مرثیه سرایی و تعزیه خوانی در تاریخ آذربایجان از قدمتی بسیار برخوردار است. تركان در قدیم، ماتم را «یوغ» و سوگ سرود را «آغی» می گفتند. آنان حتی علاوه بر مرثیه سرایی در سوگ عزیزان از دست رفته خود، گاه در رثای برخی از حیوانات اهلی نجیب و وفادار چون اسب نیز، قطعاتی سوزناك و مرثیه گونه می سروده اند.

این مراثی اغلب در قالب «مانی» (بایاتی و دو بیتی آذری در هفت هجا) سروده می شد. در بین قبایل بسیار دیرینه ی ترك، نوع دیگری از مرثیه بود كه به آن «ساغور» می گفتند و آن را در ماتم جوانمردان، پهلوانان، سخاوتمندان، پیران قبایل و... به همراه ناله ی «قوپوز» (ساز) با آهنگهای غم انگیزی می خواندند.

از دوره صفویه در آذربایجان و برخی مناطق شیعه نشین همچون عراق كه تركهای شیعی مذهب در آنها ساكن بودند - مرثیه سرایی و تعزیه خوانی به زبان تركی، به مراثی و مصایب اهل بیت عصمت و طهارت - علیهم السلام - منحصر شد و توجه شاعران و نوحه سرایان شیعه، بیش از هر چیزی، به حادثه خونین و جانگداز از كربلا و شهادت مظلومانه سالار شهیدان، امام حسین - علیه السلام - و یارانش معطوف گشت. از آن پس، توجه به مرثیه سرایی در تاریخ ادبیات آذربایجان به مراتب بیش از دیگر انواع شعر بوده است. حماسه حسینی قسمت اعظم ادبیات كلاسیك - نظم و نثر - آذری را به خود اختصاص داده است. شاعران دلسوخته اهل بیت پیامبر «ص» در گستره عظیم زبان آذری - ایران، عراق، آذربایجان، قفقاز، تركیه و... - در ماتم عظمای سیدالشهدا اشعاری جانسوز سروده، دیوانها پرداخته اند و حماسه ها ساخته اند!... صدها دفتر و دیوان عاشورایی كه امروز از انبوه این شاعران آل عبا در دست داریم شاهد این مدعاست.

كچ كار نمونه  كج كاری -كج بری- طراحی - آماده ارائه خدمات می باشد

آشنایی با رقص آذری “ایگیدلر” با ویدیو

داستانهای زیادی در توصیف مردانگی و جوانمردی نوشته شده و نغمه و آهنگ های زیادی سروده شده است. همچنین رقصهای مختلفی در این باره تنظیم و اجرا گردیده است: قازاغی_قایتاغی_جنگی از این نوع رقصها هستند.
رقص ایگیدلر نیز خصوصیات مردانگی_قهرمانی و مبارزه را در خود به نمایش میگذارد.
در رقص ایگیدلر رقاصان جنگجویانی را تشبیه مینمایند كه به هر نوع سلاح گرم و سرد آن زمان تسلط داشته و مهارت و قدرت نبرد تن به تن را نیز داشتند. ایگیدلر (این مردان جنگجو) اسب سواران ماهری بوده و دارای مهارت استفاده از سلاح در حین سواركاری بودند.

رقص ایگیدلر پایه و اساس برنامه گروه های رقص ملت های ترك و قفقاز است و در قفقاز با نام جیگیدلر نیز معروف گردیده است. این رقص فقط از سوی مردان اجرا میگردد و دارای حركات سخت _مركب و تكنیكی زیادی میباشد.

موسیقی Jazz در آذربایجان شوروی، توسط اركستر ملی State Popular Orchestra كه به نام جز ملی (State Jazz) نیز شهرت دارد پایه گذاری شد. این اركستر كه در سال 1938 توسط توفیق قلی اف (Tofig Guliyev) و نیازی (Niyazi) به وجود آمد، كه سازبندی آن شامل یك ترومبون، پنج ساكسوفون، سه ترومپت، یك پیانو، یك گیتار و مجموعه سازهای كوبه ای (درامز و پركاشن) بود.

• قورقماسونمز بو شافاق لاردا یوزن آل سانجاق ،

سونمه‌دن یوردمڭ اوستنده توتن اڭ صوڭ اوجاق ،

• اوبنم ملتمڭ ییلدیزیدر پارلایاجق.

اوبنمدر اوبنم ملتمڭدر آنجاق.

• چاتماقوربان اولایم چهره ڭی ای نازلی هلال،

(برای مبارزه با خرافات و ناآگاهی ها) تصاویری را كه بنده از حضرت محمد(ص) در سایت ها، وبلاگ ها و ... تا كنون دیدم ، آن حضرت یا عمامه سبز بر سر مبارك داشتند و یا اینكه عمامه سیاه و قبلا نیز گفته شد: تركهای عثمانی پس از فتح كشورهای عربی، خود را نماینده مسلمانان و شرق می دانستند و آنجه ازخانواده حضرت محمد(ص) و خاندان او باقی مانده بود و در بین اعراب مقدس شمرده می شد را به استانبول منتقل نمودند. در بخش "قوتسال امانتلر (امانت های مقدس) موزه توپ قاپی سرایی استانبول كلا و عمامه ای وجود دارد و اسلام شناسان جهان عرب و تركیه می گویند: كلا و عمامه به یادگار مانده از پیامیربزرگوار اسلام است.

نویسنده : شیروانلی

دیباچه:

یك هزار و سیصدو هفتادمین محرم الحرام حسینی از راه رسیده و شیعیان گیتی؛ دیگر بار در حزن و اندوه فرو رفته اند؛ شیعه كه تاریخ آن سراسر با مظلومیت عجین گشته در ماه محرم با الهام از مكتب سرخ حسینی خود را برای پیوستن به مكتب سبز مهدوی آماده می كند كه همین آمادگی رمز و راز ماندگاری شیعه در طول تاریخ می باشد؛ علیرغم اینكه در طول قرنهای گذشته تلاشهای زیادی صورت گرفته تا نام و نشانی از شیعه و آرمانهای بلند او باقی نماند اما امروز؛ شیعه سربلندتر از همیشه حضور دارد و همچنان در انتظار موعود خویش بسر می برد

در دهه اول این ماه كه ماه حزن و اندوه است شیعیان به عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت سیدالشهداء اباعبدالله الحسین(ع) می‌پردازند.

البته در این ماه حوادث دیگری نیز رخ داده است كه غزوه ذات‌الرقاح، فتح خیبر، واقعه كربلا و حادثه تاسوعا و عاشورا از جمله آنهاست.