موزده‌لیفه [مشاریلهارام]

"ارافاتدان ائندیگینیزده اللهی مشاریلهارامدا آنین؛ اونون سیزه بیلدیردیگی شکیلده اونو ذکر ائدین. نئجه کی، سیز اوللر یولونوزو ایتیرمیشدینیز. سونرا اینسانلارین جمع اولاراق گئتدیگی یئردن سیز ده گئدین، اللهدان باغیشلانما دیله‌یین. الله باغیشلایار و مرحمت ائدر." [بقره، 198-199]

ارافاتدا مریفته یوکسلدین. اؤزونله اوزلشدین. رببینه اورگینی آچدین، اؤزونو تنقید ائتدین، ماسکالارینی آتیب اؤز حقیقی اوزونو تانیدین. ارافاتدا قییاما قالخدین. رحمت داغینی قییام مرکزی قیلینان کبیله آرانا آلاراق رببینی رحمتی ایله دعوت ائتدین.

ایندی رحمت یوکلو بیر بولود کیمی ایکینجی قییامینی رئاللاشدیرماق، بایرام گئجه‌سینی کئچیرمک اوچون، مککه‌نین قارا زولفلرینده یئرلشن موزده‌لیفه‌یه حرکت ائتمه‌لیسن. اونوتما، صفر داوام ائدیر، یعنی جیهاد...

حضرتی محمّدین ایزینی تعقیب ائدیرسن. ایزین اونون ایزینه قاریشیر، دعان اونون دعاسینا. اونون موزده‌لیفه‌ده گلیب دایاندیغی مشاریلهارامدا سن ده دایانیرسان. ارافاتدا اوزرینه آند ایچیلن گوندوزو، گونشی، گونشین باتیشینی اؤزونه شاهید قیلمیشدین. ایندی یئنه ده قورآندا آند ایچیلن "قارالدیغی زامان گئجه‌نی، آیی و فجری" اؤزونه شاهید ائده‌جکسن. یعنی اینسان عومورونون مینیاتورو اولان بیر گونون بوتون اونسورلرینی و واختلارینی، قییامینا شاهید قیلاجاقسان.

او بیر گوندور کی، گئجه‌سی قبیر، سحری یئنیدن دیریلیش، گوندوزو محشر، گونورتاسی حساب، ایلکیندیسی موکافات، یا دا جزادیر.

او بیر گوندور کی، اینسانلیق داستانی‌نین خلاصه‌‌سیدیر. او اینسانلیق کی، یورویوشونه گونون سحرینده آدم اولاراق باشلادی. گوندوزونده نوحلا، گونورتاسیندا ایبراهیمله، ایکیندیسینده محمّدله [ساو] داوام ائدیب سونا یاخینلاشدی.

آرتیق واخت ایکیندیدیر. اینسانلیغین آخشامینا آز قالدی. ایکیندی واختی‌نین اینسانی، آزغین زامانلارین اینسانی، مودئرن آزمانین قوربانی نه ائتسین؟

"ول-عصر: عصره آند اولسون کی،

ایننل اینسانه له فی خوسر: هئچ شوبهه‌سیز اینسانلیق زیاندادیر.

ایللللزینه آمنو و عاملوعس-صالحاتی و تواساو بیل-حاقی و تواساو بیعس-سابر: یالنیز ایمان ائدنلر، صالح عمل ایشله‌ینلر، حاقی و صبری توصیه‌‌ ائدنلر موستسنا."

ارافاتدان چاغلایان ایکی آیاقلی رحمت سئلی مککه‌نین قارا زولفلرینده یئر آلان قوزاه داغی‌نین اتکلرینده‌کی مشاریلهارامدا قییاما دایانیر.

مشار، یعنی "ایدراک یئری، شعور ارازیسی". شعور دا، شوار دا، شعر ده عینی معنانی وئریر. شایردن دانیشیردی قورآن. حجین معناسیقی اوچون "علامت" ایفاده‌سینی ایستیفاده ائدیردی. علامت یعنی سیموول. بلی حج سیمووللار یوماغی ایدی. هر سیموول بیر شئیی سیمووللاشدیریردی. ایهرام، هرم، میکات، ارافات، مشار، مینا، وقفه، رحمت تپه‌سی، جمعره‌لر، کبه، هاجرولسود، تواف، سای، مقام، صفا و مروه... هامیسی سیمووللارداندیر، هم ده اللهین سیمووللاریندان [مین شعاریللاه].

موطلق هر سیموولون سیمووللاشدیردیغی بیر شئی اولمالیدیر. بونلار بیر اینسانین جسه‌دی کیمیدیر. بو جسه‌دین بیر روحو اولمالیدیر. او اولمادان ائدیلن حج، روحسوز بیر جسه‌ده چئوریله‌جک. حجین حج اولا بیلمه‌سی سیمووللاردان یارانان بو بدنه سیمووللاشدیریلان روحو داشیماق و ایکیسینی بیرلشدیرمکله مومکونلشیردی.

یاخشی، بونو نئجه ائتمک اولار؟

مشاریلهارام محض بو سیمووللارا روح گئیدیرمک اوچون قویولموش بیر دایاناجاق ایدی. بو دایاناجاغین حاقینی وئرمه‌دن کئچنلر، ائتدیکلری ایشین سیررینه چاتا بیلمه‌یه‌جکلر. او حالدا مشاردا موطلق شعورا چاتیلمالیدیر. شعور اولمادان بیلیگین و عملین نه قییمتی اولار؟

یاخشی، نَیین شعورونا چاتیلاجاقدی مشاریلهارامدا؟

اولجه وارلیق شعورونا.

بو شعورا چاتماق، وار اولدوغونو قاوراماقلا مومکوندور. ارافاتدا اؤز وارلیغی‌نین مریفتینه یوکسلمک لازیمدیر. ایندی ایسه، "من کیمم، نه اوچون وارام، هارادان گلیب هارا گئدیرم؟" سواللاری‌نین جاوابی وئریله‌جک.

وارلیق شعورو، الله شعورونو گتیرر. الله، یعنی معنا. اینسان "الله" دئمه‌یین "معنا" دئمک اولدوغونو، اللهسیز بیر حیاتین معناسیز بیر حیات اولدوغونو آنلاییر. اینسانین حیاتینا، آغریلارینا، سئوینجلرینه معنا وئرن یئگانه وارلیغین الله اولدوغو قاورانیلدیغیندا تقوا اؤز – اؤزونه یارانیر. تقوا، یعنی مسئولیت شعورو.

کیمه قارشی؟

طبیعی کی، اول اللها و اللهدان اؤترو اؤز منلیگینه، یاخینلارینا، عائله‌‌سینه، جمعیتینه، اشیایا و طبیعته قارشی مسئولیت شعورو.

باخ شعورون اینفراستروکتورو بودور. بو زمینده یوکسه‌لن شعور آرتیق سوبیئکتیو و اوبیئکتیو، داخیلینده‌کی و خاریجینده‌کی هر شئیی اولدوغو کیمی قبول ائده‌جک، اونلارین هر بیری‌نین اؤز یئرلرینه یاراشدیرغینی کشف ائده‌جک، اونلاری قویولدوغو یئردن گؤتوره‌رک هم اؤزونه، هم ده اشیایا ظلم ائتمه‌یه‌جک. یئرلریندن ائدیلمیش اولانلاری یئرلرینه قایتاراجاق [حیکمت]، اگر اونون قارشیسیندا بیر مانعه وارسا، اونو آرادان قالدیراجاق [جیهاد].

شعورون ظفری، معناسیزلیغین مغلوبیتیدیر. شعورسوزلوق حالی ایسه، تامامی ایله معناسیزلیغین ظفریدیر. معناسیزلیغا محکوم اولانلار، هئچ بیر شئیین حقیقی یئرینی، حقیقی دیَرینی، حقیقی مؤوقئیینی و حقیقتینی آنلایا بیلمزلر.

پئیغمبرلر شعور ائلچیلریدیر. معناسیزلیغا قارشی موباریزه ائدیب حیاتا معنا قاتماقدا اینسانلیغا رهبر اولموشدولار. کیتابلار شعورون سؤزلره چئوریلمیش حالیدیر. قورآن، بوتونلوکله بیر شعور ایشیغیدیر. عبادتلرین مقصدی اینساندا بیر شعورون اویانماسینا یاردیم ائتمکدیر. خلاصه‌‌ دین، اینسانلیغا شعور بخش ائدن اولوی بیر موسسیسه‌دیر.

قورآنی و ایسلامی آنلاییشلار شعورون اؤلچولریدیر.

تؤوهید، وارلیق شعورودور.

ذکر، الله شعورودور.

عبادت، قوللوق شعورودور.

عدالت، آخیرت شعورودور.

وحدت، اوممت شعورودور.

ارافات، وطن شعورودور.

مککه، ارازی شعورودور.

مدینه، دؤولت شعورودور.

تمیزلنمه یولونون ارافاتدان سونراکی ایکینجی دایاناجاق اولان مشاریلهارامدا شفقه دوغرو وقفه‌یه دایانان مؤمین، بو زامان سئچیمی ایله، "صاباح یاخین دئییلمی؟" [11. 81] مئساژینی وئرمیشدیر. گئجه نه جور قارانلیق و اوزون اولورسا اولسون، هر گئجه‌نین بیر سحری‌نین اولدوغونا اولان اینانجینی دیله گتیرمیشدیر. داغ نه قدر اوجا اولورسا اولسون، یولون اونون اوزریندن آشاجاغی‌نین شعوروندادیر. اؤزو اوچون ارافات کیمی بیر قلب تمیزلنمه‌دن سونرا، مشار کیمی بیر ذهنی تمیزلنمه‌نین حقیقی بیر آیدینلانما اولدوغونو آنلامیشدیر.

باخ، حقیقی بایرام بودور.

بایرام: اینسانین ایرفانا و شعورا قوووشدوغو گوندور. اؤزو ایله و رببی ایله تانیش اولان، هر کسه و هر شئیه قارشی مسئولیتی‌نین شعوروندا اولان بیری اوچون ساواش باشلامادان قازانیلمیشدیر. چونکی، بئله بیرینی هئچ بیر شیطانی گوج مغلوب ائده بیلمز. او ایندیدن ظفرینی قئید ائده بیلر.

حضرتی پئیغمبر، مشاردا وقفه‌یه دایانمیشدیر. آنجاق، موسلیمده کئچن بیر حدیثینده، موزده‌لیفه‌نین هر یئری‌نین وقفه کیمی اولدوغونو سؤیله‌میشدیر.

آکابه جمعره‌سینه آتاجاغی ایلک یئددی داشی موزده‌لیفه‌دن توپلامالیدیر. ایکینجی، اوچونجو و دؤردونجو گون آتاجاغی، – 21اون 3:63، – مرمینی ده هله موزده‌لیفه‌ده ایکن حاضرلاماسیندا، پاترونتاشلاری دؤرد گون داوام ائده‌جک دؤیوشه چاتاجاق قدر دؤیوش سورساتی ایله دولو اولاراق دؤنمه‌سینده فایدا واردیر.

شیطانین شخصینده بوتون شیطانی موتیولره، ایمپولسلارا، مئیللره، حسرتلره، ایدئولوگییالارا، شخص و چئوره‌لره سیموولیک اولاراق آتاجاغین داشدان گولله‌لرین اؤلچوسو فیندیق بؤیوکلویونده اولمالیدیر. سیموولیک شیطان داشلاما حرکتینده، سیموولو حقیقت زنن ائده‌رک اینسانلارا اذیت وئره‌نی رسولوللاه، "دینده ایفرات ائدن بیری" اولاراق کاراکتئریزه ائتمیشدیر.

آرتیق بایرامی و ساواشی بیرلیکده ایجرا ائتمک اوچون مینایا گئده بیلرسن. سن ایسلام اوردوسونون بیر نفریسن. اؤز تورپاقلارینی تمسیل ائده‌رک بوراداسان و بو محشر صفرینی یالنیز اؤزون اوچون ائتمه‌دین. مملکتین، یاخینلارین، دوستلارین، ارازین و عضوو اولدوغون اوممت اوچون ائتدین. دعالارینا اونلارین هامیسینی قاتدین.

اورگینده یوز میلیونلارین سئوگیسی، یورویه‌جکسن ایبراهیمین یورودویو یئردن. سن بیر داملا ایدین، اوکئانا قاتیلدین. آرتیق "اوکئانام" دئمک حاقینا صاحبسن.

مریفت و شعورا چاتان بیری‌نین ائده‌جیی ایلک شئی دوستونو و دوشمنینی تانیماقدیر. سن ده ارافاتدا مریفته، مشاردا شعورا چاتدیغینا گؤره، آرتیق اونلاری تانییا بیلرسن. دوشمنینله ساواشیب، دوستونلا گؤروشه بیلرسن. ساواشماق اوچون دؤیوش سورساتین دا حاضردیر. هایدی او حالدا، گؤروش واختی گلدی. گئت مینایا، باشلات شفق حرکاتینی!