اوشاق‌لار موراد بابانین باشینا ییغیشمیشدی‌لار. بابا دا اونلارا جاوانلیغین‌دان دانیشیردی. موراد بابا دانیشیردی كی، جاوان اولاندا گؤل‌دن چوخلو بالیق توتاردی‌لار. گؤل قیراغینا گلیب، شن‌لیك قوراردی لار. اوشاق‌لار ماراقلاندی‌لار:

- موراد بابا، گؤلون كناری چوخ زیبیل‌لی‌دیر، سیز اوردا نئجه شنلنیردینیز؟

- اوندا گؤلون قیراغی ائله گؤزل، ائله تمیز ایدی كی، آدام حئیران اولوردو. اورا حتی باشقا یئرلردن ده قوناق‌لار گلیردی.

بابایا قولاق آسان‌دان سونرا دوست‌لار - صفر و محمد گؤله بالیق توتماغا گئتمه‌یه حاضرلاشدی‌لار. صفرین باجی‌سی اولویه ده اونلارلا گئتمك ایسته‌ینده قارداشی اول راضی اولمادی:

- قیزلار بالیق توتماغا گئتمیر!

- من ساكیتجه اوتوروب سیزه باخارام.

محمد دئدی:

- نه اولا‌جاق، قوی گلسین!

- یاخشی، گل!

اولویه سئویندی، اوغلان‌لارا قوشولوب بالیق توتماغا گئتدی. اوغلان‌لار سویا تیلوو آتیب چوخ گؤزله‌ین‌دن و خیلی اذیت‌دن سونرا صفرین تیلوونا نه ایسه دوشدو. او، سئوینجك تیلووو سودان دارتماغا باشلادی. اما... قارماغین‌داكی بالیق یوخ... بیر كؤهنه آیاق قابی ایدی...

- نه قشنگ “بالیق”دی! – دئیه اولویه ایله محمد اونا گولدولر. صفر آیاق قابینی بیر یانا توللاییب یئنی‌دن تیلووو سویا آتیب گؤزلمه‌یه باشلادی.

بیر آزدان محمد تیلووو چكیب سودان تكری قوپموش اویونجاق ماشین چیخارتدی.

بو دفعه صفر اونا گولدو:

- ماشی‌نین موبا‌رك دی!

محمد اؤزونو سیندیرماییب سینیق ماشینی بیر یانا آتدی.

اوشاق‌لار یئنه بالیق گؤزلمك ده داوام ائتدی‌لر.

دوست‌لار داها سونرا گؤل‌دن قولپ‌سوز چؤمچه، سینیق ایستكان، ماشین رولو، كونسئرو بانكاسی، جیریق توپ، الجك، حتی رئزین بالیق چیخارتدی‌لار.

اولویه‌نین رئزین بالیق‌دان چوخ خوشو گلدی. اونو گؤتوروب بیر آغاجین آلتیندا اویناتماغا باشلادی. سونرا ایسه اونو یوخو توتدو. یوخودا گؤردو كی، قوجاغین‌داكی رئزین بالیق اینسان كیمی دانیشیر:

- گؤرورسن ده نه اولوب؟

- نه اولوب؟ – اولویه تعجبله سوروشدو.

- اینسان‌لار بیزی محو ائدیرلر!

- نئجه؟

- گئده ك، اؤزون شاهید اول!

اول بالیق، آردینجا دا اولویه اوزه - اوزه سویون دیبینه دوشدولر. سویون دیبینده نه لر یوخ ایدی…!! اولویه اؤزونو لاپ زیبیل ماشینی‌نین ایچری‌سینده حیس ائله‌دی. بوردا بالیق‌لار آز قالا بوغولوردولار. یازیق‌لار حال‌دان دوشدوك‌لرین‌دن اوزه بیلمیردی‌لر. چوخو آرخاسی اوسته اوزانمیشدی. بالاجا بالیق‌لار آنا‌لارینا یالواریردی‌لار:

- آنا، بیزه یئم وئر!

- دؤزون بالا‌لاریم، بیرتهر دؤزون، یئم یوخ‌دور. یقین كی، بیر گون بیزی خلاص ائدن تاپیلا‌جاق!

- بیزه یئمك، بیزه یئمك!

- كؤمك ائلیین، بالیق‌لار محو اولور!

اونون سسینه اوغلان‌لار گلدی.

اولویه یوخودان آییلسا دا ساكیت‌لشه بیلمیر، آغلاییردی.

صفر باجی‌سی‌نین باشینی سیغاللادی:

- نه اولوب سنه، اولویه، نیه آغلاییرسان؟

اولویه ایچینی چكه - چكه دئدی:

- ائله پیس یوخو گؤردوم كی…

صفر باجی‌سینی ساكیتلشدیردی:

- آدام دا یوخو گؤرنده آغلایار؟ مگر سن بالاجاسان؟

اولویه یوخوسونو اوغلان‌لارا دانیشدی. اوشاق‌لار یوخونون حقیقته اویغون اولدوغونو باشا دوشدولر. محمد دئدی:

- اوشاق‌لار، بیزده معجزه‌لر كیتابی وار، اوردا یازیلیر كی، بعضا یوخولار آدامی خبردار ائدیر! منجه، اولویه‌نین یوخوسو سئحیرلی یوخودور. اونا یوخودا اینسان دیلی بیلمه‌ین بالیق‌لارین ایستیی، آرزوسو چاتیب.

اوغلان‌لار اولویه‌نین سؤزلرینه دقتله قولاق آسدی‌لار. قیزین تكلیفی اونلارین دا اوریین‌دن اولدو. سونرا ایسه هر اوچو قرار وئردی:

- بیز گؤلو موطلق تمیزله مه لی ییك!

- گوجوموز چاتانا قدر ایشله مه لی ییك كی، گؤل تمیزلنسین!

- الا، دوست‌لار، هایدی ایش باشینا!

بونون اوچون اونلار مكتب اوشاق‌لارینی دا كؤمكه چاغیردی‌لار. حتی كؤمكه بؤیوك‌لری ده چاغیردی‌لار. بؤیوك‌لر اول قالدیریجی كران گتیریب گؤلون دیبین‌دن توللانتی‌لاری تمیزله‌دی‌لر. سونرا ایسه چایین بیر قولونو دؤندریب گؤله تزه سو بوراخدی‌لار. اوشاق‌لار گؤلون اطرافینی دا تمیزله‌دی‌لر. بئله‌جه بالاجا‌لار هر گون گؤله گلیر، اونون دیبین‌دن حتی خیردا توللانتی‌لاری دا چیخاریردی‌لار.

بیر گون ده گؤله گلنده گؤردولر كی، اوردا بالیق‌لار اوزور. چوخ سئویندی‌لر. سئحیرلی بالیق اؤز سئحرینی گؤسترمیشدی.

(بو ناغیلین سس لی فایلی)

بیر نئچه تاپماجا بوردا یازیرام . نئجه كی بیلیرسیز تاپماجالار آذری شیفاهی ادبیاتی حیصه لریندن بیری دیرآتام دئیركی قدیم زامانلاردا كی ایندیكی رادیو و تلویزیون كیمی ایمكانلار یوخ ایدی ، آتالار و آنالار ، گئجه لر اؤز بالالارینی باشلارینا ییغیب شیرین شیرین ناغیل لار و مثل لر و تاپماجالارلا واختلارینی كئچیریرمیش لر.

تاپماجالارین جاوابی اوچون " یازینین آردی " سیزینله دیر !

نئجه كی بیلیرسیز نوروز بایرامیندا خالقیمیزین اؤنم وئردیگی ان بؤیوك عونصورلاردن بیری ده چرشنبه‌لر دیر. آذربایجان تورك‌لری‌نین خالق تقویمینه گؤره، قیش فصلی‌نین آخیرینجی آیی بوز آی دیر. بو آیدا هاوا‌لار تئز- تئز بوزاریر، گاه یاغیش یاغیر، گاه دا گون چیخیر. بونا گؤرهده اولو بابا‌لاریمیز بوز آیی دؤرد چرشنبه‌یه بؤلوب‌لر. آنلاییشا گؤره، اولو تانری ایلك اینسانی - آدمی یاراداركن تورپاغا سو قاتیب، پالچیق‌دان اینسان شكلی دوزلدیب، سونرا اونا ایستی نفس وئریب، باهاردا چیچك‌لری، اوتلاری، آغاج‌لاری اویا‌دان یئل‌لره امر وئریب اونو جانلاندیریب. ائله بو سبب‌دن، یعنی بو دؤرد عونصوردن یاراندیغی اوچون اینسان همین دؤرد عونصورو مقدس لشدیریب، هره‌سینه بیر گون آییریب. بئله‌جه بو چرشنبه‌لر سو، اود، یئل، تورپاق چرشنبه‌سی كیمی قئید ائدیلیب.

بوز آیین بیرینجی چرشنبه‌سی، سو چرشنبه‌سی ‌دیر. سو چرشنبه‌سی ایله باغلی موختلیف آیین و اعتیقادلار دا وار. همین گون سو كناریندا، بولاق باشیندا دایانان اینسان‌لار اورك‌لرین‌دن كئچن‌لری سویا سؤیلمه‌لی، اونون دورو آیناسین‌دان، لپه‌لرین‌دن نیت‌لری‌نین حاصیل اولماسینی آرزولاما‌لی‌دیرلار. سویون قودرتینه اینانان‌لار عادتن، نیكبین طبیعت‌لی اولورلار. سؤیلهییرلر كی، ان پیس قورخولو یوخونو دا سویا دانیشسان خئییر تاپارسان. تا قدیم‌لردن ننه‌لریمیز سویا باخا‌راق دوداق آلتی پیچیلدایارمیش‌لار:

سویون بندینه قوربان، بئله هر فندینه قوربان

سو گلن یئرلره بیرلیك گلر، بار - بهر گلر

سوسوز چؤل‌لرین سینه‌سی جادار - جادار اولار

سو اولان یئرده حیات وار