه باخێــن زینبیـن نالـه-وْ-افغــانینــه
بۇ گئجه بیز گلمیشیك، شامئ غریبانینه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و اشعار زیر كه گاها" بین دسته ها و بعد از شاه بیتهای اصلی خوانده می شود.
كرب-وْ-بلاده بۇ گۆن یئتمیش ایكـی گـۆل سوْلۇب
نــوایـه زهـرا گلیـب، جننـــه‌تــه ماتــه‌م قــوْنــۇب
ایاق یالێن، باش آچێق، شاه-ی-نجف، مصطفـی
یانێـق چادێـردا زینـب، مجلیـس-ی-ماته‌م قـۇرۇب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خـــولـــی ائـــوینـــده زهـــرا، رقیــــه قتلیگـاهــدا
شامــئ غریبـان تـۇتـۇب، مـوْلك-وْ-ملـه‌ك سمادا
یئـرده-گـؤیـده یـاس تـۇتـۇب، بـۇ گئجـه‌نـی اولیـاء
قـــاپێــدا دۇرمـــۇش بــــۆتـــۆن، اوصیـــا-وْ-انبیـــا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شیعـه اوْلان بــۇ گــۆنــده، ائتسیـن گره‌كـدیر افغان
چۆن شاه-ی-كربلانین، غوسلـی اوْلـۇبــدۇر القـــان
یـۆز پـاره نعشی اۆسته، آت گــزدیریبــدیـر عــدوان
عیتره‌ت-ی-پاكی قالمێش، یالقۇز، چؤلده هراسان
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
زهرایـه چــوْخ آغـێــردێـر، ائی شیعـه‌له‌ر بـۇ مطلـه‌ب
قوْل باغلی شامه گئدسین، ظۆلم-وْ-سیته‌مله زینب
آغــلا حــۆسئینــه شیعــه، بـاغـرێقــان اوْلـدۇ زینـب
بۇ گئجـه‌نـی ساخـلایێـب، شامـــئ غـریبــان زینـب
