ایل سایار : (Il sayar) سالنامه. تقویم.

ایل : (Il) سال. سنه. سال در نزد ترکان، طبق تقویم 12 گانة حیوانی و به صورت 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 45 ثانیه محاسبه می شود.

چاغ : (Çağ) وقت. زمان. وقت و دوران حکومت یک فرمان روا. همچنین در سیستم زمان نگاری ترکی هر شبانه روز به 12 قسمت مساوی برابر با 2 ساعت به نام « چاغ » تقسیم می‎شود.

۲۰۰۹-جو ایلده آذربایجان جومهوریتی نین اؤنریسی ایله «بیرلشمیش میللتلر معنوی کولتور میراثی اؤرگوتو»، نووروز بایرامینی «دونیا معنوی کولتور میراثی» سییاهیسینه آلدی و ۲۰۱۰-دا دا بیرلشمیش میللتلر قورولو ۲۱ مارتی بو تؤره نی بشریّتین 3000 ایللیک گلنگی اولاراق «دونیا نووروز بایرامی» گونو بیلدیردی. ایندی ایسه آذربایجانلا یاناشی تورک دونیاسی، اورتا آسیا، اورتا دوغو، قافقاز، بالکان و قارا دنیز و ... بؤلگه لرده  300 میلیون اینساندان آرتیق بو گونو بایرام ائدیب و اؤز بایرام گلنک- شنلیک لرینینی اؤزل بیچیمده کئچیریرلر. بو اؤلکه لردن  آذربایجان باشدا اولماقلا تورکییه، قازاقیستان، تورکمنیستان، اؤزبکیستان، قیرقیزیستان، دوغو تورکوستان، تاتاریستان، باشقورد، داغیستان، چوواش، قیریم، قاقاووز، باتی تراکیا، تاجیکیستان، افغانیستان و ایرانی سایماق اولار. بو مقاله ده نووروزون کؤکنی، تاریخچه سی و هانسی میللتره عائید اولدوغونو آراشدیرماغا چالیشاجاغیق.

ریشه پـیدایش جشنهاى چهارشنبه ســورى و نـــــوروز

نوروز بایرامینین تاریخسل کؤکلری

     نوروز بایرامی بیر سیرا اولوسلارین ان بؤیوک بایراملارینداندیر. بو بایرام آلتای دان بالکانا دک یئرله شن ائل و اولوسلارین آراسیندا گؤرونور. سؤیله دیییمیز جوغرافیادا چوخونلوقدا اولان تورکلر، هر ایل نوروز بایرامینی چئشیدلی آما اوخشار تؤرنلرله کئچیریرلر. حتی 1200 ایل اؤنجه دن باشقا تورکلردن آیری دوشوب ایلیشگی لری کسیلن یاقوت یا ساها ( ساکا ) لاردا دا نوروز گلنکلری گؤرونور. بو بایرام بوتون تورکلرله یاناشی آسیانین نئچه- نئچه بؤلگه و اؤلکه سینده چئشیدلی اولوسلاردا گؤرونور.

     نوروز بایرامینین کؤکو و باشلانیشی حاقیندا آراشدیریجی لار، تاریخچیلر، یازارلار و باشقالاری بیر سیرا بلگه لره دایاناراق چئشیدلی گؤروشلری ایره لی سورورلر.

حسن اوموداوغلو

نوروز و تاریخچه آن- ضیاء صدرالاشرافی

عید نوروز میراث ملی تورکها

ندا کامران کشتیبان

هر ملتی برای خود دارای فرهنگ و تمدن خاصی میباشد که این فرهنگ از ویژگیهای اصلی آن ملت محسوب میشود، ما آذربایجانیها نیز دارای فرهنگ، آداب و رسوم مخصوص خودمان میباشیم که باید قدر آنرا بدانیم. زبان، تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم ما جزو اساسی ترین سرمایه های ملی مان میباشند که برای فرد-فردمان ضروری و لازم است. از این سرمایه های ملی که در حقیقت زندگی همه ما بنوعی به اینها وابسته است نگهداری نماییم و ارزش آنها را بدانیم.

تاریخ پرافتخار سرزمین ما از قدیمیترین روزگاران که ثمره و نتیجه تلاش و کوشش پدران و مادران ماست و فرهنگ ما که یکی از غنی ترین فرهنگهای بشری است و نشانگر اینکه نیاکان ما باشرافت و سربلندی تمام در راه تکامل و پیشرفت تاریخ انسان قدم برداشته اند. در سرزمین ما آذربایجان از گذشته های دور نیاکان ما تمدنهایی مانند مانناها، اورارتوها، جزو افتخارات ماست که تپه حسنلی و جام حسنلی (واقع در 7 کیلومتری سولدوز) از یادگارهای دیرین نیاکان ماست شایان ذکر است در دنیا که نظیری برای جام حسنلی وجود ندارد در میان کنه کاری های روی آن نشانه هایی از مراسم مربوط به عید نوروز موجود و قابل رویت میباشد.

نوروز در آذربایجان

اوغوز بایرامی

نوروز بایرامی بیر سیرا اولوسلارین ان بؤیوک بایراملارینداندیر. بو بایرام آلتای دان بالکانا دک یئرله شن ائل و اولوسلارین آراسیندا گؤرونور. سؤیله دیییمیز جوغرافیادا چوخونلوقدا اولان تورکلر، هر ایل نوروز بایرامینی چئشیدلی آما اوخشار تؤرنلرله کئچیریرلر. حتی 1200 ایل اؤنجه دن باشقا تورکلردن آیری دوشوب ایلیشگی لری کسیلن یاقوت یا ساها ( ساکا ) لاردا دا نوروز گلنکلری گؤرونور. بو بایرام بوتون تورکلرله یاناشی آسیانین نئچه- نئچه بؤلگه و اؤلکه سینده چئشیدلی اولوسلاردا گؤرونور.