توجه:هدف از این مقاله صرفا  بحث علمی و زبانی در باره زبان های ترکی و فارسی می باشد.از خوانندگان خواهشمندیم ما را با نظرات خود راهنمایی کنند.

این مقاله قسمتی از یک فصل از فصول یک کتاب انگلیسی ترجمه شده درباره مقایسه ساختارها و قوانین فارسی و ترکی است.
با مطالعه این مقاله کتاب محاکمه الغتین حضرت امیر علیشیر نوایی در ذهن انسان یادآوری میشود.

معمولا پایه هر زبان را افعال آن زبان و ریشه افعال یعنی فعل امر تشکیل می دهد.و میشود گفت که بقیه لغات و عبارات زبان از افعال

گرفته میشود.
زبان شناسان تونایی و قدرت و ماهیت یک زبان را با افعال آن زبان مطالعه و طبقه بندی میکنند.
زبانهایی که افعالش قانون پذیر و بدون استثنا باشند در بین زبان ها به عنوان زبان های قوی مطرح میشوند.

در این میان زبان انگلیسی با حدود 100 فعل بی قاعده از 5 زبان قدرتمند جهان حساب میشود.

نمونه بی قاعدگی در زبان انگلیسی

حال:go/گذشته:went/نقلی:gone
در این میان زبانهای ترکی و عربی به علت قانون پذیری فوق العاده در صدر زبانهای قانونمند و قوی قرار میگرند.
ولی تفاوت زبان ترکی با زبان عربی در این است که قوانین زبان ترکی از زبان عربی آسان تر هستند و در ضمن استثنا ندارند.

1         آت قویریغی                                                   بهمن (شال دم)

2         آجی بی­آن                                                       تلخه بیان

3         آغ اُت، وَلَ میر                                                 یولاف وحشی

4         آلا قانقال (آلا قالقان)                                        کنگر صحرایی

5         اَستوقودوس                                                   اسطوخودوس

6         اِشَّح خشخاشی                                             ورث

7         اِشّح یونجاسی، سَبَرگَ یونجاسی (ساری یونجا)   یونجه زرد

8         اَمَن کُمَنجی (دوومَچَه)                                     پنیرک

9         اوزَرّیح                                                          اسپند

ترجمه های قرآن به زبان ترکی 

نوشته شده توسط : م- کریمی  

   قرآن کتاب مقدس و آسمانی مسلمانان تقریباً نزد تمام ادیان به خصوص مسلمانان از احترام بالایی برخوردار است و تمام مللی که اسلام آورده ­اند به دیده­ ی تقدس بدین کتاب نگریسته ­اند. همچنین برای درک و فهم قرآن تلاش هایی صورت گرفته و به زبان خودشان ترجمه کرده ­اند تا عامه ­ی مردم توان استفاده از آن را داشته باشند. در این میان اشاره به ترجمه­ های انجام گرفته به زبان ترکی هدف این مقاله است که امیدوارم بتوانم در صفحاتی محدود اشاراتی مفید به این امر داشته باشم.

   آمارها نشان می­ دهد که زبان ترکی در ترجمه­ ی قرآن، گوی سبقت را از دیگر زبانها ربوده است.  دکتر حداد عادل در مقاله­ ای در نشریه­ ی ترجمان وحی اظهار فرموده­ اند که از قرن چهارم هجری تا کنون( 1433هجری) بیش از 170 ترجمه­ ی فارسی چاپ شده از قرآن کریم انجام پذیرفته است-1- [1]. جالب آنکه همان منبع، تعداد ترجمه­ های ترکی قرآن را بالغ بر 1600 عنوان معرفی می­کند. 1-[2] و نشان می­دهد که این زبان در توجه و احترام به کتاب دینی خود چیزی کم نگذاشته است و هنوز راه باز است و جاده دراز.

   تاریخ گواهی می­دهد که ترکان از نخستین اقوامی هستند که با ظهور اسلام و در نخستین تماسهایشان با مسلمانان، اسلام آوردند و آداب و رسوم اسلامی را پذیرفتند. دلیل این پذیرش آسان اسلام توسط ترکان، با توجیهات مختلفی روبرو بوده است که بیشتر محققان به نزدیکی تنگری ترکان به الله اسلام مورد تائید قرار گرفته است. زیرا ترکان هرگز بت پرست نبوده­ اند و در مناطقی که ترکان زیسته­ اند هیچ معبدی یافت نشده است. آنان به گؤگ تانری معقد بودند که از بالای آسمانها ناظر بر اعمال انسانها و دیگر موجودات است. این تانری بصورت کاملا دینی و متکامل در الله اسلام تبلور یافته و لذا معاد و نبوت و جهاد انگیزه­ های بیشتری را در ترکان آفریده و این اصول در آن کامل تر و زیباتر تبیین گشته است. ترکان با ظهور این دین تازه، با عشق و دلبستگی تمام بدان روی آورده و ایمان آوردند. با توجه به شجاعت و دلاوری ذاتی خود بزودی به لشکریان جهادی اسلام تبدیل شدند و لقب سیف­ الاسلام گرفتند. همچنین در زمان حیات پیامبر بزرگوار، چادر اعتکاف پیامبر به "قُبّة ترکیّه" موسوم گردید.[1]

ترجمه گویای ترکی آذربایجانی قرآن کریم همراه با ذکر مختصری از مشخصات سوره با صدای هنرمند مشهور جمهوری آذربایجان، نورالدین مهدی خانلو / Nurəddin Mehdixanli – Quran səsi tərcümə

	طلاق سوره سی	۰۰:۰۶:۴۸
	فاتحه سوره سی	۰۰:۰۱:۵۱
	بقره سوره سی	۰۲:۰۹:۲۹
	آل عمران سوره سی	۰۱:۲۰:۳۰
	نساء سوره سی	۰۱:۲۱:۵۲

تورکجه یازیلی شئکیلئر

Ana Dili

آنا گولدور٬ بیر گون سولار آنا دیـــــــلى شیرین اولار

آنا گولدور٬ بیر گون سولار
آنا دیـــــــلى شیرین اولار

بیزیم تــــورکو شیرین دیلدیر
خوش صدالى٬ زنگین دیلدیر

دیل گونشدیر٬ ایشیق ساچار
آزادلیــــــــــــــــــغا قاپى آچار

بیر گئچیــــددیر بوروق بوروق
بویوندوروق خالقى بوغــــــار

گئچیدلرده قولدور سویـــــــار
قوى یـــادلاشسین سئناتورلار

خالقى سویــان تاجیر٬ توججار
یالتاق شاعیــــر یولون آزسین
تکجه فارسى غزل یــــازسین
.

یئنه ایل دؤندو و بو ایلده گلدی آما منیم مدرسه مدن خبر یوخ .....

یئنه ایل دؤندو و بو ایلده گلدی آما منیم مدرسه مدن خبر یوخ .....
اوشاقلیق چاغیم ایدی بیرینجی گون مکتبه گئدیردیم. اوره‌گیم ده دئییردیم دوستلوق اؤیره‌ده‌جکلر. بئله شئعرلر اوخویاجاییق:
ای بیزی یوخدان یارادان تانریمیز
سن بیزه لطفونله عنایت ائله
بیزلری دوزگون یولا دوز ایشلره
قدرت ذاتین له هدایت ائله
وئر بیزه توفیق کی تحصیل ائدک
علم وادب له بیزه زینت ائله
خدمت ائدک بیز آنامیز یوردو آزربایجانا
سنده اونو حفظ وحمایت ائله
پاک فیکر. آیدین اورک. ساغ بدن
بیزلره شانین له کرامت ائله.
آما بئله اولمادی! اؤیرتمن. کیتابلار. مدرسه. اورانین هاواسی. هامسی منه اؤزگه گلدی! من سئوه-سئوه اوخولا آیاق قویدوم آما اورادا سئوگی دن خبر یوخویدو. دئدیلر هر نه اؤیره نیبسن، هر نه دانیشیبسان، هر نه فیگیرله شیب سن هامی سی هئچ دی! هامی سی یانلیش. هامی‌سین قوی قیراغا! آما من اؤز سئوگیمدن یاپیشدیم اونو یاشاتدیم اوره‌گیمده. اونا جان وئردیم. آما بو حاقسیزلیغا دؤزه بیلمه‌دیم، اوره‌گیم توتولوب پاتلارکن بو قوشمالار دیلیمه گلدی:
مدرسه یه گئتمه‌رم / من بو ایشی ائتمه‌رم
فاث دیلی ایشغال دیلی / فاث دیلینده گئتمه‌رم
مدرسه ده یالان چوخ / ائل دردینه قالان یوخ
فاثلاشماقدان اوتری / باشقا گیزلی فیلان یوخ
مدرسه نین ایلک گونو / آنادیلین قیرغینی
عزا توتاق آغلایاق / اؤلدورولر تورکونو
مدرسه نین قاپیسی / آچیلمیش یاخشی پیسی
تورکوسوزله‌شدیر بیزی / ویران اولسون قاپیسی
اویرنجی ده تورکودو / اویرتمن ده تورک دو
نه کول باشا اله نیر / بیزی بیزدن هورکودور
فاث منی زنجیرله ییب / اؤز دیلیمی گیرله شدیریب
کیمسه یه باش ائیمه‌ییب / فاث منی اسیرلیب
اؤز ائویمده اؤزگه یم / آشنا یوخ بیگانه یم
فاث منی مندن ائدیب / هئچ بیلمیرم من نه‌یه‌م
تاریخیمدن اوزاغام / نه آنام وار نه آغام
ان مظلوم میللت منم / یاردیم ائدین یازیغام
یاساق ائدیب دیردوشمن اوتوز میلیوندا بیر میلتین دیلینده مدرسه نی ؛ آدام اوتانیر دئسین اوتوز میلیون تورکم من !!!!!!!!!!!!!!!

نازلی شیرین دیل واریم، اؤزگه دیلی یازمارام

نازلی شیرین دیل واریم، اؤزگه دیلی یازمارام
دوغراسالار دا منی، اؤز دیلیمی آتمارام
جنّتی وئرسز منه، دونیانی ساتساز منه
من آنامین ناز دیلین، باشقا دیله ساتمارام

شهرییاریم دوز دئییب، قاتما دیلین دیللره
من بو گؤزل تورک دیلین، آیری دیله قاتمارام
باخ بو دیلین سایه.سی، گزدی آدیم دیللره
اولماسا گر بو دیلیم، هئچ یئره من چاتمارام

اوندا کی من اؤلموشم، قویلایین اؤز یوردوما
چون بودور عادت منیم، اؤزگه یئره یاتمارام
قبریمین اوستونده سیز، تورکی بو شعری یازین
اؤز دیلیمی آتمارام، باشقا دیله ساتمارام

دیلیمی، دالیمدان چیخارتسالاردا،

دیلیمی، دالیمدان چیخارتسالاردا،
قوی قارداش دردیمی دئییم باری بیل
گونئی دن– قوزئیه، غربدن– شرقه.
هانسی خالقی گؤردون بیزیم تک ذلیل؟
دئمیرم دونیادا اسارت یوخدور
چوخ یئره سونگو تاخمیش استعمار،
آنجاق بیزیم کیمی اَزیلن آزدیر،
هاردا حاق وئرمز وار حاق تاپیلماز وار!
میللی آزادلیقلار عصری اولسادا
هر یئرده، هر یاندا آدی بو عصرین
نه ائتمک «دونیانی بوغدا توتسادا،
کهلیین روزیسی چینقیلدیر» همین
بو شرف، بو شوکت، بو قدرت، بو شان
هاردا دوغورداندا بیزه عار اولسون!
حیاتین آمانسیز بیر قانونو وار،
تعصوب سیز میلت گرک خوار اولسون.
میللی تعصوب دن دانیشدیم اولسون
اصلینی ایتیرنده حارامزاده دیر،
مرد اوغول وطنین حاققین ایتیرمز،
وطن اینسانا اَن بؤیوک آنادیر.
قویون محکوم اولوم میلت چی لیگه،
دونیادا میلیتین سئومه ین کیمدیر؟!
دیلین، ائلین یوردون تالان ائتسه لر
آجییب باشینا دؤیمه ین کیمدیر؟!
گرک گؤزلریندن گؤز اؤرته هر کس
قارغا یوواسینا یاناشسا اگر،
نییه وطنیمی سئومه ییم نییه؟
من قارغادان دا اسگییم مگر؟
من دئمیرم اوستون نژاددانام من
دئمیره م ائللریم ائللردن باشدی
منیم مسلکیمده منیم یولومدا،
میلت لر هامیسی دوستدور، قارداشدیر.
چاپماق ایسته میره م من هئچ میلتین،
نه دیلین نه یئرین نه ده امه یین
تحقیر ائتمه ییرم، هده له میره م
کئچمیشین، ایندیسین، یا گله جه یین
من آییرما ییرام آیری سالمیرام،
قارداشی، قارداشدان، آروادی اَردن
آنانی بالادان، اَتی دیرناقدان،
اوره یی اوره کدن، قانادی پردن
پوزماق ایسته میره م من بیرلیک لری
اینسانلیق بیر لیگی ایده آلیمدیر،
قارداشلیق یولداشلیق ابدی باریش
دونیادا اَن بؤیوک آرزولاریمدیر.
آنجاق بیر سؤزوم وار: من ده اینسانام
دیلیم وار، خالقیم وار، یوردوم یووام وار،
یئردن چیخمامیشام گؤبه لک کیمی
آدامام حاققیم وار ائلیم اوبام وار
قول یارانمامیشام یاراناندا من
هئچ کسه اولمارام نه قول نه اسیر
قورتولوش عصری دی اینسانا بو عصر
اسیر اولانلارین بوخووون کسیر.

آند ایچیرم

وطنیم! بیر قاداغان دیلده سنه آند ایچیرم
آنامین سؤیله دییی لایلایا من آند ایچیرم
آرازین باغلادیغی یوللارا من آند ایچیرم
سنه من آند ایچیرم...
سنی مندن آلانی تورپاغینا قایتارارام
اونودولموش نیشانی بایراغینا قایتارارام
«سو» یو «آب» اولمادا من بارداغینا قایتارارام
یئنه بیر خیردا بالیق ماوی دنیزدن سؤز آچیر
اونو بوغماز قره سو سولدوغو گولدن گول آچیر
دنیزه بیر یول آچیر
وطنیم! تک دئییلم سانما سسیم تئز بوغولا!
گون او گوندور کی گرک گؤنده مین آصلان دوغولا!
ائوی ظولمون داغیلا!...
وطنیم! گون اولار! دونیا گؤره ر! توپراغینا گول بیته جک!
خالقیمین قوردوغو بایراق دا یئره یئنمه یه جک...
...
وطنیم! اؤلسه م اگر، منده وطن قوربانییام
سنی بیر گؤرمک اوچون قورخو نه دیر، آتمالییام
یازاسان باش داشیما، بوردا وطن قوربانی وار
یاتیب هردن اویانیر، گؤزلرینین آل قانی وار
وطنین سئومه یه نین کیم دی دئیه ن ووجدانی وار
بو نه یاتماقدی، دورور گؤز تیکیر هردن اوتایا
دئییر آخر یانیرام، هم اوتایا، هم بو تایا!

اولاجاقدیر او زمان تورکون ده مدرسه سی

 
مدرسه ده موعللیم
ینه دوءدویده الیمدن  
باجار مادیم فارسینی
ایراد توتدودیلیمدن
     دئدیم : آغا موعللیم     
           وورما ، گوینه دی الیم       
  نه دیر آخی گوناهیم
 تورکودورمنیم دیلیم
        یا پیشدی قولاغیمدان دئدی : بوراخ تورکونو   
        اوقالدی ائوینیزده          اونوت گئتسین کو کونو
   
   اوء یره نمه سن  آب -  بابا         آچاجاقسان الینی  
      کو تک ییه ندن سونرا             اونودارسان دیلینی
     
      سنین هاران تورکدور؟ آذریسن ، آذری  
      کیم او یره دیبدیر سنه بئله یانلیش سوزلری
   
                      آخدی گوزومون یاشی    تیتره دی دیل -دوداغیم
 بئله یالان سوزلره اینانمادی قولاغیم
   
           آنام منی اویدورماز         آتام منی آلداتما ز  
           بو سو زلرین هئچ بیری      منیم عاغلیما باتما ز
      
                نییه منیم آدیمی             سوروشما ییراوزومدن    
     نییه سوء زون دوزونو           اوخوماییرگئوزومد ن
                         
            هرکس یالان دانیشسا        آلاهین دوشمانی دیر 
       من کی یالان دئمیرم            بو اونون یالانی دیر
           
             لایلای دئیبدیرآنام               منه بئشیکده تورکو  
        دانیشمیشق هامیمیز          ائوده ائشیکده تورکو
         
               نه دن گرک یازمایاق                   دیلیمیزی کیتابا   
             مدرسه ده نه اوچون             گلمه یک بیز حسابا ؟
         
          قوی بو یویوم بیر اوزوم           اولاجاغا م موعللیم  
        اوندا چوخ ایش گوره جک          بوگون گوینه ین الیم
        
          کیلاسیمدان گله جک             ائلیمیزن اوز سسی 
         اولاجاقدیر او زمان                 تورکون ده مدرسه سی

هارای من تورکم گله جک بیزمدیر

سیاه

هارای یام یاشیل یارپاقلار یئره توکولور، گنجیمین گنجلیکده...
هارای

یام یاشیل یارپاقلار یئره توکولور، گنجیمین گنجلیکده بئلی بوکولور ، هئی

قارداشیم هئی منیم باجیم ... هارای چکین آنامین هارای دیلی بوکولوب ...

آناسیز - آتاسیز اوغوللو - قیزللی ایندی مامان دئییب بابام چاغیریر یازیغیم گلیر بو

اولکه میزه یازیغیم گلیر گنج ائلیمیزه یئریمیز یا قفه خانادی یادا خیاوان قیراغیندا

کارتون یاتاغی . ذلیل گونلریمیزه یازیغیم گلیر هارای چکین منیم سینمیش اوره

گیمه ، سو سه پین منیم یانمیش دیله گیمه . هارای چکین بئش یاشیندا

اوغلانلارین الینده چکیلن سیگارالارا ، هارای چکین دیللی - دیلسیز مکتب لرده

یانان بالالارا ، هارای چکین فارس دیلنده دانیشماقلا کیلاس قویان قادینلارا ،

هارای چکین میلیون میلیون دیلسیز اینسانلارین یاساقلانمیش – قاندالانمیش–

توتوقلانمیش دیل لرینه ، هارای چکین بولوک - بولوک بولونموش ائلیمن قانلی

اوره گینه ، هارای هارای هارای چکین هارای چکین گوجلو گونلریمیزه ، آیدین گله

جه ییمیزه ، ایشیق دولو سئوگیمیزه هارای هارای – هارای هارای – هارای

هارای من تورکم گله جک بیزمدیر

گوندوز منیم گونشیمسن

 

  گوندوز منیم گونشیمسن

گئجه یاتان اوز قند دیلیم

واز کئچیلمزبیر ائشیم سن

گوزل تورکوم آنا دیلیم.

بیر سوکیمی آخیجی سان

دیلبر کیمی یاخیجی سان

هم دادلی سان هم آجی سان

گوزل تورکجه م آنا دیلیم.

ایپک کیمی بوکولور سن

یوماق کیمی سوکولورسن

اینجی کیمی توکولورسن

گوزل تورکجه م آنا دیلیم.

چوخ نازیک سن یارپاق کیمی

موقددس سن تورپاق کیمی

شرفلی سن بایراق کیمی

گوزل تورکجه م آنا دیلیم.

دنیز قده ر انگین سن سن

آهنگلی زنگین سن سن

منیم بیر تک دنگیم سن سن

گوزل تورکجه م آنا دیلیم.

سن سیز دونیا حارام منه

سن سیز یاشام – ورم منه

نشعه سئوینج وئرن منه

گوزل تورکجه م آنا دیلیم.

نوازنده جوان تبریزی:

موسیقی آذربایجانی امروزه فقط بازخوانی می‌شود

نوازنده جوان تبریزی گفت: امروزه متاسفانه موسیقی آذربایجان تنها به بازخوانی محدود شده و نوآوری در آن دیده نمی شود و برای حل این مشکل تعامل با جمهوری آذربایجان می تواند راهگشا باشد.

امیررضا عابدی متولد سال ۱۳۷۵ در تبریز، نوازنده جوان گروه موسیقی کر باریش است که به تازگی با استقبال پرشور مردم، کنسرت خود را در تبریز برگزار کرد.

زبان ترکی در مدارس+فایل پی دی اف کتاب زبان و ادبیات ترکی در مدارس

امسال بعد از ۳۸ سال که از انقلاب شکوهمند اسلامی می گذرد، زبان ترکی با رفتار سراپا متانت و وقار مردم آذربایجان به مدارس و دانشگاهها راه می یابد. این حرکت نشانی از بزرگ منشی و تکوین شخصیت انسانی مردم ماست.