گوز یاشیم قانه دونوب گل باجی سرداریم اُولوب

زبانحال امام  در شهادت علمدار خطاب به حضرت زینب

 ******

گوز یاشیم قانه دونوب گل باجی سرداریم اُولوب

اوجا بویلی آلا گوز قولسوز علمداریم اُولوب

قالمیشام عرصه ده تک یوخ باجی بیر دادرسیم

تشنه لب قانه باتوب یار وفاداریم اُولوب

آچ باشون زلفوی یول جاری ایله گوز یاشوی

قامتیم اولدی کمان شانلی سپهداریم اُولوب

یخدیلار سرویمی‌سو اوسته سوسوز قوم عدو

هجرینه یوخ دوزوموم اسوه اخیاریم اُولوب

قیزلاریم سویله باجی سو یولونی گوزله مسون

علقم اوستونده سوسوز قافله سالاریم اُولوب

دشمنیم ال تاپاجاق قورخولی صحراده بیزه

داخی سیندی قوشونوم یوخدی طرفداریم اُولوب

گئت باجی ایله خبر هر نه کی وار قاره لچک

محنتیم باشدان اشوب یوخ کمکیم یاریم اُولوب

سولدی گلزار علی قالمادی اثار صفا

یتشوب فصل خزان میر و هواداریم اُولوب

قالدی دشمنلر ایچینده یارالی نعشی باجی

قوللاری اولدی قلم قولسوز علمداریم اُولوب

نقدر اکبریمه دگمیشیدی یاره باجی

یوز ایله یاره دگوب جسمینه سرداریم اُولوب

اچگلان معجریوی باشیوه سال قاره لچک

باجی چارم ازالوب یار فداکاریم اُولوب

سنده محکم بیلوی باغلا اسیر اولماقیوا

سنده اغلا منیله ایند یکی  انصاریم اُولوب

باشینه کاری یارا ویر میشیدی نوفل دون

اوندا بیلدیم کی باجی محرم اسراریم اُولوب

پارچالانمیشدی عمودیله سو اوستونده باشی

صاحب مشگ و علم میر دل افکاریم اُولوب

بیر نچه کلمه منیله دانیشوب یومدی گوزون

حالینی ایتدی بیان گوردوم او غمخواریم اُولوب

گلمدی لیکن ئوزی من گتوروردوم خیمیه

دئدی گئت خیمه ده دی مظهر ایثاریم اُولوب

چکدی بیر اه اورکدن منی یاندیردی باجی

سالدی اود خرمنیمه اوندا کی اول یاریم اُولوب

بو اولفضلیدی هر مشگلی اسان ایده جاق

قورخولی چولده منیم میر گهر باریم اُولوب

سنده مشکلده شهابا بو ابوالفضلی چاغیر

سسله منله دگینن ضیغم پیکاریم اُولوب

جانیمی یاندیردی شوقون ای نگاریم هارداسان

رقیّه نازلی صورتون قویما دیواره

رقیّه نازلی صورتون قویما دیواره
بـو کربـلا یوللارینـا باخمـــا آواره
رقیّــه آغلامـــا سینه‌می داغلاما

سفـرده دور بـابـان گلـر ای مــه انــور
بوگــون سحــر حسینـدن بر خبر گلـر
گلــر سنـی آپارماقــا شـاه بی لشگر
ئورکدن آه چکمه چوخ باخما یوللاره

عذاره بیـر بله قزیم توکمـه گوزیاشون
منیم کیمی بلالره توش اولوب باشون
بو شامون اهلی بلیمسون یوخدی قارداشون
ورولا طعنه یوخسا چوخ سن دل افکاره

خرابه دن کنـاره چوخ گتمه مه پـاره
بو شـام قـزلاری ورور قلبیــوه یــاره
چتیندی آیریلق ندیم منده یوخ چاره
کـه یوخـدی چـاره دهریده فرقت یاره

رقیّـه سویگلـوم گولوم گول گُلـه گوللر
سنی قفسده گورجاقین یاندی بلبل لر
منی کباب ایدر قزیم بـو شیرین دل لر
دوز اینـدی دوشمـوسن بلـه دام اغیـاره

خرابـه تپراقـی اولـوب زینبـه سنگــر
یزیـدی تختـدن سـالار قـاره معجرلر
سفیـر خردسـال سن عابدیم رهبـر
جهانـی تنـگ ایـدر سنـون آهون اشراره

بابـان گیـدوب سنـه آلا تـازه گوشواره
او گوشــوار عشقـدور چاتمـاز اغیـاره
بو قدر گوزیاشون قزیم توکمه رخساره
ـو تیـر آهـون ایلـدی قلبمـی یـاره

 عینی‌فرد زنجانی

این مقاله از وبلاگ :  www.turkic.blogfa.com   برداشته شده است و مقدمه نوشته شده که دارای فونت و پیش زمینه رنگی است از جانب نویسنده وبلاگ فوق یعنی :ALPER اضافه گردیده است و دلیل انتشار این مقاله از سوی من  علیرضا نظری حکم آبادی  بخاطر موافقت با نظریه ترکی جدید شاعر بزرگ و مهینی مان آقای محسن اقدمی می باشد .امیدوارم آقای محسن اقدمی ادامه مقالات دستورزبانی خویش را برایمان ارسال کنند با شوق و ذوق فراوان منتظر تماس و حضور دوباره آقای محسن اقدمی هستم / 

ترکی جدید یا زبان ادبی مدرن و جدید طراح

و نویسنده  مقاله :  محسن اقدمی

-------------------------------------------------------  

توضیحات از جانب نویسنده وبلاگ : www.turkic.blogfa.com

 مقاله فوق  که درباره زبان ادبی مورد استفاده درمیان نویسنده و شاعران تورک ایران بخصوص آذربایجان جنوبی هستش مورد پسند و تایید بسیاری از شاعران و نویسندگان معاصر و متجدد تورک میباشد البته درمقابل موافقین  بنام ، مخالفینی بزرگ هم وجود دارد که از نویسنده و شاعران بنام ومعاصرمان می باشند .(یکی ازاین مخالفین بنده حقیر بودم) بنا بر دلایلی از انتشار این مقاله جلوگیری کرده بودم البته  با عذرخواهی از شاعر و نویسنده بزرگوارمان آقای محسن اقدمی  . به دلیل خواسته بسیاری ازخوانندگان وبلاگ و موافقیق نظریه ی  جناب محسن اقدمی _ (یعنی نظریه ی ضرورت ایجاد ترکی جدید یا بقول آقای اقدمی زبان ادبی جدید و مدرن)_ بنده پس از مطالعات زیادی که درساحه تاریخ زبان و ادبیات ترکی ترکان آذربایجان ایران داشتم کاملا نظریه ی آقای محسن اقدمی را منطقی و علمی دریافتم . و  بحق و کاملا منطقی ایجاد زبان ادبی جدید را برای ترکی آذربایجانمان  ضروری دانستم . (البته که این نظر شخصی من میباشد) اول اینکه ازنویسنده مقاله  یعنی اقای اقدمی عذرخواهی میکنم .و از حضور  نویسنده و شاعران بزرگوارمان آقایان : راشدی - شفیق- تیراش - اندبیلی - تقی پور تبریزی - نظری حکم آبادی- آلپای - هارای - ماکویی - زنجانی  و ... -  وخانم ها : سحر - زنجان قیزی - ساری قیز - تورکان - علمی - شکوری - کهنمویی - سلماسی - و...  طلب بخشش دارم چراکه من نداسته و بدون علم موافقت مقاله فوق را از جانب این بزگواران را  بدون منطق و بی سوادی نامیدم . بخاطر همین از همه شما بزرگ منشان عذرخواهی کرده(خصوصا آقایان اقدمی و نظری )  و با انتشار دوباره مقاله فوق الذکر  امیدوارم بتوانم کم کاری و اشتباه قبلی خودم را جبران کنم     

سلام دوستان  با یک مطلب دگرگون درخدمتان هستم لطفا بطور کامل مطلب زیر رامطالعه فرمایید.

.مطلب زیر را از وبسایت آقای ایواز طاها که خود را در عرصه زبان و ادبیات ترکی صاحب نظریه  و منصب بلامانع میداند برداشته ام . لطفا  بدون تعصب مخرب نظرهایتان را بنویسید

سئوال زیر را دوست زنجانی به اسم جواد زنجان از آقای طاها پرسیده است  می توان گفت که نظرهای آقای جواد زنجان واقعا بدون نقص است چراکه  علاقه خالص و سازنده شخص فوق به زبان و ادبیات سرزمین مادری خویش نشاندهنده این مطلب است  من در نظر آقای جواد زنجان هیچ مورد اشتباهی ندیدم فقط در یک مورد که آقای جواد فرموده اند  که چه می شود از کلمات تورکی تورکیه استفاده شود . فقط میخواستم به آقای جواد و همه بگویم که این کلمات از ترکی مادر هستند یعنی از زبانی که ریشه زبان ماهم می باشد. این کلمات در کارخانه ساخت ترکیه تولید نشده اند  این کلمات همانا از زبان ترکی قدیمی هستنداز همان ترکی که مال ماهم است. (این درسته که بسیاری از این کلمات در کانون زبان ملی ترکیه ساخته شده است تورک دیل کورومو - اما ریشه همه این کلمات از ترکی مادر هست و حتی بسیاری از این کلمات از ترکی قدیمی گرفته شده است .استفاده کردند از این کلمات بجای کلمات عربی و بیگانه موجود در زبان ما بمعنای استفاده از کلمات ترکیه ای نیست بلکه به معنای استفاده از کلمات ترکی مادر است .)

اما دوستان بسیار جالب است که جواب آقای طاها را بخوانید آقای طاهایی که با بچاپ رساندن چند کتابچه صاحب نظریه برای این زبان بزرگ شده است . آقای طاها رسما به حرام زاده کردن زبانمان نظریه پردازی میکند . دوست دارم خودتان قضاوت کنید .

 یازی قایدالارینی بیرلشدیرمک آماجی ایله آشاغیدا گئدن باخیش‌لاردا اؤته‌ری ال گزدیریلیر، باشلانغیجدا و سونونداکی تعارف‌لر سیلینیر.

سایین جواد زنجان یازیر:
_________________________
از شما سوالی درباره زبان تورکی دارم . امیدوارم جنابعالی ، که از اساتید شناخت شده و خلاق این حوزه هستید ، پاسخ دهید.
مدتی است که زبان و رسم الخط تورکی آذربایجانی مورد استفاده در آذربایجان شمالی ذهن مرا مشغول کرده است. خواستم تا این مورد را با شما هم در میان بگذارم .خود بهتر از من میدانید که در رسم الخط لاتین آذربایجان شمالی حرف Ə وجود دارد که برابر با فتحه ما است. اما من به هیچ عنوان – هر قدر هم که تلاش میکنم – نمیتوانم با این حرف کنار بیایم . به نظر من این حرف اصلا با حروف دیگر لاتین هماهنگ نیست مخصوصا اگر در ابتدا و یا انتهای کلمه بیاید . (1- البته اگر کسی شک دارد بهتر است قلم به دست بگیرد و یک پاراگراف بنویسد. و همچنین اگر در آینده در آذربایجان جنوبی هم بخواهیم ، که ناگزیر باید بخواهیم ، با حروف لاتین بنویسیم با توجه به نوع آموزش و سابقه حروف در ایران بی شک اکثریت با این حرف ə مشکل خواهند داشت. 2-بگذریم از اینکه در کامپیوتر هم دچار مشکل می شویم ) نمی دانم چرا در آذربایجان شمالی این حرف را از رسم الخط کریل وارد لاتین کردند. حتی در جایی خواندم که حرف ш را هم برای حرف ش از خط کریل برگزیده بودند که بعدها با فشار تورکیه به صورت Ş نوشتند . بهتر میدانید که اگر فقط همین یک حرف نامتعارف ə را با حرف e جایگزین کنیم بسیاری از کلمات آذربایجانی در نوشتن هم ، با کلمات تورکیه دقیقا یکی خواهد شد. البته تنها رسم الخط نیست . گاهی کلماتی را به کار می برند که لااقل می توانم بگویم من به عنوان یک آذربایجانی نمی پسندم . بگذارید جمله ای را عیناً از آذربایجان شمالی بیاورم:
Ənənəvi beynəlxalq kitab festivalı start götürdü آیا به نظر شما بهتر نیست به جای کلمات "بین الخالق" ،" فستیوال" ، "استارت گؤتوردو" از کلمات "اولوس‌لار آراسی "، "سرگی" و "باشلاندی" استفاده کنیم . و به جای آن بنویسیم : عنعنوی اولوس‌لار آراسی کیتاب سرگیسی باشلاندی. enenevi uluslararası kitab sergisi başlandı
ترکیب "بین الخالق" و یا "استارت گؤتوردو" که به وفور در آذربایجان شمالی مورد استفاده قرار میگیرد را بمب اتم هم نمیتواند تجزیه کند . و این در حالی است که ما کلمات بسیار زیبایی به جای این کلمات بیگانه ناهماهنگ با زبانمان داریم. البته این تنها یک نمونه کوچک است .
در نوشته ها و رسانه های آذربایجان شمالی به وفور از کلمات عربی ، فارسی ، روسی و انگلیسی غیر متعارف و ناهماهنگ با تورکی استفاده میشود اما بسیار نادر است که از کلمات تورکی تورکیه استفاده شود! برای نمونه برخی از کلمات غیر تورکی ناهماهنگ را آورده و داخل پرانتز معادل تورکی آن را می نویسم : طلبه (اؤیرنجی) – مکتب (اوخول) – طلبات (ایستک)- پایتاخت (باشکند) – خاریجی ، اجنبی (یابانجی/ یاد) –شیمال ، جنوب ، شرق ، غرب ( قوزئی ، گونئی ، دوغو ، باتی) – محاربه ، جنگ (ساواش) – متمادی (سورکلی)ــ صولح (باریش) – هلاک اولوب ( اؤلوب ، و ... / جالب است این کلمه را حتی برای شهدای خود هم استفاده میکنند که برای ما جنوبی ها خنده‌دار و باعث تاسف است) – گویا (سانکی ، دئمه‌لی) – مسکونلاشماق (یئرلشمک) – منبع (قایناق) - موقاویله (آنلاشم ) – بله ، هه ، هن (ائوئت) - نامزد (آدای) و ....

این بخش را حتما مطالعه کنید :

و من محسن اقدمی  این جمله را به نظر آقای جواد زنجان اضافه میکنم :آقای جواد و دوستان در زبان ترکی آذربایجان شمالی که خودشان پیوسته از جمله آذریجه یا آذربایجان دیلی بجای زبان ترکی یا  زبان ترکی آذربایجان(که درزمان ریاست جمهوری ائلچی بی در قانون اساسی این کشور زبان ملی زبان ترکی نوشته شده بود که حیدر علی اوف آذریجه را بجای زبان ترکی تغییر داد ) استفاده میکنند میتوان براحتی هزار وهزاران کلمه بیگانه و نامتعارف وناهاهنگ بازبان ترکی یافت کرد -در مقاله قبلی من که به اسم گلیشمیش تورکچه میباشد به این نقطه اشاره شده است که آذربایجان شمالی چه ضربه بزرگی به زبان ترکی زده است و خواهد زد و دوستان این را فراموش نکنید همه اینها سیاست حیدر علی اوف و پسرش الهام است که برای بقای حکومت موروثی خویش به خاک آذربایجان شمالی هم رحم نکردند -دوستان من درآینده درمورد خیانتهای حیدر علی اوف و فرزندش الهام علی اوف به آذربایجان مقاله ای به دیدشما عزیزان خواهم گذاشت که ببینید این پدروپسر چه جفاهایی به سرزمین آذربایجان شمالی کرده اند -وبرای همین است که من همیشه به این نقطه اصرار دارم دوستان زبان آذربایجان شمالی زبان ملی و زبان ادبی ما نیست . 

درست است که کلمات داخل پارانتز از تورکیه گرفته شده است، ولی مگر ریشه و مشتقات همین کلمات در تورکی ما موجود نیست و مگر برای ما نامتعارف و بیگانه است؟ که عده‌ای احتمالا خرده میگیرند.
خود بهتر میدانید که با اندکی اصلاح چه در رسم الخط و چه در کلمات مورد استفاده در آذربایجان به راحتی تورکی آذربایجانی و استانبولی - بدون اینکه به مشکلی برخورد نماییم- به هم کاملا نزدیک میشوند. در ضمن به نظر من حرف خ هم با تورکی ناهماهنگ است و جالب اینکه ما وقتی به آثار ادبی کلاسیک آذربایجان مثلا به کتاب دده قورقود نگاه میکنیم کمتر ردی از حرف خ می بینیم . و یا حتی در کمتر از 30 سال پیش مثلا در شماره های اولیه مجله وارلیق اکثرا به جای خ از ق همانند چوق ، یوق به جای چوخ و یوخ استفاده شده است. این در حالی است که امروزه در آذریایجان شمالی حتی به جای کلمات : آرشیو ، کر (گروه موسیقی)، تراکتور، قالی، کاراکتر و... از کلمات آرخیو، خور، تراختور، خالی، خاراکتر استفاده میشود. (1- آیا این به دلیل نفوذ زبان زمخت روسی در تورکی آذربایجان نیست؟ 2- در آذربایجان جنوبی که وضع اسفبار است گلماخ ، گئتماخ ، خالخ و ... البته مشکلات این طرف به دلیل نبود دولت ملی حکایت دیگری دارد. 3- و باز جالب اینکه در زبان رسمی و ادبی تورکیه حرف خ وجود ندارد.) در این باره حرف بسیار است. استاد گرامی اگر ممکن است نظر خود را در این باره - که بیشتر شبیه درد دل شد - بگویید و اینکه چرا در آذربایجان شمالی برای اصلاح و زیبا شدن تورکی همتی و غیرتی، آنگونه که در تورکیه است، دیده نمی شود ؟

وجواب این مطلب :_________________________
سیزین آذربایجان دیلینه ائتدییینیز بو گوزل قوللوغا گؤره تشکر ائدیریک. یادیزدان چیخماسین کی آز و قیسسا یازی و اونو گؤزل و شیرین یازماق هز زاددان یاخشی‌دیر. بیرده ممکن اولسا بعضی سوزلرین پارانتز آراسیندا معناسینی یازماق سیزدن بیزه بورج اولسون. ممکن اولان قده‌ر عرب دیلیندن آلینمیش سؤزلری ائله اولدوغو کیمی یازماق یاخشی اولار، بیز اونو اوخویاندا بیلریک نئجه تلفظ ائدک.سون سؤزوم بو کی، بیزیم تورکجه‌میزده بعضی حرف‌لر کلمه‌دن حذف اولار. مثال اوچون "یالقان" بیزیم تورکجه‌ده "یالان" اولار. بو باعث اولوب آذربایجان تورکجه‌سی شیرین اولسون. سیزده بو قایدایا سعی ائدین رعایت ائده‌سیز. یاشاسین آذربایجان آنا یوردوم. (حذف شدن بعضی حرف ها چه ربطی به سئوال فوق دارد -مگر این خاصیت در دیگر لهجه های ترکی موجود نیست ) 

 این مقاله از وبلاگ :  www.turkic.blogfa.com   برداشته شده است و مقدمه نوشته شده که دارای فونت و پیش زمینه رنگی است از جانب نویسنده وبلاگ فوق یعنی :ALPER اضافه گردیده است و دلیل انتشار این مقاله از سوی من  علیرضا نظری حکم آبادی  بخاطر موافقت با نظریه ترکی جدید شاعر بزرگ و مهینی مان آقای محسن اقدمی می باشد .امیدوارم آقای محسن اقدمی ادامه مقالات دستورزبانی خویش را برایمان ارسال کنند با شوق و ذوق فراوان منتظر تماس و حضور دوباره آقای محسن اقدمی هستم /