عالیم قاسم اف نابغه موسیقی آذربایجان  Alim Qasımov

عالیم قاسمف آزربایجانین مقامی موسیقی سینین پارلاخ صنعت کاری

(عالیم قاسمف   (به ترکی آذربایجانی: (Alim Qasımov) در ۱۹۵۷ در شماخی کشور جمهوری آذربایجان بدنیا آمد. او یکی از موسیقیدانان آن کشور است.او یکی از معروفترین خوانندگان موسیقی مقامی آذربایجان است. عالیم قاسمف در سال ۱۹۹۹ جایزه موسیقی یونسکوimc را برنده شد. این جایزه را موسیقی‌دانان بزرگی چون شوستاکوویچ، برنشاین، راوی شانکار و نصرت فاتح علی خان دریافت کرده‌ است او در سال1989 در المان جایزه بون بن را دریافت کرد. در سال 1993 در فرانسه ودر سال 1994 در امریکا نشان با مدال موسیقی تلطیف شد. در سال 1999 کاست موسیقی موسیقی مقامی او پر فروش ترین کاست سال معرفی شد. در سال 2000 در مرکز صداهای نادر اروپا صدای او ثبت شد در سال 2001 در فستیوال موسیقی شرق در سمرقند برنامه افتتاحیه خواند و به عنوان نفر اول به لقب بلبل شرق مفتخر شد. سازمان ملل در سال 2003 موسیقی مقام آذربایجانی راجزو شاهکارهای شفاهی و میراث معنوی بشر اعلام نمود. فضاپیمای کاوشگر ویجر ۱ نیز قطعه‌ای از موسیقی مقام به زبان ترکی آذربایجانی با صدای عالیم قاسمف را برای پخش در فضا انتخاب نموده‌است. در سال 2009 البوم او در اروپا جزو 5 البوم پر فروش شناخته شد. او تاکنون کنسرت‌هایی در کشورهایهلند، ژاپن، چین، ایتالیا، کانادا، روسیه، کشور های اسیای میانه، فرانسه، ایران، انگلیس، آلمان، اسپانیا، بلژیک، برزیل و ایالات متحدهو ... برگزار کرده‌است.

عالیم قاسم اف در سال ۱۹۵۷ در روستای نابور در منطقه شاماخی در صد کیلومتری شمال غرب باکو متولد شد . پدر وی حمزه که خود صدایی خوش دارد ومادرش تمیلا اصلی ترین مشوقان وی بوده اند واز همان اوایل کودکی استعداد موسیقی را در وی یافتند . از این رو وی در هفت سالگی وارد مکتب شد، وبه زودی استعداد خود را نشان داد در ۱۴ سالگی در یک کنسرت غیر رسمی حضور یافت اما چندان مورد استقبال قرار نگرفت ولی خوشبختانه موسیقی را رها نکرد .

در سال ۱۹۷۸ وارد مدر سه موسیقی آصف زینالی باکو شد .در سال ۱۹۸۳ به دانشگاه موسیقی راه یافت ودر سال ۱۹۸۹ تحصیلات دانشگاهی در موسیقی را با رتبه اول به پایان رسانید .

اولین اجرای رسمی وی درسن ۲۲ سالگی در تلویزیون آذربایجان بود که دستگاه چهار گاه را با مشایعت تارزن بزرگ استاد حاجی محمد اف اجرا کرد . بعد از آن موفقیتهایی عظیم در داخل وخارج آز آذربایجان بدست آورد که موجب شهرت وی و موسیقی آذربایجان در سطح جهان شد .

عالیم قاسم اف در سن ۲۵ سالگی برنده جایزه اول مسابقات موسیقی «‌جبار قارایاق دی اوغلو » شد .در سال ۱۹۹۹در شهر آخن آلمان به عنوان بهترین خواننده آواز ، جایزه سازمان یو نسکو ( معروف به نوبل موسیقی ) که هر هنرمندی آرزوی دریافت آن را دارد به وی اعطا شد. در آگوست ، سال ۱۹۹۹ در فستیوال جهانی موسیقی در هر برن آلمان استقبال با شکوهی از وی به عمل امد که از شبکه WDR آلمان به صورت زنده پخش شد CD عالیم قاسم اف برنده جایزهDeutschen schal platten kritik گشته .آلبومهای موسیقی عالیم قاسم اف بیش از همه در فرانسه عرضه شده وبخاطر درخشش هنری اش در این کشور جایزه Grand prix du disque را دریافت کرده است . مجله موسیقی Songlinاورا به عنوان Top of the world ستوده ونشریه معتبر Die zeit آلمان اورا استاد بزرگ زمانه نامیده است . روزنامه فرانسوی لومند صدای عالیم را یکی از باشکوه ترین صداهای جهان معرفی کرده ونیویورک تایمز از او به عنوان اعجوبه هنری از سرزمین آذربایجان نام میبرد ، در ۱۱ مارس ۲۰۰۰ از طرف مرکز انتخاب صداهای نادر اروپا صدای عالیم قاسم اف جز صداهای نادر بشری ثبت شده است . به پاس احیا ومعرفی موسیقی اذربایجان در سطح جهان لوح برترین بهتربنها را از آن خود کرده است .در سپتامبر ۲۰۰۱ در فستیوال جهانی شرق که از سوی یونسکو در سمرقند برگزار شد عالیم قاسم اف با اجرای قطعاتی از چهرگاه نشان اول فستیوال را دریافت کرد ودر یک کلام میتوان او را بلبل ترانه شرق نامید . وی به عنوان بزرگترین خواننده موسیقی مقامی در آذربایجان تاکنون ۹ آلبوم را عرضه کرده است وی کنسرتهایی در ایران شامل جشنواره فجر در تهران ، اردبیل ( دیماه ۸۰) وتبریز(۳تا ۱۵ مارس ۲۰۰۱) وهمچنین در کشورهای دیگری چون : فرانسه ، ایالت کینگ دام ، آلمان ، بلژیک، اسپانیا ، برزیل وامریکا اجرا کرده است که اجرای آهنگ« ساری گلین » که جزء آهنگهای ملی آذربایجان ( خالق ماهنسی ) می باشد احساسات بساری در آلمان وتبریز بر انگیخت .

مهارت عالیم تنها به آواز محدود نمی شود وی همچنین دارای مهارت کافی در تارنوازی وهمچنین بهترین نوازنده قاوال نیز به شمار می رود . وی در راه رسیدن به این افتخارات از محضر اساتید بزرگی چون : سیید خان شوشینسکی،ادی گوزل اف ، حاج بابا حسین اف وآقا خان عبداله یف بهره برده است اکنون وی صاحب دو دختر ویک پسر می باشد که دختر بزرگتر او ( فرقانه) آواز را در حد استادی اجرا می کند.
بی شک بزرگترین افتخار عالیم قاسم اف کسب جایزه سازمان یو نسکو می باشد .

آذربایجان شمالی سرزمینی که نزدیکی فرهنگی اش به ایران، موسیقی سنتی آن را برای ما جذابتر از موسیقی سنتی هر کشور دیگری کرده است و به همین دلیل است که هرگاه کنسرتی با حضور بزرگان موسیقی جمهوری آذربایجان برگزار می شود و یا آلبومی با هنرمندی آنان -افرادی چون رامیز قلی اف ، هابیل علی اف و عالیم قاسیمف به بازار می آید همواره با استقبال مردم مواجه می شود.

اما حکایت عالیم حکایت دیگری است.

او هنرمندی از موسیقی آذربایجان است که توانسته است قلل رفیع موسیقی جهان را فتح کند و آوازه اش بیش از سایرین ، ملل جهان را درنوردیده است. عالیم با صدای خود ، با انتخاب اشعار و با لحن و موسیقی خاص خود ، گویی شنونده را جادو می کند و می تواند تا هرگاه که بخواهد تمام حواس شنونده را به خود معطوف کند“قاسیمف ضربی ها را بسیار با شور و حرارت اجرا می کند و آواز خود را با دایره ای که خود می نوازد همراه می کند. وی خواننده ای جسور و بی باک است که خلاقیت های خود را با شجاعت معرفی می نماید.” (۱)

قاسیمف که البوم او به نام “هنر موسیقی مقامی” در سال ۲۰۰۱ منتشر شد و در کشورهائی چون فرانسه ، انگلستان ، آلمان، بلژیک ، اسپانیا، برزیل، ایالات متحده آمریکا و ایران به روی صحنه رفته است.
قاسیمف در سال ۱۹۹۹ جایزه موسیقی یونسکو را از آن خود کرد که برای او بسیار غیر منتظره بود:«من فکر می کنم که این جایزه به خاطر خلوصی که در اجرای موسیقی دارم به من تعلق گرفته است. من هیچگاه فردی را که برای شنیدن موسیقی آمده است را فریب نمی دهم. ممکن است من در زندگی به مردم آسیب رسانده باشم یا دروغ گفته باشم ، اما رفتار من دربرابر هنرم بسیار صادقانه و خالص است.

منظور من از این حرفها آن ست که هیچگاه به شنونده به چشم راهی برای به سود رسیدن نگاه نکرده ام. من همیشه آنطور که احساسم به من می گوید موسیقی اجرا می کنم، آنطور که دلم می خواهد. من می توانم طوری بخوانم که شنونده پسند باشد ولی اینکار را نمی کنم. من همیشه به طور مستقل می خوانم و رفتار می کنم. آنطور که قلبم به من می گوید.فرغانه شاهد است که من همیشه همینطور به اجرای موسیقی می پردازم. چه ۳ نفر شنونده داشته باشم چه هزار نفر.»

فرغانه دختر استاد است که در چند آلبوم با او همکاری داشته است از جمله آلبوم دریای عمیق عشق که در سال ۲۰۰۰ منتشر شده است.

● جایزه موسیقی یونسکو

جایزه ایست معتبر که در سال ۱۹۷۵ پایه گذاری شد و هرساله به موزیسین ها و موسساتی که در راه غنی سازی و توسعه موسیقی گام برمی دارند اهدا می شود. این جایزه در خدمت صلح، نزدیکی انسانها، همکاری های بین المللی و اهداف دیگر سازمان ملل متحد و سازمان یونسکو است.

این جایزه زمینه های اهدا می شود:

▪ آهنگ سازی :که به آهنگسازان برای مجموعه آثار تولیدی آنان اهدا می شود.

▪ اجرا :که به یک فرد یا گروه در زمینه های موسیقی سنتی ، پاپ ، کلاسیک و جاز ، برای اجراهای زنده

نان تعلق می گیرد.

▪ موسیقی شناسی / خبرنگاری موسیقی : که به موسیقی دانان و منتقدان موسیقی برای تحقیقات و نقدهای می شود.

● مدرسان موسیقی

درک موسیقی مقامی -بخصوص برای آنان که ترک و ترک زبان نیستند -آسان نیست. قاسیمف توجه به موارد زیر را برای آنان که تازه در راه آشنائی با موسیقی مقامی گام نهاده اند پیشنهاد می کند:
« قبل از هرچیز باید به صدای دایره ، نوع خوانش خواننده و حرکاتی که او بروی سن انجام می دهد توجه کرد. همچنین باید به بداهه پردازی و وسعت صدای خواننده توجه داشت.»
برای او ارائه موسیقی مقامی به خارجی ها آسان تر است. او می گوید:«هنگامی که در خارج از کشور به اجرای برنامه می پردازم، راحت تر هستم. در آذربایجان چیزی مانع وارد شدن من به دنیای خودم می شود.
در آذربایجان شنونده ۹۰% کاری که قرار است ارائه شوند را می دانند و شنونده حرفه ای موسیقی مقامی هستند و من وظیفه دارم که انتظارات آنها را به طور کامل برآورده کنم. احساس می کنم که باید مراقب تمام حرکاتم باشم.»

عالیم در کودکی وارد دنیای موسیقی مقامی شد، زمانی که تنها برای دل خود می خواند . او در شهر شاماخی در صد کیلومتری شمال غربی باکو رشد کرد.

قاسیمف از دوران کودکی اش به یاد می آورد «هیچگاه فکر نمی کردم که خواننده شوم و هیچکدام از اعضای خاواده ام تاثیری در روند حرفه ای من – حداقل به طور مستقیم – نداشته اند. پدرم صدای خوبی دارد ولی به طور حرفه ای نمی خواند.» پدر عالیم در مجالس عروسی آذربایجان می خواند.

ولی او می پذیرد که تاثیراتی را از والدینش گرفته است:«مادرم بسیار پر انرژی است. پدرم صدای خوبی دارد ولی او تنها برای خودش می خواند. او بسیار ساکت و آرام است. من فکر می کنم که انرژِی ام را از مادرم به ارث برده ام و صدایم را از پدرم و این تقدیر بود که سرنوشتی اینچنین را برای من رقم زد.»

امروز عالیم و همسرش “تامیلا آسلانووا” در خانه ای زندگی می کنند که اتاق هایش با پوسترهائی از اجراهای مختلف عالیم در سراسر جهان پوشیده شده است. آنها سه فرزند دارند، یک پسر به نام قدیر و دو دختر به نامهای فرغانه و دلربا. و فرغانه است که چندسالی است همراه پدر به اجرای موسیقی مقامی می پردازد. «هرگاه فرغانه در کودکی گریه می کرد ، من برای ساکت کردن او به اجرای موسیقی مقامی می پرداختم. هنگامیکه زبان به سخن گشود به او غزل می اموختم و زمانی که آموختن آواز به او را آغاز کردم ، فهمیدم که پتانسیل لازم برای اجرای موسیقی را دارد.»

«گاهی بعضی از دوستان به من می گویند که آرام باشم و برای اجرا به خودم زیاد فشار نیاورم; ولی من با نظر آنها موافق نیستم. تا خودتان را به پای هنر قربانی نکنید، هنر برای شما زنده نمی شود.»