آذربایجان تورکلری
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلی
آتا بابا سؤزلر - آذربایجان تورکلری
آتا بابا سؤزلری
آللاه‌دان اوزولمییه نه اؤلوم یوخدور
«کسی(بیماری) که امیدش را از خدا قطع نکرده نمی‌میرد.»
آتا اولماق آساندی ،آتالیق ائتمک چتیندی
«پدر شدن سهل است ،ولی پدری کردن سخت.»
آتا چاتئنجاغ اششه یه مین
«تا زمانیکه به اسب برسی سوارخر شو»
آت آلماغا جاوان یوللا،قیز آلماغا قوجانی
«جوان را برای خرید اسب بفرست و پیر را برای دختر - عروس»
آت آلمامیش آخیر چکیر
«قبل از اینکه اسب را بخرد آخورش را می‌سازد.»
آتا دوغریب بالایئیر
«پسر دنباله رو پدر میشود»
آتاسین دونقوز قاپمیش اوغلونوایلان چالمیش
«پدرش را خوک گاز گرفته و پسرش را مار نیش زده»
آتاسئنا خیری اولمایان کیمه خیری اولار؟
« کسی که به پدرش خوبی نمیکند به چه کسی خوبی میکند»؟
آتا سین گورمه ین شاهلئق ادعاسی ائدر
«هرکه آبا و اجدادش را نشناسد ادعای پادشاهی می کند»
آتا سیندان قاباقا دوشه ن تولانی قورت یئیه ر
«توله ای که جلوتر از پدرش راه برود طعمه گرگ می شود»
آتالار سوزو حکمتدی
« سخن پدران پندآموز است»
آتالار سوزو عاغلئن گوزو
«سخنان پدران(ضرب المثلها) چشم عقل هستند»
آتا مالین درج ایله، اونا گوره خرج ایله
«ارث پدری رو حساب کن به اندازه آن خرج کن »
آتام ایله آتانی دئینجه ،اوزوم ایله اوزونو دئه
«داشتم داشتم حساب نیست ،دارم دارم حساب است »
آتامی آنامی آتمیشام تکجه سنی توتموشام
«پدر و مادرم را انداخته و تک تو را چسبیده ام»
آتامین اؤلمه سیند‌ن قورخمیرام، قورخیرام عزرائیل قاپیمی تانیا
«از مرگ پدرم نمی‌ترسم ،ترسم از این است که عزرائیل در خانه‌ام را بشناسد»
آتا مینمه یین بیر عیبی وار، آت دان دوشمه یین مین عیبی وار - آتا مینمه ک راحتدیر، آت دان ینمه ک چتیندیر
«اگر سوار بر اسب شدن یک عیب و ایراد داشته باشد، از آن افتادن و پیاده شدن هزار مورد و مسئله دارد - رسیدن به ثروت و مقام خوشایند ولی از دست دادن آن سخت و ناگوار است»
آتان بیلیجی دی سنه نه؟
«گیرم پدر تو بود فاضل-از فضل پدر تو را چه حاصل»
آتان سوغان آنان ساریمساق اوزون نجه اولدون گول به سر؟
آتانین دعاسی ،آنانین ناله سی
«دعای پدر و ناله مادر»
آتانین دعاسی آنانین آهی
«دعای پدر و آه مادر»
آتا اوت ایته ات وئرمزلر
«به اسب علف و به سگ گوشت نده»
آتا مین ،آد قازان
«بر اسب سوار شو و شهرت بطلب»
آتا،آنا رشوه سیز دوست دولار
«پدر و مادر بدون هیچ چشم داشتی دوستت هستند»
آتا ائوینده اوگئی آنا _ار ائوینده قین آنا
«در خانه ی پدر نامادری- در خانه ی شوهر مادر شوهر »
آتان اوخ قایئتماز
«تیر پر تاب شده بر نمی گردد »
آتی آت ایله باغلاسان همرنگ اولماسا هم خوی اولار
«دو اسب را که یکجا ببندی اگر هم رنگ نشوند هم خوی هم میشوند»
آج تویوق یاتار یوخودا داری گورر
«مرغ گرسنه در خواب ارزن میبیند»
آج قارئن آجی آیران
«شکم گرسنه و دوغ تلخ - وعده های تو خالی»
آجئن ایمانی اولماز
«آدم گرسنه ایمان ندارد »
آجئندان یاتیب گون اورتادا دوروب
«از زور گرسنگی شب می خوابد و بعد از ظهر بیدار می شود»
آچیلمیان سفره نین بیر عیبی اولسا آچیلان سفره نین مین عیبی اولار
«سفره ای که پهن نشده اگر یک عیب داشته باشد سفره پهن شده هزار عیب دارد »
آخار سو یولونی تاپار
«آب جاری راهش رو پیدا می کنه»
آختاران تاپار یاتان یوخودا گوره ر
«کسی که جستجو کند پیدا میکند و کسی که بخوابد در خواب میبیند(جوینده یابنده است )»
آدامئن آغزیندان سؤز آلیر
«از دهان آدم حرف می‌کشد.»
آدامئن ان دانا یییجی سی السون بیر دانا دیییجی سی الماسئن
« آدم ده تا نون خور داشته باشه ولی یه دونه غر زن نه»
آدئن توتدون اوزو گلدی
«اسمشو آوردی پیداش شد »
آدئن ندی رشید بیرین دئ، بیرین ائشید
«یکی بگو، یکی بشنو»
آرپا اکه ن بوغدا درمه ز
«کسی که جو می کارد گندم درو نمی کند»
آز دانئش ناز دانئش
«کم گوی و گزیده گوی»
آستا دانئش، اوستا دانئش
«کم گوی و گزیده گوی»
آستا گئده ن یورولماز
«کسی که آهسته میرود خسته نمیشود»
آسلانین ائر‌که دیشی سی اولماز
«شیر نر و ماده ندارد»
آش دی آشئن ایسپناغی
«آش اگه آشه مربوط به اسفناجشه»
آغاج بار گتیردیکجه باش ایه ر
«درختی که بارش بیشتر باشد بیشتر خم میشود»
آغاجی ایچیندن قورد یئیه‌ر
«کرم درخت را از درون میخورد»
آغانئن مالی چئخاندا نوکرین جانی چیخئر
«از اموال آقا داره کم میشه جان نوکر داره در میاد»
آغریمایا‌ن باشا دستمال باغلامازلار
«به سری که درد نمیکند دستمال نمی‌بندند»
آغرییان دیشی چکل لر
«دندانی را که درد میکند باید کشید»
آغزووا باخ تیکه کس
«به اندازه دهانت لقمه بردار»
آللاه ایکی قاپازی ، بیر باشا وور ماز
« خدا یک سرکوفت را به یک سر نمی زند»
آللاه باغلایان قاپئنی ، هئچ کیم آچامماز
«دری که خدا ببندد را هیچ کس نمیتواندباز کند »
آللاه داغئنا باخار قار وئره ر
« خداوند به کوه اش نگاه می کند برفش می دهد - خداوند به هر کسی به اندازه لیاقتش میدهد»
آللاه دغل بازا پای ورمز
«خدا از فریب کاران حمایت نمی کند.»
آلچاقدا دایان که چیخاسان باشا
«برای رسیدن به قله کوه باید از دامنه شروع کنی»
آلئنمئش تاپئلمئش دی
«چیزی که خریده شده غنیمت است »
آننیانا بیر تل ده نن آننییار
«عاقل را یک اشاره کافیست »
" style="color:#cc0000">« الف » حرفی
اتوروب گمی نین ایچینده،گمی چی نین گو’زون ایور - اتوروب گمی نین ایچینده،گمی چی نه ن ساواشئر
« هم تو کشتی نشسته هم به ناخدا گیر داده »
ات وئرمه میش ،کوفته ایسته مه
«تا وقتی گوشت نداده ای کوفته نخواه »
ادب بازاردا ساتئلماز
«ادب در بازار فروخته نمیشود »
اششییم اؤلمه یونجا بیتینجه ک ، یونجام سارالما ، توربا تیکینجه ک
«بزک نمیر بهار میاد ، کمپوزه با خیار میاد»
اششیه گوٍجوٍ چاتمیًر , پالانئ تاپدالاییًر
«زورش به خر نمی رسد ، پالانش را کتک می زند»
اشک نه بیلر آرپا باهادی
«خر که نمی فهمه جو گرونه»
اشید اینانما
«بشنو و باور مکن»
الینده ن سو داممئر
«از دستش آب نمیچکد- کنایه از آدم خسیس»
اوجوزدان باهاسی اولماز
« همیشه جنس گرانبها مرغوب و باصرفه تر است»
اوجوزلو اتین شورباسی اولماز
«از گوشت ارزان شوربا نمیشود »
اود آلتئندان کوز ،آدام آلتئندان سوز
«خاکستر زیر آتش ، حرف پشت سر انسان »
اود پارچاسی دی
«یه پارچه آتیشه»
اوره ییم قئزمئر
«دلم گرم نمیشه»
اوز گوزونده دیره یی گورمور ، اوزگه نین کینده توکو گورور
«تیر را در چشم خود نمیبیند ولی مو را در چشم دیگری میبیند»
اؤزومون قشنگین شغال یی یر
«بهترین انگور (باغ) راشغال میخورد »
اوزو یئخئلان آغلاماز
«کسی که خودش بیفته گریه نمی کنه - خود کرده را تدبیرنیست»
اوغرو پیشیک آغاج گورجک قاچار
«گربه دزده چوب ببینه فرار می‌کنه»
اوغرو دان اوغرویا حلالدی
«دزد که از دزد بدزده حلاله.»
اؤلسون او یاخشی کی پیسده ن سونرا گه له جک - اؤلسون او پیس کی یئرینه یاخجی سی گه له جک
«بمیرد آن خوبی که میخواهد بعد از بد بیاید - هیچ بدی نرفت که خوب جاش رو بگیره»
اول قارداشلئغئنی ثابت ائله سورا ارث و میراث ایسته
«اول برادریتو ثابت کن بعد ادعای ارث بکن»
اؤلمه ک اگر اؤلمه کدیر، بونه جان وئرمه کدیر
«مرگ یک بار شیون هم یک بار»
اولو دوروب مرده شیری یویوور
«مرده بلند شده داره مرده‌شور رو غسل میده»
ایش ایچینده ایش وار
«کاسه ای زیر نیم کاسه است»
ایش اینسانئن جووهه ری دیر
«کار جوهره ی انسان است»
ایش قالسا اوستونه قار یاغار
«اگه کار بماند رویش برف میبارد»
ایلان هر یئره ایری گدر، اوز یوواسینا دوز گدر
«مار هر کجا که کج بره ، خونه خودش راست میره»
ایلانئن یارپئزدان خوشو گلمز گلر سو قئراغئندا چئخار
«مار از پونه بدش میاد دم در لونه اش سبزه میشه »
ایلانی اوتوب اژدهااولوب
«مار را قورت داده شده اژدها »
ائل گوجو، سئل گوجو
« قدرت مردم مانند قدرت سیل است»
ب حرفی
باخما اوزونون قاراسئنا ، باخ آلنئنئن سیتاراسئنا
«فلفل نبین چه ریزه،بشکن ببین چه تیزه»
بارلی آغاجا داش وورارلار
«درختی که میوه داره بهش سنگ پرتاب می کنند»
باغدا اریه واریدی سلام علیک واریدی، باغدان اریه قورتولدو سلام علیک قورتولدو
«تازمانی که سود میرسد دوست است»
باشئنا داش دا سالاندا ، اوجا یئردن سال - باشئنا کول ده اله سن ،اوجا یئردن اله
«وقتی میخواهی بر سرت خاک بریزی از جای بلند بریز»
باغبانین گل وقتی قولاغی ائشیتمز
« گوش باغبان وقت باز شدن گل کر می شود»
بالا لی قارغا بال یئمه ز
«کلاغی که فرزند دارد خودش عسل را نمیخورد»
بال شیرین،بالا بالدان دا شیرین
«عسل شیرین است ، فرزند از عسل هم شیرین تر»
برکت ،حرکت ده دیر
«از تو حرکت،از خدا برکت»
بش بارماغ بشیده بیر اولماز
« پنج انگشت برابر نیستند»
بش قئرانلئق یوغورت کیمین اوزون توتوب
« مانند ماست پنج قرونی خودش را گرفته»
بودونیا بیر گوزگودور، هر گلن باخار گئدر
«این دنیا مانند آینه است هرکسی میاید و نظری بر آن می افکند »
بوشلی بوشلونون ساغلئغئن ایستر
«طلبکار سلامتی بدهکار را می خواهد تا زنده باشد و بتواند دین خود را ادا نماید»
بوردا منم باغداددا کور خلیفه
«در اینجا همه کاره من هستم همچنانکه در بغداد نیز خلیفه کور همه کاره است »
بؤرکونو قوی قاباغئنا
«کلاه خود را قاضی کن»
بورنو یئللی دیر
«دماغش باد دارد.»
بورنون توتسون جانی چئخار
«اگر دماغش را بگیری جانش در می‌آید»
بوقره اوقری یه بنزه مز
«این تو بمیری از اون تو بمیری ها نیست»
بو گونون صاباحی دا وار
«امروز فردایی هم دارد»
بولاغا سو توکمه یی نه ن بولاغ اولماز گئره ک اوزو جوشا
«چشمه با آب ریختن چشمه نمی شود خودش باید بجوشد»
بولانماسا دورولماز
«شرط آبادانی و اصلاح، به هم خوردن و از بین بردن برخی از شرایط و موارد است »
بیر الده ایکی قارپئز توتماغ اولماز
«با یک دست نمیتوان دو هندوانه را برداشت »
بیر اینه اوزونه ویر، بیر جوالدوز اوزگیه
«اول یک سوزن به خودت بزن بعد یک جوالدوز به دیگران»
بیر باشی وار مین سئوداسی
«یک سر دارد و هزار سودا.»
بیر بیر مین اولار،داما داما گو’ل اولار
« یکی یکی هزار میشود چکه چکه دریاچه میشود»
بیر تیکه نی بیلمه ین ،ان تیکه نی ده بیلمز
«کسی یک خوبی را (که در حقش شده) نفهمد ده خوبی دیگر را هم نخواهد فهمید»
بیر سوز اولماسا،مین سوز دئییلمز
«تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها»
بیر کنده گیردین هامی کور سنده کور
«اگر وارد دهی شدی دیدی همه کور هستند تو هم کور باش»
بیرلیک هاردا دیرلیک اوردا
«یکدلی هرجا که باشد زندگی آنجاست»
بیرین بیلیرسن بیرین یوخ
«یکی را می دانی یکی را نه »
« پ » حرفی
پاخمه اولماسا، مرد رند آجین دان اولر
«اگر آدم پخمه وجود نداشته باشد، رند از گرسنگی می میرد»
پولو وئر پولا
«پول را بده به پول »
پیچاق اوز دسته سین کسمه ز
«چاقو دسته خودشو نمیبره »
پیچاق وورسان قانی چیخماز
«چاقو بزنی خونش در نمی‌آید.»
پیس اولادی نه آتماغ اولار نه اوتماغ
« فرزند بد و ناخلف را نه میشود طرد کرد نه میشود قورت داد»
تاری یازانی ، بنده پوزا بیلمه ز
«سرنوشت را نمیشود تغییر داد»
تایلی تایئن تاپمالی
« کبوتر با کبوتر باز با باز، کند همجنس با همجنس پرواز»
تک الده ن سس چئخماز
«یه دست صدا نداره»
تلسه ن قئز اره گئتمز،اره گتسده خیر گؤرمز
«دختری که برای شوهر کردن عجله کند، نمیتواند شوهر کند و اگر توانست شوهر کند در زندگی اش خیر نمیبیند»
توخون آجدان خبری اولماز
«شخصی که سیر است از احوال گرسنه آگاهی ندارد(سواره از پیاده خبر ندارد)»
تولکوسن آسلانلا چیخما ساوشا
« اگر روباهی با شیر دعوا نکن»
تولکویه دئدیلر هانی شاهدین دئدی قویروغوم
«به روباهه گفتن شاهدت کیه؟ گفت: دمبم»
تویدا،اوینایانین بویون گورللر
«اگر فردی دریک جمع خود رابه نوعی بنمایاند ممکن است محاسن و یا معایب خود را بروز دهد»
جان وئره‌ر مال وئرمه ز - جانین وئره ر ،ولی مالئن ورمه ز
«جانش را میدهد ولی مالش را نه»
جهننمه گئدن اؤزونه یولداش آختارار
«مسافرجهنم ، دنبال رفیق می گردد»
جوجه نی پاییزدا سایارلار
«جوجه را آخر پاییز می‌شمارند»
جوجه همیشه سبت آلتئندا قالماز
« جوجه همیشه زیر سبد نمیماند»
چادراسئزلئق دان ائوده قالئب
«از بی چادری تو خونه مونده-آب نمی بیند وگرنه شناگر قابلی است»
چاغیریلان یئرده ییت ـ چاغیریلمایان یئردن ایت - چاغئران یئرده ن قالمازلار، چاغئرمایان یئره باخمازلار
«جایی که دعوت شده ای حاضر باش ـ از جایی که دعوت نشده ای پنهان باش»
چالما قاپیمی ، چالارلار قاپینی
« درم را نکوب ، در تو را هم می‌کوبند.»
چوخ گزه‌ن چوخ بیلر
«جهاندیده بسیار می داند.»
چومچه آش دان ایستی اولوب
«کاسه ی داغ تر از آش بودن»
چیراغ اوز دیبینه ایشئغ وئر مز
«چراغ به اطراف خود نور نمیدهد»
حاجی له‌لین آرتیخ بالاسی
«جوجه اضافی لک‌لک»
حالوا ـ حالوادئمک له، آغئز شیرین اولماز
«با حلوا حلوا گفتن دهن شیـرین نمی شود»
حق آلمالیدیر، وئرمه لی دئییل
«حق گرفتنی است دادنی نیست»
حق داشی آغئر اولار
«سنگ حق سنگین است »
حق سوزآجی اولار
«حرف حق تلخ است »
« خ » حرفی
خانئم سئندئران قابئن سسی چئخماز
«ظرفی که خانم خانه می شکند صدایش در نمی آید»
خاتئن قئز خالاسئنا چکر، قوچ ایید دایئ سئنا - خانئم قئز خالئسئنا چکر، خان اوغلان دایئسئنا
«دختر خانم شبیه خاله اش میشود ، آقا پسر شبیه داییش»
خئییر وئر ، خئییر گوتور
«خیر بده ، خیر بردار»
« د » حرفی
داغ داغا یئتیشمز، آدام آداما یئتیشر
«کوه به کوه نمی رسد آدم به آدم میرسد»
دالی یا قالسان دئیرلر گیج دی ، قاباغا گئچسن دییرلر بیج دی
« اگه عقب بمونی میگن گیجه و اگه جلو بزنی میگن زیادی زرنگه»
دانئشماق گوموشده ن اولسا دانئشماماق قئزئلدان دئر
«اگر صحبت کردن از نقره باشد صحبت نکردن از طلاست»
دمیر قاپی نین دا ایشی تخته قاپی یا دؤشر
«در آهنین هم روزی کارش به درب چوبی می‌افتد.»
دوز یولدا یئری ینمیر، شوخوملوخدا شیللاق آتیر
«راه صاف را نمی تواند برود ، توی زمین شخم خورده شلنگ‌تخته می‌اندازد.»
دوز یول گه ده ن ، یورولماز
«کسی که در راه راست قدم بردارد ، خسته نمیشود»
دوزه ن آپارار دایانان مقصده چاتار
«کسی که صبر کند برنده میشود و هرکه شکیبا باشد به مقصد میرسد»
دوشانا دئییر قاچ ، تازی یا دئییر توت
«به خرگوش میگه بدو، به سگ تازی میگه بگیر»
دولانان آیاغا داش دیه ر
«هر کس با برنامه ریزی صحیح و خردمندانه تلاش و کوشش کند حتماً موفق خواهد شد»
دولتلی پول چیخاردار ، کاسیب اوتیرار پوللارین سایار
«ثروتنمد پول در می آورد ، فقیر می نشیند پولهای او را حساب می کند»
دوه دن بویوک فیل وار
«از شتر بزرگتر فیل هست »
دوه دن ده بیر قیل غنیمتدیر
« یک مو از خرس کندن غنیمت است»
دوه یه دئدیلر بوینون ایریدی ، دئدی هارام دوزدور کی بوینوم ایری اولا
«به شتر گفتند که گردنت کج است ، گفت کجایم صاف است؟»
دئدیلر عزرائیل اوشاق پایلایئر، دئدی نه وئرسین نه آلسئن
«مرا به خیر تو امیدی نیست شر مرسان»
دئدی نئجه سن بیر سوز دئییم چاتدایاسان،دئدی نئجه سن آنلامایام پارتدایاسان
« گفت چطوره یه حرفی بگم که بترکی ، گفت چطوره که خودمو بزنم به نفهمی تا تو بترکی »
ده لی دلی نی گورنده ، چوماغین گیزله در
«دیوانه که دیوانه ببیند چماقش را قایم میکند.»
ده لی یه همیشه بایرامدئر - ده لی یه گونده بایرامدئر
«برای دیوانه همیشه عید است»
دینمه یه نین ،دینه نی وار
«شماکاری نداشته باشید که خودش نگهدارد»
دییرمان نوبتینن ایشلر
«آسیاب به نوبت است»
" style="color:#cc0000">« ذ » حرفی
ذکرسیز مومنی شیطان آللادار
«مومن بدون ذکر و نماز را شیطان گمراه می کند. »
« ر » حرفی
رحمت دوزه نه ،لعنت پوزانا
«رحمت برکسی که کارها را درست می کند و لعنت برکسی که کارها را برمی اندازد »
رنگیمه باخ احوالئمی خبر آل
« به آب و رنگم بنگر و از احوالم باخبرشو»
زحمت سیز بال دادانمازسان
«بدون زحمت نمیتوانی عسل بخوری »
«س» حرفی
ساق باشا ساقیز یاپیشدیرما.
«سری که درد نمی کنه دستمال نمی بندند»
ساخلا سامانی ، گلر زامانی
«کاه را نگه دار وقت استفاده آن میرسد»
سارالا سارالا قالماخدان ، قیزارا قیزارا اولمه ک یاخشیدی
«مرگ سرخ به از زندگی ننگین است»
سرباز نه بیلیر هیوا کالدئر.
«سرباز چه می فهمه که میوه هنوز کاله »
سس سیز طیاره دیر
« آب زیر کاه است»
سلام سلامتلئق گتیره ر
«سلام سلامتی میاره »
سن چوره یی آت سویا ، بالئق بیلمسه ، خالیق بیلر
تو تکه نان را در آب بریز اگر ماهی نفهمد ، خدا میفهمد
سن آقا ، من آقا ، اینکلری کیم ساغا؟
«تو آقا ، من آقا ، راستی ! گاوها را کی بدوشد ؟!»
سن اوخیانی من توخورام.
«چند پیراهن بیشتر از تو پاره کردم»
سندن حرکت ،الله دان برکت
« از تو حرکت ،از خدا برکت»
سو بولبولو دور
«کنایه از کسی که زیاد به حمام میرود »
سوت گولونده دی
«تو استخر شیر است »
سؤزو آت یره صاحبی گؤتوره ر
«حرف را بینداز زمین صاحبش برداره»
سؤز سؤز آچار، سؤز گؤز آچار
«حرف حرف را میاورد ، حرف هم چشم را باز میکند»
سؤز وار گلر کچر ، سؤز وار دلر کچر
«حرف می تواند با خنده باشد یا همان حرف با دعوا و طعنه »
سویون آخارئندان،آدامئن یئره باخارئندان گرک گورخاسان
«از آن نترس که سر به زیر دارد،از آن بترس که سر به زیر دارد»
سیچانلار پلنگ اولامازلار، تؤلکولر آسلان
«در موشها استعداد پلنگ شدن نیست ودر روباه ها استعداد شیر شدن»
سئنان قول بویوندان آسلانار
«دست شکسته وبال گردنه»
شاهیدده ایمان یوخ بیده عدالت
«زیبا روخان ایمان ندارند و پادشاهان عدالت»
ص حرفی
صوبحانه نی یولداشئن ایله یئه ، ناهاری اوزون تک یئه، وشامی دشمنین ایله یئه
«صبحانه را با دوستت بخور، ناهار را تنها بخور ، و شام را با دشمنت بخور »
ض حرفی
ضررین قاباغئن هر واخت توتسان منفعت دیر
«جلوی ضرر را هر وقت بگیری منفعت است »
ظ حرفی
ظولمون آخیری اولماز
«ظلم عاقبت ندارد»
ظولم ایله آباد اولان عدل ایله ویران اولار
«آنچه که با ظلم آباد شود با عدل ویران میشود»
ع حرفی
عجله ایشینه شیطان قارئشار
«عجله کار شیطان است»
عذاب ملاکه سی دیر
«فرشته ی عذاب است»
عوض عوض اولدو قاری
«این به اون در»
عوضین بدل آددا اوغلو وار
«عوض عوض داره گله نداره»
قارداشلار ساواشدی ابله لر ایناندی
«برادرها باهم دعوا میکنند،ابلهان هم باور میکنند»
قارغادان قناری اولماز
«کلاغ فقط یک کلاغ است و نمی توان آنرا به جای قناری جا زد»
قارقئشئن ایکی باشی اولار
«نفرین دو سر دارد »
قازان قازانا دئییر دیبین قارا دیر
«دیگ به دیگ میگه روت سیاه است»
قاقا اولمایان یئرده ایدیه قاقا ده ییل لر
«قناعت کردن»
قانمئرام قالاسان یانا یانا
نمی خواهم بفهمم تا بسوزی
قلم،قئلئنجدان ایتی دیر
«قلم،از شمشیر تیزتر است»
قورخموش آداما قویون باشین قورت گورر
«مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد»
قورد بالاسی ، قورد اولار
«عاقبت گرگ زاده گرگ شود گرچه با آدمی بزرگ شود»
قورد دومانلئغی سئوه ر
«گرگ از پراکندگی، بلبشویی و مه آلودی خوشش می آید تا از فرصت بوجود آمده بتواند به اهداف پلیدش دست یابد »
قوردون سلامی طمع سیز اولماز
«سلام گرگ بی طمع نیست »
قوناغ ائو ییه سی نین دوه سی دیر
«مهمان شتر صاحبخانه است »
قوناغ قوناغی سئومه ز ، ائو ییه سی هئچ بیرین
«مهمون، مهمونو نمیتونه ببینه صاحب‌خونه هردو را»
قونشو آشی دادلی اولار
« مرغ همسایه غازه»
قئزئم سنه دییرم گلینیم سن اشید
«دخترم به تو میگم، عروسم تو بشنو»
ک حرفی
کار ائشیدمز، یاراشدئرارـ کور گؤرمه ز ، قوراشدئرار
« ناشنوا نمی شنود و جفت وجر می کند ، نابینا نمی بیند و سرهم می کند»
کاسیب مرد اولار
« کاسب جوانمرد میشود»
کدخدانی گور، کندی چاپ
«اگر در جایی خواستی به هدف و مقصود خود دست یابی دل صاحب ورئیس آنجا را بدست آور و سپس هر کاری خواستی بکن»
کفنین جیبی یوخدور
«کفن جیب ندارد»
کور آلاهدان نه ایستر ، ایکی گوز بیری ایری بیری دوز
«کور از خدا چی میخواد دوتا چشم یکی کج یک سالم»
کور توتدوغون بوراخماز
«کور چیزی رو که بگیره ول نمی کنه»
کور قوشون روزوسون الله وئره ر
«روزی پرنده ی کور را خدا میدهد»
کوزه چی سئنئق قابدان سوایچر
«کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد»
کئچی جان هاییندا، قصاب پیی آختارئر
«بز از جانش می ترسد، قصاب دنبال دنبه می گردد»
کئچی نین اجلی گلنده باشین چوبانین چوماغینا سورتر
«وقتی عمر بز به سر آمد، خودش را به چماق چوپان می مالد»
کیچیکدن خطا، بویوکدن عطا
«کوچکتر خطا می کند و بزرگتر بواسطه بزرگی می بخشد»
کیم اوز قاتیقینا تورش دئیر؟
«هیچکس به ماست خودش ترش نمی‌گه»
گ حرفی
گورولَّ آما یاغما
«رعد و برق بزن ولی نبار. »
گئجه شهره گئدن چوخ اولار ، قیشدا بوستان اکن
«شب کسی که میگوید به شهر می‌روم زیاد است ، زمستان کسی که میگوید جالیز خواهم کاشت . »
گل یاپیشما گؤجؤن چاتمایان داشا* گؤتؤره بیلمزسن زورا دؤشرسن
« عزیز به اندازه چیزی که می توانی عمل کنی حرف بزن . »
گئجه اودونا گئدن چوخ اولار
« قصه شب دراز است»
گولد ه ن تیکان اولار تیکاندان گول
«از گل تیغ میشود و از تیغ گل »
گولمه قونشووا ، گلر باشووا
«به همسایه نخند ، سر خودت هم میاد. »
ل حرفی
لاری خوروز بانلاماز، بانلاسا وقت آنلاماز
«اشاره به آدم وقت نشناس می باشد»
لالئن دیلین ننه سی بیله ر
«زبان لال را مادرش میفهمد »
لای لای بیلی سن نیه یاتمیرسان ؟
«لالایی بلدی چرا نمی خوابی؟ »
لپه نی دئمه دویونو ده، دونه نی دئمه بویونو ده
«لپه را نگو برنجو بگو، دیروزو نگو امروزو بگو »
م حرفی
محبت قئیچی سی هر شیی کسه ر
«قیچی محبت همه چیز را میبرد»
مردار اسکی اوت دوتماز
«بادمجان بم آفت ندارد»
مغرورلوق ائیله یب اوستادام دئمه * وقت اولار بیریئرده دارا دؤشرسن
«احساس غرور نکن و خود را بزرگ مبین زمانی می رسد که کم می آوری. »
ملا اولدو مکتب داغیلدی
«ملا مرد مکتب هم تعطیل شد»
موسی مئسئب دئر
«موسی کز کرده - کنایه از کسی که کار اشتباهی کرده و ساکت و خجل گوشه یی نشسته»
مئخی میسمارا دونده رن الله دیر
«هر چیزی در ید پروردگار است. »
میرزا قلمدان دی
«میرزا قلمدان است »
نفسی ایستی یئرده ن چئخئر
«نفسش از جای گرم در میاد»
نه فایدا بیز قالمیشیق بویاندا کورپو قالئپ اویاندا
«چه فایده ما ماندیم این طرف و پل آن طرف »
نیت هارا منزیل اورا
«نیت به هر کجا باشد ،منزل و مقصد همانجاست »
و حرفی
وارلیقدا دوست اولما یوخلوقدا اول
در ثروت دوست نباش در بی چیزی دوست باش
وئر ال ساخلار
«دست بخشنده نگهدار صاحبش و کسانی که مورد دعای آن فرد هستند میباشد»
ه حرفی
هامیسی بیر بئزین قیراغیدی
«سروته یه کرباسن»
هر کس ساغ اولسون اوزونه
«هر کس باید به خود متکی باشد و از دیگران انتظار کمک نداشته باشد»
همیشه شعبان بیر دفعه ده رمضان
«همیشه شعبان یکبار هم رمضان»
هئچ ده ن یاخچی دیر
«از هیچی بهتره»
یاخشی دوست یامان گونده بللنر
« دوست خوب در زمان سختی معلوم میشود »
یاشدا یانئر قورونون اوتونا
« تر هم به آتش خشک می سوزد»
یاغیشدان قورتولوب دولویا دوشدوک
«از چاه درآمده توی چاله افتادیم»
یالانچئنئن حافیظه سی اولماز
«دروغگو حافظه ندارد»
یامان گونون عمرو آز اولار
«عمر روز سخت کم است»
یانسئن چیراغی، گلسین ایشئغی
«چراغش روشن باشد، نورش بیاید»
یای وار ، قئش وار، چوخ ایش وار
«تابستان هست ،زمستان هست ، کار زیاد است»
یکه باشئن یکه بلاسی اولار
«هر چه سر بزرگتر ، درد سر بیشتر»
یئر برک اولاندا،اوکوز اوکوزدن گوره ر
«وقتی زمین که سفت است، گاو فکر میکند تقصیر گاو دیگر است»
یئرین قولاغی وار
«دیوار موش دارد ، موش هم گوش دارد»
یوقورت توکولسه یئری قالار ، آیران توکولسه نه یی قالار؟
«اگر ماست بریزد جایش میماند،اگر دوغ بریزد چه چیزی از آن میماند؟»
یومورتاسی ترسه دوشوب
