قوشاچای شهرینده بایرام دبلری/ سؤیله­ین: قمر خداوئردی­وند

توپلایان: احمد اسدی

چرشنبه­لر

یالانچی چرشنبه: ائولری تمیزلمگه باشلاردیلار و هیسینی آلاردیلار.

قویروقلو و یا خبرچی چرشنبه: بو چرشنبه ده چوغان ایله، پالتارلاری یوورادیلار و هیس آلما دوام تاپاردی.

کوله چرشنبه : بو چرشنبه ده توکلرین اوجلارین ووراردیلار. گؤیلرین باشین وورادیلار.

آخیر چرشنبه :

چرشنبه خونچاسیندا بونلار اولارمیش، بوغدا، کشمش، مکه، قووورقا، حالوا، سمنی، ایگده، گیردکان، الوان شیرنیلر. سامان، سوغان و نار قابیغی ایله یومورتالاری بویاردیلار. بایرام آییندا، اؤزللیکله­ده چرشنبه لری یومورتا چاققیشدیراردیلار و یومورتاسی سینان اودوزاردی.

نشانلی اوغلانلارا عرقچین و جوراب توخویاردیلار. گلینلره­ایسه، قیرمیزی پارچا آپاراردیلار. بیر مجمعه­یه کشمش، بادام، گردکان، ایگده و ... قویوب و اوستونه قیرمیز پارچا چکیب، قیز ائوینه پای آپاراردیلار. باجالاردان شال ساللاردیلار، بگ ساللایان شالی قیز ائوی تانییب، همن جوراب و عرقچینی اوغلانا پای وئرردیلر. بعضی اوغلانلاردا شوخلوق اوچون دئیه­ردیلر، قیزی­دا باغلا. شال ساللایانلارادا، پایینی باغلایاندان سونرا دئیه­ردیلر: چک، آللاه مطلبینی وئرسین.

قاپی دالیندا قولاق آسما دبی و سو سپمه دبی

چرشنبه آخشامی بیر لیوان سو الده، گئدردیلر قاپی دالینا و قولاق قویاردیلار. ائوده­کیلرده گرک خوش سؤزلر دانیشاردیلار. مثلا دئیه­ردیلر: آی قیز او حنانی گتیر، الیمیزه قویاق.- او شیرنیلردن گتیر آغزیمی شیرینله­دک. – بیر چای قویون، آغزیمیز شیرین اولسون. قولاق آساندا سئوینیب دئیه­ردی، آغزینیز شیرین اولسون، گلن گونلری خوش و آیدینلیقلا اولسون. سونرا اللرینده­کی سویو قاپیا و یا باجایا سپیب گئدردیلر و دئیه­ریدلر ، کئچن گونلریمیز کئچدی گئتدی، آللاه گلن گونلریمیزی آیدین و خوش ائله­ین. ائولرده گول ایله آینا قویاردیلار.

بو گونده اود اوستوندن آتیلاراق، بئله دئیه­ردیلر: آتیل، ماتیل چرشنبه / گون کیمی بختیم آچیل چرشنبه و دئیه­ردیلر: آللاه گلن گونلریمیزی خیر ائله­سین، بختیمیزی آچسین. آغزی شیرینلیگه چیخاق و آیدینلیق اولسون.

اودو داملار اوستونده یاندیراردیلار و دامین دؤرد بوجاغینا داش قویاردیلار، سونرادا دامین دوره­سینه جیزیق چکردیلر . بو جیزیغی حاصار بیلردیلر و بو سؤزلری اوخویاردیلار:

حاصار حاصار

کیلیدیم آغام امیرالمومنین آچار

چرشنبه گونونده سو گتیرمه دبلری

بو گونده  کوزه ده سو گتیرردیلر. او گتیریلن کوزه­ گرک یئره قویولمایایدی. او کوزه­نی بایرام گونو چاتینتجایا قدر بیر بوشقابین ایچینه قویاردیلار. قدیملر ایلده بیر یول دویو بیشیرردیلر. همن او کوزه و یا تونگوله­ده­کی سویو، بایرام پیلووونون اوستونه ، بیرده ائوین دؤرد بوجاغینا تؤکردیلر و دئیه­ردیلر: گلن گونلریمیز آیدین اولسون.

سو قیراغینا گئدیلیردی و شیرنی آپاراردیلار. کوزه یه تپه جک تیکردیلر و کوزه نین باشینا قویاردیلار. گئده-گئده بو سؤزلر اوخوناردی:

بوردان بیر یول وار دول دیزه­سینه

اوردان سو دولدورور یار کوزه­سینه

سونرا  گیردکان قابیغیندا بیر شمع یاندیریب و نیت ائدیب سویا اؤتورردیلر. گؤی آپاراردیلار فال توتاردیلار. جویز قابیغی سو اوزونده قالسایدی، نیتلر قبول اولاردی. اؤزلری ایله شیرینی و یا قند آپاراردیلار و دیشله ییب سویا آتاراق بئله دئیه­ردیلر: بیز سنین آغزینی شیرین ائله­دیک، سنده گلن ایل بو زاماناجن بیزیم آغزیمیزی شیرین ائله.قیز-گلین­لر سورمه آپاراردیلار سو قیراغینا گؤزلرینه چکردیلر و بیر قیچی ایله، کیرپیکلرینین و ساچلارینین اوجونو قیرتارارق، آتاردیلار سویا و بئله دئیه­ردیلر: آللاه قرامتیمی، قارا گونلریمی آپارسین، گلن ایلده گونلریمیز خوش اولسون. یاخشی سؤزلره نیت ائدردیلر.

چرشنبه گونونون افسانه­سی

دئیه­ردیلر: آخیر چرشنبه گئجه­سی، گئجه­نین بیر واختیندا آخار سولار دورار. او زاماندا بیر شخص پاکدامن و مومن اولوردورسا و گئجه­نی او سویون قیراغیندا یاتیردیرسا، او سو دورمانی گؤروب و او آن هر آرزو ائتسه­ایدی قبول اولارمیش. ائله بونا گؤره­ده بیر گون بیر قاری، گئدیب سو قیراغیندا یاتیر و گئجه­نین یاریسی سویون آخارلیغی دایانیر. بو وضعیتی گؤرن قارینین دیلی باغلانیر و دئییر اوغلوم قیزیل. او گئجه قورتولور، گلیر ائوه باخیر گؤرور اوغلو قیزیلا دؤنوبدور. بو قارینیندا تکجه بو اوغلو وارایمیش و چؤرک گتیرنیده او اوغلان ایدی. گونلر کئچیر بو قاری پولسوزلوقدان بو قیزیل اوغلانین بیر بارماغینی قوپاردیر و بازاردا ساتیر. بو وضعیتدن ناراحت اولان قاری گلن ایلین چرشنبه­سینی گؤزله­ییر و چرشنبه گونونده بیر داها سو قیراغینا گئدیب و سویون دورماسینی گؤزله­ییر. یئنه همان ایش تکرار اولور. بو دفعه قاری آللاها سسله­نه­رک دئییر: ای آللاه اوغلوم آدام اولسون، سماواریم قیزیل. سونرا گلیر ائوینه، باخیر گؤرور، اوغلو یئنه انسان اولوب، آما بارماغیندان قان گلیر و سماواریدا قیزیل اولوب. او تاریخدن اوتورورلار و گئنه-بولونا خرجله­ییب و یئییرلر.

چرشنبه گئجه­سی روزی ، برکت، نیت گئجه­سیدیر. هرنه نیت ائتسن چرشنبه گونو قبول اولار.

چرشنبه ننه­نین ماجراسی

او زامانلار آغارتما یوخ ایدی. گئدردیلر، آغ تورپاق گتیریب وتشته توتاردیلار. بو آغ تورپاق و سوپورگه­ایله چیرپما چیپاردیلار. اوتاق آغاراندان سونرا، الیمیزی اونا و شیره­یه باتیریب و تاخچالارین دوره­سینده ناققیش چکردیلر. سونرا تاخچالارین آراسیندا چرشنبه ننه چکردیلر، او چرشنبه ننه­نین آغزینا بیر دنه یئمیش قویاردیلار. اونون آغزیندا یئمیش اولدوغو حالدا، انسانلاریندا آغزی شیرین اولماسینا اعتقاد وار ایدی.

گؤی گؤیرتمه واختی

بایراما اون سککیز گون قالان، باشلاردیلار، گؤی گؤیرتمگه. قدیملر ائولر سویوق اولدوغونا و گؤیون  بایرام گونونه حاضرلاشماسینا گؤره بو قدر تئز گؤیرتمگه باشلاردیلار.

اؤلولر بایرامی و قره بایرام

ایلین آخیر 5شنبه­سینی اؤلولر بایرامی توتاردیلار و گئدیب قبرلری زیارت ائدردیلر. قره بایراملاردادا ایلین آخیر گونونده اوتورارمیشلار، یعنی کؤهنه ایله سالارمیشلار. بوگونلرده شیرنیات قویمازلار. فقط بیر استکان چای و حالوا اولاردی.

ایل تحویلی

قوران، شیرینی، گؤی، آینا قویاردیلار. دوعا اوخویوب و صلوات چئویریردیلر.

ایل تحویل اولدوغو گون، کیچیکلر بؤیوکلرین ائوینه گئدیب و اونلارلا گوروش ائدردیلر. کوسولولر باریشاردیلار. بؤیوکلر کیچیکلره بایراملیق وئرردیلر. چوخلاریدا طایفا بؤیوگونون یانینا ییغیشاردیلار و اوردا بایراملاشاردیلار.

13 گونو

نئچه قونشو ییغیشیب پول ییغیب، ات آلاردیلار. او اتلری گتیریب چؤلده چای قیراقلاریندا کوفته بیشیرردیلر. بایرام گؤیرتدیگی گؤیلری آپاریب چؤله آتاردیلار.

14-جو گون

13-جو گونون عکسینه ملت ائولره ییغیشاردیلار و چای ایچردیلر.