همانگونه که دوستان استحضار دارند ، در مقاله ی رد پای مغول یکی از دلایل حضور و اسکان مغول ها و ترک های ماوراء النهر را در برگ جهان ، وجود واژه های مغولی ــ ترکی در گویش برگ جهانی دانسته و تفصیل آن را به نوشته ای در آینده موکول کرده بودم. و اینک درابتدا توضیحاتی مختصر خدمت عزیزان ارائه می گردد و بعد ، فهرست واژه ها تقدیم خواهد شد.

بهتر می بود قبل از ورود به بحث های فرعی ، گویش برگ جهانی به عنوان موضوعی عام و مستقل و در همه ی جوانب مورد بررسی و تحقیق قرار می گرفت. اما واقعیت این است که ورود به چنین حوزه ای ما را با گستره ای عظیم و پیچیدگی های فوق العاده ای روبرو خواهد کرد که صدالبته بسیار بسیار تخصصی است. به همین دلیل و با توجه به این که به هرحال دست روی دست نمی توان گذاشت و همچنین به دلیل ارتباط با حضور مغولها و ترک ها در برگ جهان ، نگارنده فقط به این حوزه ی محدودتر و کوچک تر پرداخت. به این امید که این وجیزه ، مدخل و مبنا که نه ، مشوّق و محرّکی باشد برای شخص یا اشخاصی صاحب صلاحیّت و دارای تخصّص ، که به آن بپردازند. بنابراین متواضعانه و مصرّانه تقاضا می کنم دوستان و سروران فرهیخته و واجد صلاحیّت در وهله ی اوّل ، و در مراحل بعدی تمام عزیزانی که در این رشته نظرات صائب داشته یا حتـّی نکاتی بظاهر کوچک به نظرشان می رسد ، وارد گود شوند. چرا که ضرورت پرداختن به این مبحث ، غیرقابل انکار بوده و شک نیست در آینده از طرف طیف گسترده تری از مخاطبان ، بیشتر احساس می گردد.

نزدیکی شبه جزیره ی عربستان – زادگاه پیامبر اسلام (ص)- که سرزمین اصلی عرب ها بوده است و نیز کوچ اکدی های سامی نژاد به سرزمین میان دو رود سبب  ورود واژه های سومری به زبان اکدی وسپس عربی شد. با افزایش مردمان اکدی (عرب) زبان  کم کم زبان اکدی  زبان روزمره ی  میان دو رود شد. اما با حمله گوتی ها ، لوللوبی ها و کاسی ها از توان اکدی ها کاسته شد وبرخی  نیز مجبور به ترک میان دو رود به سوی عربستان شدند و بسیاری از واژه های سومری  را در میان اعراب دیگر پخش کردند.
همزمان با نزول قران این واژه ها که برای مردم عرب زبان شناخته شده (مبین) بودند ، وارد زبان و فرهنگ قرآنی شد.
واژه های دخیل به زیبایی لفظی و معنوی قرآن خدشه ای وارد نکرده است. 
شاید شناخت واژه های دخیل سبب درک و فهم گسترده تری از اعجاز لفظی و معنوی قران شود.

در قران کریم از سخن گفتن حضرت آدم (ع) با خداوند بی همتا و نیز فرشتگان بزگوار و شیطان رانده شده  سخن به  میان آمده  است. همچنین  در  احادیث اسلامی  از  صحف آدم(ع) ، نوح(ع) ، ابراهیم (ع)  و  دیگر  پیامبران برگزیده ی  نامبرده  شده  است.
برخی  از این  بزرگواران  یا  در سرزمین  میان دو رود (بین النهرین- میا ن دو رود دجله و فرات) به رسالت برگزیده  شدند و برخی  نیز زادگاه  و یا مدفن پاک شان در بین النهرین بوده است.

تورکجه‌میزی یالنیز ادب و دیل ساحه‌سینده یوخ باشقا ساحه‌لرده، اؤزللیکله بیلیمسل ساحه‌لرده ایشلتمه‌لی‌ییک. هندسه و حساب قونولاری لاپ اؤنملی و ایلک بیلیمسل ساحه‌لردن ساییلیر. یاخشی‌دیر گؤنده‌لیک ایشلریمیزده تورکجه هندسه و حساب ایصطلاح لارینی ایشله‌دیب و باشقالارینی‌دا اؤیره‌نیب، اؤیره‌دک و اونون آرتیق یاییلماسیندا چالیشاق.

علم حساب : ساییش بیلیم

        با مرور کامل قانون اساسی مشروطه( مصوب 1285 شمسی) و متمم آن( یکسال بعد یعنی در 1286) هیچ ماده و تبصره ای ندیدم که اشاره ای به رسمیت زبان فارسی در ایران داشته باشد. اینکه بر حسب عادت مالوف ( و یا در راستای مقدمه چینی های پنهانی و درازمدت انگلیس) متن این قانون به زبان فارسی نوشته شده است، دلیلی بر تصدیق رسمیت این زبان در آن مقطع نیست.

         اما متاسفانه در سایه ی پنجاه و چند سال سیاست ترک ستیزی رژیم پهلوی، این رویه ی غلط بعد از انقلاب لباس قانون پوشید و فارسی در سال 1358 زبان رسمی کشور اعلام شد. جای تحقیق  و بررسی است که در آن مقطع و در زمان تدوین پیش نویش قانون اساسی، چه شخص یا جریانی مطرح کننده و مدافع گنجاندن این اصل در قانون اساسی بوده اند. شاید رگه های پان ایرانیستهای کوروش پرستی که در آن زمان با لعاب و پوشش اسلام فعالیت میکردند، از همین تحقیق شناخته شود... .