یول‌پرس-محمد باغبان کریمی: امسال بعد از ۳۸ سال که از انقلاب شکوهمند اسلامی می گذرد، زبان ترکی با رفتار سراپا متانت و وقار مردم آذربایجان به مدارس و دانشگاهها راه می یابد. این حرکت نشانی از بزرگ منشی و تکوین شخصیت انسانی مردم ماست.

یکی از اساسی ترین شعارهای دکتر حسن روحانی در زمان انتخابات ریاست جمهوری، اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی بود که با خون هزاران شهید نوشته شده و یکی از آرزوهای دیرین مردم ایران بود. آقای حسن روحانی با شناخت خواسته های مردم وارد میدان مبارزات تبلیغاتی شد و یکی دیگر از خواسته های اساسی مردم آذربایجان، یعنی تاسیس فرهنگستان زبان ترکی را نیز مطرح ساخت و در دل مردم غیور ترک زبان سراسر ایران برای خود جا باز کرد. تردیدی نیست که اجرای کامل اصل ۱۵ خواسته ی مردم بوده است و  بعد از ۳۸ سال انتظار به بار می نشست و مردم میوه ی شیرین این انتظار را همراه با صبر و متانت به یاد ماندنی بدست می آوردند. خوشبختانه حسن روحانی آخرین سخنان امید بخش را در سفر به آذربایجانی غربی بر لب آورد. نویسندگان و فرهیختگان آذربایجان را به تکاپو واداشت و بدنبال آن وزیر آموزش و پرورش نیز در هماهنگی یا مدیران کل آموزش و پرورش استانهای آذربایجان اعلان فرمودند که زیرساخت های تدریس زبان ترکی آماده است و منتظر دستور رئیس محترم جمهور هستند.

اینک انتظار به پایان می رسد و رئیس جمهور باید با وجود فشارهایی که می دانیم بر ایشان وارد می شود با شهامت و شجاعتی که در ایشان سراغ داریم دستور لازم را صادر فرمایند و تدریس زبان ترکی آغاز گردد. این دستور که اجرای اصل دیگری از اصول تعطیل مانده ی قانون اساسی به عنوان میثاق ملی ایرانیان را در پی دارد باعث تقویت نظام جمهوری اسلامی شده و استقلال کشور را بیش از پیش تضمین می کند و مشتی خواهد بود بر دهان دشمنان کشور و ملت ایران.

بعد از موفقیت رئیس جمهور در انتخابات که حمایت بی دریغ مردم آذربایجان نقشی بسزا در این پیروزی داشته است اینجانب نیز کتابی را بر اساس تجربیات ۱۵ ساله ام در تدریس زبان ترکی دانشگاههای زنجان و کردستان (همچنین در انجمن ها و . . .) داشتم تدوین کرده و به استانداری زنجان تقدیم کردم. استاندار محبوب و بومی زنجان نیز بررسی کتاب را به کارشناسان محول کردند و در پی آن در تاریخ  ۱۴/۰۷/۱۳۹۴  جلسه ای با حضور مدیران کل امور اجتماعی و سیاسی و کارشناسان استانداری بعلاوه مدیر کل آموزش و پرورش استان و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و برخی دیگر از کارشناسان در این زمینه تشکیل گردید و به اتفاق با تدریس این کتاب در مدارس موافقت به عمل آمد و برای اجرایی شدن آن گامهای بعدی نیز مشخص گردید. از آن جمله تدریس آن علاوه بر مدارس، در دانشگاههای علمی – کاربردی استان، پایگاههای مقاومت بسیج، صدا و سیمای استان و . . . نیز پیشنهاد گردید. در همین جلسه مدیر کل آموزش و پرورش نیز با اعلان اینکه سیستم آموزش و پرورش سیستمی متمرکز است لذا فرمودند که دستور اجرایی باید از طرف وزارت خانه صادر گردد. همچنین ایشان گفتند که “باید با وزارت آموزش و پرورش مکاتبه شده و طی طرح ارسالی، مرحله بندی و تامین نیروی انسانی و منابع مالی مربوطه مشخص شود. مورد دیگر تناسب محتوای کتاب یا هدف های آموزشی و جایگاه این درس در سیستم مشخص شود”. در نهایت، وزیر محترم آموزش و پرورش هم در مصاحبه های آخر فرمودند که زیرساختهای تدریس زبان ترکی در استانهای آذربایجان آماده است و منتظر دستور رئیس محترم جمهور هستند. متاسفانه وزیر محترم آموزش و پرورش عوض شدند و منتظریم وزیر جدید پیگیر دستور از رئیس جمهور باشند و کارها را به سال بعد محول نفرمایند.

باز، گفتنی است که در استان زنجان کارها توسط راقم این سطور پیگیری شد. در راستای آن، دهها جلسه در استانداری با حضور کارشناسان استانداری تشکیل گردید و طرح توجیهی برای آن نوشته شد و در نهایت معاونت سیاسی استانداری و دبیر محترم کمیسیون اقوام، ضمن تایید این حرکت به وزارت کشور نیز ابلاغ فرمودند. در این نامه آمده است: “با توجه به بررسی های به عمل آمده در خصوص تدریس زبان ترکی در مدارس، به استحضار می رساند موضوع مورد اشاره می تواند به عنوان یکی از زمینه های مقوم همسویی، همگرایی و اتحاد قومی در استان و در راستای تحقق قانون و اهداف نظام جمهوری اسلامی قلمداد کرد به نحویکه حمایت از پتانسیل های اقوام یکی از موارد بحث شده در اولین جلسه ی کمیسیون اقوام بوده که در صورت رعایت چارچوب های قانونی و با حفظ ملاحظات اجتماعی و فرهنگی قابل اجرا می باشد. باید عنایت داشت از منظر اجرایی یا توجه به درخواست آقای کریمی مبنی بر تدریس، همچنین تدوین کتاب آموزشی زبان ترکی در پایه های مورد اشاره، نیازمند طرح و بررسی در مراجع ذیربط از جمله در وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم می باشد که می بایست ضمن ارجاع به مبادی قانونی موارد بررسی و نتیجه اعلام نمایند”.

در پی این نامه، کتاب همراه با شابک و تغییرات ممکن به آموزش و پرورش استان ارائه گردید و به وزارتخانه نیز اعلام شد. علاوه می گردد که مدیر کل محترم آموزش و پرورش استان، در برنامه ی اقدام عملی در باب ادبیات بومی نیز بخشنامه ای صادر فرموده اند. همچنین کتاب مورد نظر که برای شش کلاس ابتدایی دبستان تدوین شده است مجوزهای لازم را دریافت کرده و آماده ی چاپ است. امید اینست که امسال زبان ترکی چه در دوره ی ابتدایی و چه دبیرستان تدریس گردد و از سه ماهه ی دوم سال تحصیلی با همت معلمان و دبیران فرهیخته، شاهد شکوفابی فرهنگ و ادب سرزمین خود باشیم. پیگیری ها همچنان تا حصول نتایج لازم ادامه دارد.

برای دانلود فایل پی دی اف روی تصویر کلیک کنید

مشکل مردم آذربایجان و ترک زبان ایران و البته بقیه قومیتها صرفا تدریس یک کتاب درسی به زبان بومی نیست. مشکل اصلی رسمیت نداشتن زبان بومی است. چند وقتی است زمزمه های تغییر قانون اساسی به گوش می رسد. بهتر است به وقت تصمیم گیری برای تغییر قانون اساسی بزرگان و نخبگان ترک زبان زبان ترکی را هم در قانون اساسی به عنوان زبان رسمی بگنجانند و مردم آگاه شوند که تا این حق در قانون اساسی جدید که برخی سیاسیون مثل هاشمی رفسنجانی و لاریجانی و …. به دنبال آن هستند، شناخته نشود با آن همراهی نخواهند کرد. کشور کثیرالمله ای مثل ایران در قانون اساسی جدید که به دنبال تغییر ساختار مدیریتی کشور است باید به شکل ایالتی و فدرال اداره شود تا استعدادهای مردمان هر منطقه شکوفا شود و خوب است که نمایندگان ملت در نوشتن قانون اساسی جدید به این موضوع دقت داشته باشند.

تدریس به زبان مادری باید تمامی جوانب تحصیلی در تمامی مقاطع تحصیلی را شامل شود. در غیر اینصورت، صرفا تدریس ادبیات و زبان ترکی، پتانسیل های این زبان در سایر جنبه ها (ریاضیات، علوم، هنر و …) را شکوفا نخواهد کرد. این زبان برای بالندگی نیازمند رسانه، بودجه، مراکز تحقیقاتی لازم ( فرهنگستان زبان و …) و همچنین کاربرد این زبان در سطح جامعه و ادارات می باشد.

شروع تدریس زبان و ادبیات ترکی در دانشگاه و اگر اتفاق بیافتد، در مدارس، امر مبارکی است اما جوابگو نیست. تمامی فرهیختگان و مسئولین باید برنامه های خود را به صورت مدون تهیه کنند تا در مواقع حساس، مانند تغییر قانون اساسی، در پی اعمال این برنامه ها و قوانین باشند.