بنام خدا

آبجی- آغاباجی.

آقا پسر - خان اوْغلان.

ازدواج - ائوله نیش. ائولنمه.

ازدواج کردن - ائولنمک. باش بیر اوْلماق. اوْیلانماق.

ازدواج کردن با زن بیوه – قودوزلانماق.

بچه - بیچه. پیتا. چاغا. چوْجوق. بئچه. بالا. اوشاق. یاورو.

بچة اول- تون. ایلک.

 آزمایش- سیناق. سیناما. سیناو. دنه‎مه. سیناش. ساچیت.

آزمایش شدن- سینانماق.

آزمایش کردن- سیناماق. دئنه‎مک. یوْخلاماق.

آزمایشگاه- دئنئیلیک. سیناقلیق. آراشقا. دنه مج. وارلاقلیق.

آزمایشگاهی- دئنئیسل. سیناقسال.

آزمایشگر- سیناقچی. سینایان. یوْخلاماجی. یوْخلاییجی. آراشقان. دنه مه چی.

آزمایشی- دنه‎مه. سیناقسال. دنل.

آزموده - سیناقلی.

آنارشی- دوزنسیزلیک. قانتاشیق.

آنارشیست - هئریکی. شولوق.

استوارنامه- تانیقلیق. ائلچی یازی. یامیلیق. یوْللانما.

اعتبارنامة دیپلماتیک-  یامی بلگه.

امپراتور - خاقان. قیرال.

امپراتوری- خاقانلیق.

تاکنون تاریخ دقیق آغاز جنبش خرّمدینان به عنوان جنبش گستردۀ آزادیخواهانة مردم آذربایجان و بلاد همسایه علیه سیطرۀ خلافت عباسی معین نشده است. طبری این تاریخ را به سال 9-778 میلادی مربوط می‌داند. برای درک درست این جنبش، بررسی واژۀ «خرّم» و یا «خرّمدین» ضروری است. دربارۀ منشاء واژۀ «خرّم» سه روایت در منابع وجود دارد:

قدیمی ترین اینها، روایتی است که توسط مؤلفان سده‌های نهم و دهم ذکر می‌شود. طبق گفتة آنها این واژه از نام یک آبادی به نام خرّم در نزدیکی اردبیل گرفته شده است. این روایت را مسعودی، یاقوت و صادق الاصفهانی ادامه داده‌اند. آ.مولر نیز با استناد به این افراد، چنین توضیحی از واژۀ خرّم را درست می‌داند. فیلیپ حتّی، د.مارکولیوس، سعید نفیسی و وان فلوتن نیز طرفدار چنین نظریه‌ای هستند.

اگر تصورات دیگر منابع و مؤرّخان به مخالفت با این نظریه برنمی‌خاست، هیچ وجه نامعقولی در این نوع تفسیر باقی نمی‌ماند. طبق یک روایت دیگر «خرّم» به اشخاص عیاش و خوشگذران گفته می‌شود. بدین ترتیب واژۀ خرّم به معنای «مسرور»، «شاد» و «شهوت پرست» و.. فهمیده می‌شود. ما در سمعانی به این تلقی برخورد می‌کنیم:

پژوهش: پرویز شاهمرسی 

فعل کلمه‎ای است که انجام کاری یا ایجاد حالتی را در زمان گذشته، حال و آینده برساند: مانند: یازدی (نوشت)

فعل در زبان ترکی آذربایجانی دارای 10 وجه یا کیفیت است که عبارتند از:

1-  وجه خبری: از انجام کاری یا ایجاد حالتی خبر می‎دهد. انجام فعل از نظر گوینده مورد یقین و حتمی است مثل اینکه خود گوینده شاهد انجامش بوده است. این وجه را شهودی نیز می‎نامند. مانند: قاریاغیر (برف می‎بارد).

2-  وجه حکایت: گوینده به طرزی مطلب را بیان می‎کند که مطلب را از دیگری شنیده باشد. این وجه را روایت نیز می‎نامند.

مانند: قاریاغمیش ایمیش (گویا برف باریده است)

نامهای حیوانات و حشرات به ترکی

1) حشرات
قوُرد قوُش: حشرات موذی
بؤجک: حشره
آری: زنبور
بال آریسی: زنبور عسل
میلچَک:مگس (چیبین  برگرفته از ترکی سومری)

منبع : سایت ادبی آنلام بیز