اروجلوق آیی
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلیتمام بنده لره رحمت و رجا گتورور
آچوبدی سفره احسانینی بو آیدا خدا
محبت اهلینه قدری ایدوب عطا گتورور
آچوقدی یول هامویا عفو ایدور خدای جلیل
او کس کی خیر عملی یوخ ولی خطا گتورور
اوروجلوق آیی
قوشار: اکبر حمیدی علیار
ای کؤنول غفلتده یاتما دورکی قالخماق واختیدیر
جان قوشون معنا سماسیندا بوراخماق واختیدیر
بیر اووشدور گؤزلرین قوی ییرتیلا اؤرتوکلری
وارلیغا، دونیایه آیدین گؤزله باخماق واختیدیر
عیبی یوخ گر اشتباهلار، سهولر تونقاللاشیب
توبه آدلی کیبریتی تونقالدا چاخماق واختیدیر
جان بویانمیش جوربه جور سولغون، یاراشماز رنگلره
حق بویاغین بو بویاقلار اوسته یاخماق واختیدیر
دوم-دورو سو قالسا گر بیر یئرده بیرگون کیفلهنیر
دور چالیش، آختار، ایز آچ دریایه آخماق واختیدیر
شوق ایله بیر سیلکهلن، روحین ده قوی یونگوللشه
دارجا کؤهنهلمیش قابیغدان ایندی چیخماق واختیدیر
یول اینام، مرکب عمل، مین سورگونن قالما دالی
معرفت بایراغین ،اوغلان، عرشه تاخماق واختیدیر
یاالله "علیار "واخت کئچر، گؤزله قاچیرما فرصتی
قاچ کی نور کروانی یوللاندی... قاریخماق واختیدیر.
اروجلوق آیی نین آلقیشی(دعاسی)
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلیاولو تانری نین آدینان
ای اوجا و ای بٶیوک تانری ، ای باغیشلیین و سئومان(مهربان) تانری
سن او بٶیوک تانری و بئجتمان(پروردگار)سان که سن کیمی بیر نسنه(شی-زات) یوخدی
واژه های ترکی ــ مغولی دخیل در گویش برگ جهانی
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلیهمانگونه که دوستان استحضار دارند ، در مقاله ی رد پای مغول یکی از دلایل حضور و اسکان مغول ها و ترک های ماوراء النهر را در برگ جهان ، وجود واژه های مغولی ــ ترکی در گویش برگ جهانی دانسته و تفصیل آن را به نوشته ای در آینده موکول کرده بودم. و اینک درابتدا توضیحاتی مختصر خدمت عزیزان ارائه می گردد و بعد ، فهرست واژه ها تقدیم خواهد شد.
بهتر می بود قبل از ورود به بحث های فرعی ، گویش برگ جهانی به عنوان موضوعی عام و مستقل و در همه ی جوانب مورد بررسی و تحقیق قرار می گرفت. اما واقعیت این است که ورود به چنین حوزه ای ما را با گستره ای عظیم و پیچیدگی های فوق العاده ای روبرو خواهد کرد که صدالبته بسیار بسیار تخصصی است. به همین دلیل و با توجه به این که به هرحال دست روی دست نمی توان گذاشت و همچنین به دلیل ارتباط با حضور مغولها و ترک ها در برگ جهان ، نگارنده فقط به این حوزه ی محدودتر و کوچک تر پرداخت. به این امید که این وجیزه ، مدخل و مبنا که نه ، مشوّق و محرّکی باشد برای شخص یا اشخاصی صاحب صلاحیّت و دارای تخصّص ، که به آن بپردازند. بنابراین متواضعانه و مصرّانه تقاضا می کنم دوستان و سروران فرهیخته و واجد صلاحیّت در وهله ی اوّل ، و در مراحل بعدی تمام عزیزانی که در این رشته نظرات صائب داشته یا حتـّی نکاتی بظاهر کوچک به نظرشان می رسد ، وارد گود شوند. چرا که ضرورت پرداختن به این مبحث ، غیرقابل انکار بوده و شک نیست در آینده از طرف طیف گسترده تری از مخاطبان ، بیشتر احساس می گردد.
لای لاییْ
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلیگوُل بالام
تئل لَری
سوُنبوُل بالام
کَپَنَک دَن سئرچَه دَن
یوخوسو یوُنگوُل بالام
واژه های دخیل سومری در قرآن
یازار : " تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم
+0 چره جلینزدیکی شبه جزیره ی عربستان – زادگاه پیامبر اسلام
(ص)- که سرزمین اصلی عرب ها بوده است و نیز کوچ اکدی های سامی نژاد به
سرزمین میان دو رود سبب ورود واژه های سومری به زبان اکدی وسپس عربی شد.
با افزایش مردمان اکدی (عرب) زبان کم کم زبان اکدی زبان روزمره ی میان
دو رود شد. اما با حمله گوتی ها ، لوللوبی ها و کاسی ها از توان اکدی ها
کاسته شد وبرخی نیز مجبور به ترک میان دو رود به سوی عربستان شدند و
بسیاری از واژه های سومری را در میان اعراب دیگر پخش کردند.
همزمان با نزول قران این واژه ها که برای مردم عرب زبان شناخته شده (مبین) بودند ، وارد زبان و فرهنگ قرآنی شد.
واژه های دخیل به زیبایی لفظی و معنوی قرآن خدشه ای وارد نکرده است.
شاید شناخت واژه های دخیل سبب درک و فهم گسترده تری از اعجاز لفظی و معنوی قران شود.
در قران کریم از سخن گفتن حضرت آدم (ع) با خداوند بی همتا و نیز فرشتگان بزگوار و شیطان رانده شده سخن به میان آمده است. همچنین در احادیث اسلامی از صحف آدم(ع) ، نوح(ع) ، ابراهیم (ع) و دیگر پیامبران برگزیده ی نامبرده شده است.
برخی از این بزرگواران یا در سرزمین میان دو رود (بین النهرین- میا ن دو رود دجله و فرات) به رسالت برگزیده شدند و برخی نیز زادگاه و یا مدفن پاک شان در بین النهرین بوده است.