نوروز بایرامی و چرشنبه دبلری

دبلرینه بیر باخیش سالماق ایسته ییره م

یاخین گئچمیشلرده آذربایجاندا ایلین سون آیینینهر بیر چرشنبه سی، طبیعتینبیرعنصری ایله علاقه لندیریلمیش و مقدس لشدیریلمیشدیر.اسکی ایناملارا گؤره، بو چرشنبه لرین هر بیریندهطبیعتین دؤرد عنصروندن بیری دیریلمیش(اود ، سو ، یئل و توپراق) ، بدیعی تفکورده انسان جیلدینده تصور ائدیلن هربیر چرشنبه ایله باغلی خالق بؤیوک شنلیک و مراسیملر دوزلتمیشدیر.

ایندیسه بو دبلر چوخ یئرده بوتونلوکله ایلین سون چرشنبه سینه توپلانیب و چوخ گؤزل سئوینج و شنلیک لر ایچینده یئرینه یئتیریلیر

چرشنبه دب لری

بو گونده  سه شنبه  نین آخشام چاغیندان باشلییاراق بو ایشلرگؤرولور:

تونقال قالاماق:گون باتان چاغی دام اوستوندهتونقال یاندیریلیر و گنج-قوجا، اوشاق-بؤیوک، قیز-گلین، یانان تونقالین اوستوندناویان-بویانا آتیلیب دئییللر:

آغیرلیغیم-بیغیرلیغیم بوردا قالاسان             دیش آغریم، باش آغریم بوردا قالاسان

آتیل-باتیل چرشنبه،         باختیم آچیل چرشنبه

شار آتماق: قول بویدا بیر آغاجینباشینا چیت یوخسا پامبیق دولاییللار، اونو تئل(سیم)، یا قاتما ایله باغلاییللار. سونرا اونو نئفته باتیریب اود ووروللار، یانان شاری جاوان-جووانلار و یئنی یئتمه لرو اوشاقلار وار گوجو ایله گؤیه سیخیللار..

نیت ائله مک:تونقالدان سونراائوه قاییدیللار. هر کیم اوره گینده بیر نیت توتور و بیر باشماق گؤتوروب گؤیه آتیر،باشماق آرخاسی اوستده یئره دوشسه ایسته گی یئرینه یئته جک. باشماق آغزی اوستده دوشرسه، ایسته گی گئرچک لَشمز.

بیرده نیت ائدن دن سونرا بیر داش آپاریب بللی یئرهقویوللار. ساباح تئزدن گئدیب اوداشی گؤتوروب آلتینا باخیللار. جانلی بیر زاد اوداشین آلتینا گیرمیش اولسا، ایستک یئرینه یئته جک.

بیر آیری نیت بئله دیر. اوچ-دؤرد قیز بیر یئرهییغیلیب هر بیری بیر بوغدا نیشانلاییب اود اوستده اولان ساجین یا لگه نین ایچینهآتیللار. هانکی بیرینین بوغداسی تئز چیرتدا سا او گلن ایل او واختا کیمین اَرائوینه گئده جک.

قولاق آسدی:چرشنبه آخشامی هامیائوه ییغیلدیقدان سونرا کیمسه اوره گینده بیر سؤز توتوب (نیت) سونرا چیخیر چؤله. قولاغلارینی بارماقلاری ایله توتور و گئدیر اؤز نظرینده اولان قونوم-قونشوقاپی-باجاسینین یانیندا قولاقلارینی آچیر. بیرینجی ائشیتدیگی سؤز نیتینجاوابی اولموش اولور.

قورشاق آتماق:چرشنبه آخشامیاوشقلار، یئنی یئتمه لر، گنج لر و بیر سؤزله ایسته ین لر، قورشاقلارینی گؤتوروباوره گینده توتدوغو ائوه قورشاق آتماغا گئدیر. آدام قاپینی آچیب اؤزونو گؤرست مه دنقورشاغی ائوه آتیر. ائو یئه سی قورشاغا بیر آز پای-پوی باغلاییب قاپینی آچیب اونوچؤله قویور و قورشاق یئه سی اؤزونو گؤرست مه دن قورشاغینی گؤتوروب گئدیر. دامیناوستونده باجا اولاردی گؤرردین قورشاق آتماغا گلن، قورشاغی ایپله ائوه ساللادی. بوایشه گؤره قورشاق آتماغا آرا بیر یئرلر دهشال ساللاماودسمال آتدیدا دئییللر.

یئری وار بو مراسیمه باغلی اوستاد شهریارین حیدربابا سندان بو شعری پای آلاق

بایرامیدی گئجه قوشو اوخوردو          آداخلی قیز بَی جورابین توخوردو

هر کس شالین بیر باجادان سوخوردو            آی نه گؤزل قایدادی شال ساللاماق

بَی شالینا بایراملیغین باغلاماق

شال ایسته دیم من ده ائوده آغلادیم    بیر شال آلیب تئز بئلیمه باغلادیم

قولام گیله قاشدیم شالی ساللادیم   فاطما خالا منه جوراب باغلادی

خان ننه می یادا سالیب آغلادیم

پای آپارماق:چرشنبه آخشامیقارداشلار باجیلارینا و آتالار قیزلارینا بایرام پایی آپاریللار. بیرده کیمین اوایلین ایچینده یاخین بیر آدامی اؤلوبسه، اونا قارا بایرام ساییلیر. اونا گؤره قوهومو یاخینلار اونون یاسینی گؤتورمکدن اؤتورو “یاسداما” آدیندا بیر پایلا اونو نگؤروشونه گئدیب دئییرلر: آلله رحمت ائله سین، آلله گلن گونله ریزی خئییر ائلهسین

سو اوستوندن آتیلنماق: چرشنبهگونو قیز-گلین، قوجا-جاوان، اوشاق-بؤیوکسحر تئزدن دوروب یاخینلیق دا اولان آرخ، بولاخ یا چایین سویونون اوستوندن آتیلیللار. آتیلاندا بئله دئییللر:

آزاریم-یئزاریم بوردا قالاسان          آغیرلیغیم-بیغیرلیغیم بوردا قالاسان

سونرا چای-بولاغین دورو سویی ایله،اَل-اوز لرینییوووب سوندا دا کئچن ایلین بوتون آغری-آجیسی باسدیریلسین دئیه بیر داش چئویریب ائوهقاییدیللار.

بئله بیر گونده ائوینده یورقا دوشگه دوشن ناخوشی اولان، ناخوشینی ،قوجا آدامی اولان قوجاسینی، کوک تویوغو اولان، تویوغونو گؤتوروب سو اوستوندنآتداندیرماغا گتیریردیلر.

سون سوزوم بو اولسون کی بوتون بو رسملر و ایناملارو اعتقادلار، آداملاری چوخ پیس و ضررلیعادت و نیت لردن اوغورلوقدان، ریاکارلیقدان، اخلاقسیزلیقدان، تکبردن، پاخیللیقدان،باشقاسینین وارداتینا گؤز تیکمک دن چکیندیرمیش،اونو حلال زحمته چاغیرمیش، نوروز دبلری و اعتقادلارینداعدالته،خوشلوغا، باغیشلاماغا بؤیوک احترام وار