پژوهش‌های استاد در زمینه‌های تاریخ ترکان باستان، زبان‌شناسی، فرهنگ‌نویسی، نسخه‌شناسی، تصحیح متون قدیمی ترکی، اسطوره‌شناسی، تاریخ ادبیات اسلامی و غیره امروزه در محافل علمی و دانشگاه‌های ایران و جهان از اعتبار خاصی برخوردار است و جوانان و دانشجویان آذربایجانی نیز کم و بیش در جریان فعالیت‌های استاد از موضوعات مذکور مطلع هستند. از آنجایی که نسل جوان، به سبب عدم چاپ و نشر آثار استاد در زمینه‌ی فولکلور بعد از انقلاب اسلامی، با این وجهه از فعالیت‌های علمی ایشان آشنایی کافی ندارند، بر آن شدیم تا در یک گفتگوی صمیمی با استاد به فولکلور آذربایجان و آثار ایشان بپردازیم.

اورمودا بیر آشیق واریدی. درین عقللی، دریا کماللی! دانیشاندا دهانیندان دورر تؤکولر، گولنده جامالیندان نور اَلنیر، آغلایاندا گؤزلرین‌دن ذرره-ذرره اود تؤکولردی. سؤزو بوتؤو، صحبتی شیرین، اوره­یی دریا توتوملویدو اونون. سینه‌سینده یاراشیقلی بیر ساز واردی. ائله بیل بزکلی بیر گلیندی. باخ اونون سازینین جینگیلتی‌سی کؤنول‌لری یئرین‌دن اوینادار، بیر عشقین عنوانینا مین بیر دویغو بسته­ لیردی.بیر آشیق واریدی اورمودا، یارلی-یاراشیقلی بیر آشیق. ایلاهی‌نین طبیعی بویالارین‌دان قاشلارینا قلم چکیلیب، بوی-بوخونون‌داکی عظمتینه حیدر بابانین قدرت پاییندان بیر بیچیم قیسمتی اولموشدو اونون. لهجه‌سینده اولو اورمونون شیرین‌لیک تامی، زنگوله­ سینده کپزین هایلی-هارایلی بنزرتی‌سی یاشاردی. نه سؤزو توکه­ نیردی، نه ده صحبتی. کؤنول دفتری‌نین بنزتمه‌لری عمان‌لارلا یاریشا گیرردی ائله بیل

ایل سایار : (Il sayar) سالنامه. تقویم.

ایل : (Il) سال. سنه. سال در نزد ترکان، طبق تقویم 12 گانة حیوانی و به صورت 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 45 ثانیه محاسبه می شود.

چاغ : (Çağ) وقت. زمان. وقت و دوران حکومت یک فرمان روا. همچنین در سیستم زمان نگاری ترکی هر شبانه روز به 12 قسمت مساوی برابر با 2 ساعت به نام « چاغ » تقسیم می‎شود.

۲۰۰۹-جو ایلده آذربایجان جومهوریتی نین اؤنریسی ایله «بیرلشمیش میللتلر معنوی کولتور میراثی اؤرگوتو»، نووروز بایرامینی «دونیا معنوی کولتور میراثی» سییاهیسینه آلدی و ۲۰۱۰-دا دا بیرلشمیش میللتلر قورولو ۲۱ مارتی بو تؤره نی بشریّتین 3000 ایللیک گلنگی اولاراق «دونیا نووروز بایرامی» گونو بیلدیردی. ایندی ایسه آذربایجانلا یاناشی تورک دونیاسی، اورتا آسیا، اورتا دوغو، قافقاز، بالکان و قارا دنیز و ... بؤلگه لرده  300 میلیون اینساندان آرتیق بو گونو بایرام ائدیب و اؤز بایرام گلنک- شنلیک لرینینی اؤزل بیچیمده کئچیریرلر. بو اؤلکه لردن  آذربایجان باشدا اولماقلا تورکییه، قازاقیستان، تورکمنیستان، اؤزبکیستان، قیرقیزیستان، دوغو تورکوستان، تاتاریستان، باشقورد، داغیستان، چوواش، قیریم، قاقاووز، باتی تراکیا، تاجیکیستان، افغانیستان و ایرانی سایماق اولار. بو مقاله ده نووروزون کؤکنی، تاریخچه سی و هانسی میللتره عائید اولدوغونو آراشدیرماغا چالیشاجاغیق.

ریشه پـیدایش جشنهاى چهارشنبه ســورى و نـــــوروز

نوروز بایرامینین تاریخسل کؤکلری

     نوروز بایرامی بیر سیرا اولوسلارین ان بؤیوک بایراملارینداندیر. بو بایرام آلتای دان بالکانا دک یئرله شن ائل و اولوسلارین آراسیندا گؤرونور. سؤیله دیییمیز جوغرافیادا چوخونلوقدا اولان تورکلر، هر ایل نوروز بایرامینی چئشیدلی آما اوخشار تؤرنلرله کئچیریرلر. حتی 1200 ایل اؤنجه دن باشقا تورکلردن آیری دوشوب ایلیشگی لری کسیلن یاقوت یا ساها ( ساکا ) لاردا دا نوروز گلنکلری گؤرونور. بو بایرام بوتون تورکلرله یاناشی آسیانین نئچه- نئچه بؤلگه و اؤلکه سینده چئشیدلی اولوسلاردا گؤرونور.

     نوروز بایرامینین کؤکو و باشلانیشی حاقیندا آراشدیریجی لار، تاریخچیلر، یازارلار و باشقالاری بیر سیرا بلگه لره دایاناراق چئشیدلی گؤروشلری ایره لی سورورلر.

حسن اوموداوغلو

نوروز و تاریخچه آن- ضیاء صدرالاشرافی

عید نوروز میراث ملی تورکها

ندا کامران کشتیبان

هر ملتی برای خود دارای فرهنگ و تمدن خاصی میباشد که این فرهنگ از ویژگیهای اصلی آن ملت محسوب میشود، ما آذربایجانیها نیز دارای فرهنگ، آداب و رسوم مخصوص خودمان میباشیم که باید قدر آنرا بدانیم. زبان، تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم ما جزو اساسی ترین سرمایه های ملی مان میباشند که برای فرد-فردمان ضروری و لازم است. از این سرمایه های ملی که در حقیقت زندگی همه ما بنوعی به اینها وابسته است نگهداری نماییم و ارزش آنها را بدانیم.

تاریخ پرافتخار سرزمین ما از قدیمیترین روزگاران که ثمره و نتیجه تلاش و کوشش پدران و مادران ماست و فرهنگ ما که یکی از غنی ترین فرهنگهای بشری است و نشانگر اینکه نیاکان ما باشرافت و سربلندی تمام در راه تکامل و پیشرفت تاریخ انسان قدم برداشته اند. در سرزمین ما آذربایجان از گذشته های دور نیاکان ما تمدنهایی مانند مانناها، اورارتوها، جزو افتخارات ماست که تپه حسنلی و جام حسنلی (واقع در 7 کیلومتری سولدوز) از یادگارهای دیرین نیاکان ماست شایان ذکر است در دنیا که نظیری برای جام حسنلی وجود ندارد در میان کنه کاری های روی آن نشانه هایی از مراسم مربوط به عید نوروز موجود و قابل رویت میباشد.

نوروز در آذربایجان