۱- اینترنت ده آختاریش بؤلومون‌ده تورکجه سؤزلری یازیب آختارین آسانلیقلا تورک دیل‌لی سایتلارا وئبلاگلارا ال تاپا بیلرسینیز

(((اوخومالی،یازیلار،تورکی،آتالار،آناباجیلار،قارداشلار ،آنادیلی،آذربایجان دیلی  و دیگر تورکجه سؤزلر)))

روز دوغا

چنانکه می دانید در زبان تورکی کلمه مرکب ( سیزده بدر) معنی و مفهومی ندارد و اگر ترجمه شود (  اون اوچ – قاپو یا  ) گفته  می شود . که برای هیچ تورک زبانی مفهوم نیست . و نه تنها عدد سیزده(13) نحس بحساب نمی آید بلکه عدد3 که ( اوچ)و عدد 13 (اون اوچ) گفته می شود ازریشه ی  اوج گرفتن و پرواز کردن بوده و محترم شمرده می شود .  

اما در میان مردم آذربایجان همانطور که چهارهفته مانده به بایرام (عید)از هرهفت روز یک روزبا نام  چرشمبه ها ی( آتش و خاک و باد و آب) نام گذاری گردیده و جشن گرفته می شود . دو هفته بعد از بایرام (عید) نیزجش ها ادامه می یابد. و روز ششم یعنی انتهای هفته ی اول با نام ( اومید)  که امروزه در کمتر جایی جش گرفته می شود.و همچنین  روز سیزدهم که انتهای هفته دوم پس از بایرام(عید) هست با نام  (دوغا) نام گذاری گردیده  که هنوزجشن و مراسم آن پا برجاست .

و مردم در آن روز با همراه خانواده و بستگان به صحرا می روند. و در کنار مزارع به شادی می پردازند

پخت آش دوغا  گره زدن سبزه به همراه بایاتی خانی هنوز هم در بین مردم تورک زبان جایگاه خود را حفظ کرده است.

یار بیزه قوناق گله جک

بیلمیره م نه واخت گله جک

سؤز وئریپ ساباخ گله جک

جشن پوریم؛ رقص یهود در هولوکاست ایرانیان
"سیزده بدر" روز جشن یهود به مناسبت کشتار 500 هزار ایرانی + تصاویر و فیلم

از جشن پوریم چه می دانید؟ هولوکاست واقعی را یهودیان در کجا و علیه چه کسانی اجرا کردند؟ آیا از کشتار ده ها هزار ایرانی به دست یهودیان اطلاعی دارید؟ آیا روز "13 بدر" نوروز و خروج از خانه ها ریشه در قتل عام ایرانیان باستان دارد؟ با گزارش ویژه مشرق از پایکوبی صهیونیست ها در سالروز کشتار ایرانیان همراه شوید.

جشن «پوریم» یکی از سنت‌های قدیمی قوم یهود است که در دهه‌های اخیر و پس از تشکیل رژیم جعلی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی، رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفته است. این به اصطلاح جشن که همزمان با سیزدهمین روز از سال جدید خورشیدی برگزار می‌شود، در حقیقت جشن و پایکوبی بر خون ده‌ها هزار نفر از مردم ایران است که با توطئه و دسیسه دو یهودی نفوذی در دربار خشایارشاه کشته شدند.

اسماعیل نعمتی پایدار:

دیلمیز دویغوموزون الحانی دیر

ان گؤزه ل دویغولارین مئیدانی دیر

گؤزه لیم سنده گؤوه ن اؤز دیلیوه

خوش اؤتن هر بولبولون جولانی دیر

«وطن حسرتی»

دونیادا بئله بیر خسته‌لیک‌ده وار

وطن حسرتیدیر او دردین آدى

ائلیندن٫ یوردوندان آیرى اولانلار

وطنین دردیندن آیرى اولمادى

تعیین نام سال شمسی در دوره 12 ساله حیوانی تقویم ترکی

اشاره : تقویم دوازده حیوانی ترکان از دیدگاه ابوریحان بیرونی و محمود بن الحسین بن محمد الکاشغری در پست تورکلرین 12 حئیواتلی تقویمی را بزبان ترکی آوردیم.

اشاره :تمامی مطالب این مقاله توسط بنده ( سالاریان ) و بدون دخل و تصرف از یزرگانریش سفیدان ترکان خراسان جمع آوری و به زبان تورکی  عینا بدون کم و کاستی بزبان ادبی نوشتهشده است. این مطالب را بنده به عینه دیده و در دهه های سی و چهل در گریوان و بجنورد تجربه نموده ام که تنها بیانگر گوشه ای کوچک از عقاید و باورهای تورکان بخصوصتورکان خراسان می باشد.

توضیح : توضیح اینکه امروزه ترکان خراسان به سان گذشته تمامی مراسم مربوط به هر یک موارد گفته شده در این مقاله را به جا نمی آورند، ولی به طور عموم با اجراهای مختلف آنها، موجب پایداری آنها می شوند.

(عکس : وبلاگ خانم قاسم آبادی با اجازه ایشان)

سمه‌نی (سومه‌نی) پیشیرمک:

یئنی ایل بایرامینا نئچه گون قالمیش، لازیمی قده‌ر بوغدانی جوجرمک اوچون بیر قابدا ایسلادیب؛ گؤیه‌رمیش حالدا اولان بوغدالارین شیره‌سین چیخاتماغا گؤره توربایا تؤکوب نئچه گنج قیز توخماق ایله دؤیر. سونرا اله گلن شیره‌نی قازانا تؤکوب هر بیر چره‌ک شیره‌یه آلتی کیلو اون آرتیریب قاریشدیراندان سونرا تندیر یا اوجاق اوسته قویولار. ایلک یادا قایناغا گلدیکجه آز- آز سو توکوب کؤپوکلنمیش حالا دوشنه قده‌ر قاریشدیرماغا دوام وئریلر. سومه‌نی پیشیرمکله اورتاق اولانلار بو زامان قابیقلی فیندیق، قوز، بادام، گیردکان قازانا آتیب، سونرا سومه‌نی دمه قویولار. بو ایشین آردیجا آینا، جه‌ناماز، سورمه‌دان و بیر قاب سو سومه‌نی‌ پیشن اوتاغا قویوب قاپیسین باغلاییب دیشارییا چیخارلار.

آداب و رسوم عروسی‌ ترکهای خراسان

نویسنده : اسماعیل سالاریان

اشاره : آداب، رسوم و فرهنگ هر ملت سرشار ازغنا و ظرافت‌های خاصی است. این فرهنگ در بطن خود دارای خرده فرهنگ‌هایی است که شالوده و اساس فرهنگ آن ملت را پی‎ریزی می‌کند. باورها و آرزوهای هر ملتی را می‌توان در آداب و رسوم و آیین‌های ملی و مذهبی آن ملت جستجو کرد. آیین‌های عروسی، جشن‌های اعیاد، برداشت محصول، نامگذاری و ...، عزا، باران خواهی و... آیینه تمام نمایی است که فرهنگ هر قوم و ملتی را برای ما بازخوانی می‌کند. بازخوانی فلسفه و چگونگی به وجود آمدن آنها می‌تواند، راهگشای ما در شناخت باور‌های اساطیری آن قوم و ملت باشد. اما این بازخوانی و کنکاش کارهای آکادمیک لازم دارد که خارج از سطح معلومات و توانایی‌ های یک نفر می ‌باشد.

در ادامه به بررسی مراسم و آیین‌های فولکوریک عروسی‌ ترک های خراسان براساس تجربیات خود و شنیده های از پدر و مادر و سایر بزرگترها در شهرستان بجنورد و روستای ترک نشین گریوان و روستاهای اطراف آن واقع دربخش مرکزی بجنورد می‌پردازیم. البته این مطلب بیشتر درباره‌ی ‌عروسی تمام ترکهای خراسان کم و بیش صادق است. هسته‌ ی‌ اصلی آن بجنورد و روستای گریوان می‌باشد. بعضی از مراسم رفته رفته دراثر تاثیر فرهنگ اقوام دیگر و تبلیغات منفی یکسان سازی فرهنگی به بوته ‌فراموشی سپرده شده اند.